Seven notebooks containing notes made during, or immediately after, interviews conducted by the donor with Welsh politicians, public figures and activists during the period 1968-70, as research for his D.Phil thesis at Oxford University on Welsh nationalism 1945-70, later published as: The Welsh question: nationalism in Welsh politics, 1945-1970 (Cardiff: University of Wales Press, 1975). The names of those interviewed are listed at the back of The Welsh Question.

Twenty six letters, 1922-1937, from D. J. Williams, Fishguard, to Flora Forster. They relate mainly to their personal relationship, but also contain references to his imprisonment, 1937 (ff. 48-9), George M. Ll. Davies (ff. 29 verso-30, 41), the 1922 parliamentary election (ff. 1-3), Saunders Lewis (f. 14 verso), and Welsh nationalism (ff. 45-8).

Llungopïau a theipysgrifau o erthyglau, 1997-1998, a gyhoeddwyd mewn cylchgronau a llyfrau yn ymwneud â themau gwleidyddol, yn bennaf cenedlaetholdeb./Photocopies and typescripts of articles, 1997-1998, published in books and journals and on political themes, mainly nationalism.

Political papers of Jonathan Edwards, Plaid Cymru Member of Parliament for Carmarthen East and Dinefwr. The papers comprise correspondence, speeches, campaign material, diaries, papers on policy and notes. Tops include the UK leaving the European Union (Brexit), devolution, agriculture, banking, assisted dying, transport and regulation of the press..

Ninety-four letters, 1919-1984, in Welsh and English, to Saunders Lewis from various correspondents, together with a few draft letters from Saunders Lewis and four letters to Margaret Lewis, written during her husband's imprisonment in 1937. Subjects discussed include Welsh nationalism, the award of DLitt honoris causa to Saunders Lewis, the Welsh Burial Grounds issue, 1928, and literary topics; enclosures include a copy of a draft constitution and articles of agreement, 1934, relating to self-government for Wales (ff. 161-95). Among the main correspondents are Edward Glyn Jones (13) 1919-28, Robert Williams Parry (14) 1927-44, John Arthur Price (5) 1928, E. Prosser Rhys (3) 1927-9, D. J. Williams, Fishguard (7) 1948-67, and Griffith John Williams (3) 1935-56.

The file contains correspondence and press cuttings, 1989-1990, concerning the fire-bomb campaign of Meibion Glyndŵr and the attitude adopted by the Labour Party towards it.

Nodiadau ymchwil, [c. 1970]-[c. 1985], yn llaw Gwynfor Evans, ar hanes y mudiad cenedlaethol yng Nghymru./Research notes, [c. 1970]-[c. 1985], written by Gwynfor Evans, on the history of the nationalist movement in Wales.

The file is composed of electoral material and leaflets published by Plaid Cymru mainly during various general election campaigns between 1970 and 1992. Among them is a typescript copy of 'An Economic Plan for Wales' published by the party during 1970, and copies of 'Socialism and Nationalism in Wales' by Neil Evans, and 'Defeating Welsh Nationalism', November 1987, by Jon Vaughan Jones.

The file is composed of correspondence and papers concerning the organisation of a seminar on the theme 'Labour's Answer to Nationalism' to be held at Coleg Harlech on 21 November 1987.

Torion o'r wasg, 1934-1936, yn ymwneud â'r achos yn bennaf.

Torion papur amrywiol, 1934-1978, y mwyafrif yn cynnwys cyfeiriadau at genedlaetholdeb, addysg Gymraeg, a chrefydd a diwylliant Cymru. Ymddengys mai torion a grynhowyd gan Elizabeth Williams yw'r rhain, ac yn eu plith mae erthyglau ganddi hi a G. J. Williams ar yr iaith Gymraeg. Ceir hefyd nodiadau ar ddiwylliant, crefydd ac iaith, nifer gan ac yn llaw Elizabeth Williams.

Mae'r gyfres yn cynnwys dyddiaduron Ambrose Bebb, yn bennaf o'r cyfnod yr oedd yn byw ym Mangor ac yn ddarlithydd ar staff y Coleg Normal. Mae'r dyddiaduron, yn bennaf, yn cofnodi ei fywyd teuluol, ei waith yn ddarlithydd ac awdur, bywyd y capel, a'i gyfnodau yn Ffrainc a Llydaw, gyda sylwadau ar ddigwyddiadau cyfoes, yr Ail Ryfel Byd, a dyddiau cynnar Plaid Cymru. Ar y cyfan, mae'r cofnodion yn y dyddiaduron yn eithaf llawn, ac eithrio o 1930 hyd 1936. Mae'r dyddiaduron yn rhedeg o Ionawr hyd Ragfyr oni nodir yn wahanol.

Mae'r grŵp hwn yn cynnwys torion o erthyglau Angharad Tomos i Y Faner, copïau teipysgrif a rhai torion o'i cholofn olygyddol a'i cholofn fel Cadeirydd yn Nhafod y Ddraig, ynghyd â nodiadau ar gyfer rhai o'i hareithiau ac ambell erthygl amdani hi, 1979-1983.

Ymhlith y torion ceir 'The Labour Candidature: an appeal to the Electorate of Pembrokeshire', 1922, a gyhoeddwyd yn nhri o bapurau lleol y sir, ynghyd â fersiwn llawysgrif; 'A Welsh state. The new Nationalism', South Wales News, 1924; 'Carmarthen Borough Education Committee and the Welsh language', llythyr at olygydd The Welshman, 1924; 'Nodion y Cymro a'r Blaid Genedlaethol', The Labour News, 1925; 'The new Welsh Nationalism', Manchester Guardian, 1926; a 'Sir Gaerfyrddin-ar ddiwrnod garw', Heddiw, Hydref-Tachwedd 1941.

Mae'r dyddiadur yn cynnwys nodiadau bras a luniwyd yn ddiweddarach ynglŷn â'r cyfarfod cyntaf i drafod y brotest yn erbyn yr ysgol fomio ym Mhenyberth.

Mae'r gyfres hon yn cynnwys y prif rediad o lythyrau gan unigolion amlwg o'r byd academaidd a'r byd gwleidyddol yng Nghymru a Llydaw, yn ogystal â llythyrau oddi wrth gyn-fyfyrwyr Bebb o'r Coleg Normal a oedd yn gwasanaethu yn y fyddin adeg yr Ail Ryfel Byd, ac oddi wrth aelodau o'i deulu. Mae'r llythyrau yn ymdrin, ymysg pethau eraill, gyda hanes a sefyllfa Llydaw cyn ac yn ystod yr Ail Ryfel Byd, hanes cynnar Plaid Cymru, Y Coleg Normal, Yr Eisteddfod Genedlaethol, materion enwadol yng Nghymru, cyhoeddiadau Bebb, a phrofiad ei gyn-fyfyrwyr yn yr Ail Ryfel Byd.

Papurau yn ymwneud â'r mudiadau a'r sefydliadau yr oedd Dr Iorwerth Hughes Jones yn ymwneud â hwynt, 1926-1970, sef Plaid Cymru, Yr Urdd, ymgyrchoedd gwleidyddol a Phrifysgol Cymru, Abertawe.

Darlithoedd a phapurau'n ymwneud â hanes Plaid Cymru, 1924-1967, gan gynnwys cofnodion cyfarfod cyntaf y Blaid yn ne Cymru, 1924; papurau'n ymwneud â gyrfa Saunders Lewis yn sgîl llosgi'r Ysgol Fomio, 1936-1943; cofnodion cangen Dinas Caerdydd o Blaid Cymru, 1932-1936; a deunydd printiedig amrywiol, 1926-1965.

Mae'r grŵp hwn yn cynnwys anerchiadau, darlithoedd a pheth gohebiaeth berthynol mewn llawysgrif a theipysgrif, 1996-1998.

Torion o'r wasg, [1912]-1969, yn cynnwys erthyglau ganddo neu amdano, gan gynnwys rhai o'r County Echo (yn arbennig 'Our Readers' Views') a'r Western Telegraph gan mwyaf yn ymwneud â phynciau fel gwleidyddiaeth yn lleol a chenedlaethol; addysg Gymraeg; cenedlaetholdeb; newyddion Abergwaun; ynghyd â llawer iawn o lythyrau at olygyddion papurau newydd oddi wrth D. J. Williams. Nodwyd y cynnwys a'r ffynhonnell ar yr amlenni yn fynych iawn ganddo.