Showing 982 results

Clywodd ei fod wedi cael y Gadair Ffrangeg [yng Nghaerdydd] ac y mae'n diolch i W. J. Gruffydd am y diddordeb a gymerodd ef yn ei achos. O'r saith a fu'n dewis, W. J. Gruffydd oedd yr unig un a iawn ddeallai gwerth ymchwiliadau Morgan Watkin. Mae'n diolch i W. J. Gruffydd hefyd am gywiro proflenni erthygl o'i eiddo. Trafodir beth sy'n debygol o ddigwydd yn Abertawe - sibrwd fod Ernest Hughes wedi cael cynnig y Gadair Hanes. Pwy gaiff y Gadair Ffrangeg a phwy y Gadair Gymraeg? Clywodd si mai Ifor Williams fydd olynydd Anwyl, os felly nid yw'n debyg y caiff Tim[othy] Lewis yn Abertawe yr hyn y methodd ei chipio yn Aberystwyth. Nid yw'n debyg, am resymau cyffelyb, y caiff Parry-Williams Gadair Abertawe. Nid oes neb â chystal mantais na 'Gwili' a Henry Lewis. Nid oes digon o brofiad gan Griffith [John] Williams. Cred y dylai 'Gwili' guro Henry Lewis. Daw Henry Lewis a Morgan Watkin o'r un pentref ac y mae 'Gwili' yn perthyn iddo drwy briodas. Hwn fydd cyfle olaf 'Gwili' i gael ei benodi.

Diolch iddo am siarad y gwir golau y prynhawn hwnnw. Cafodd gymeradwyaeth fawr gan ei gynulleidfa anweledig. Enghraifft o Gymro yn annerch Cymmrodorion cenedlaethol Cymraeg mewn iaith estron.

Gofyn am ganiatâd i ailgyhoeddi erthygl o'i eiddo yn y Merthyr Express, un a ymddangosodd gyntaf yn Y Llenor yn 1939. Bu'n bwriadu dweud wrtho, wedi ymosodiad Y Faner, nad yw ar ei ben ei hunan ymhlith carwyr Cymru yn ei wrthwynebiad at y Blaid Genedlaethol ar fater y rhyfel. Mae llawer o'i gynddisgyblion yn cytuno ag W. J. Gruffydd.

Gofyn am ysgrif ar hen gofnodion Cymdeithas Cymreigyddion Merthyr yn ôl. Anghofiodd roi ei enw wrthi hi. Cyfeirio at nodiadau golygyddol mis Hydref. Mae llu o bobl ieuainc yn cefnogi W. J. Gruffydd. Mae'n debyg i W. J. Gruffydd gael ei frifo gan ymosodiad y Western Mail arno, ond dylai gofio am y derbyniad a gafodd yn yr Eisteddfod pan ddaeth i'r llwyfan yn lle Lloyd George. Ei annog i ysgrifennu ei nodiadau'n amlach.

W. J. Gruffydd yn gwneud iddi chwerthin, yn enwedig y cyfeiriad at y Sycamorwydden. Hoffai gyfarfod W. J. Gruffydd wedi'r Nadolig. Mae'n bwriadu mynd â'i chwaer draw i Iwerddon pan fydd yn gallu teithio. Bydd yn ddedwydd am ddyddiau wedi derbyn gwaith Julius Caesar a John Bull's Other Island.

Ymddiheuro am fod yn hir yn ateb ei lythyr. Nodi'r trafferthion sydd wedi ei goddiweddyd. Cyfeiriad at atodiad llyfr Edmond Faral Les Jongleurs en France au moyen âge - llyfr y mae hi wedi ei golli. Nid yw hi'n gwybod llawer am 'folk verse'. Cyfeiriad at gyfieithiadau Kuno Meyer a Robin Flower. Mae ei chwaer yn werthfawr iddi er gwaethaf ei salwch. Hi oedd gwreiddiol y cymeriad Denise yn Peter Abelard. Bu yng Ngwyl Gerddorol Gregynog.

Dymuno'n dda iddo am y Flwyddyn Newydd. Mae'n llawen wrth feddwl y caiff weld W. J. Gruffydd yng Nghaerdydd ym mis Gorffennaf. Cafodd ei gyffwrdd gan ewyllys da W. J. Gruffydd tuag ato hyd yma. Cerdyn post. Ffrangeg.

Cydnabod llythyr W. J. Gruffydd at J. B. Oldham, y llyfrgellydd. Y mae ar ei wyliau. Caiff W. J. Gruffydd ateb ganddo pan ddaw yn ôl.

Achwyn am safon adolygiadau yn y Times ar lyfrau ysgolheigaidd Celtaidd. Mae'n amlwg mai newyddiadurwr a hwnnw'n ddi-Gymraeg o bosibl, sydd wrthi yn adolygu. Mae digon o adolygwyr addas ar gael ym Mhrifysgol Cymru ac oddi allan iddi. Mae'n nodi'r adolygiad gwan a gafodd llyfr E. J. Jones, History of Education in Wales. Mae'n amlwg i bawb nad oedd yr adolygydd yn gymwys i ddelio â'r llyfr. Nid oes gan W. J. Gruffydd unrhyw achwyniad personol, mae'n ysgrifennu fel Athro Cymraeg hynaf y Brifysgol a'i fod yn ymwybodol o'r anfodlonrwydd sydd yn bodoli ymhlith ysgolheigion am adolygiadau'r T.L.S. Copi teipysgrif.

Ceisio perswadio W. J. Gruffydd i'w gefnogi yn ei ymgais i wrthwynebu ffafriaeth a llwgrwobrwyo wrth wneud apwyntiadau addysgol. Mewn cyswllt arall hoffai nodi ei falchder o ddarllen sylwadau diweddar W. J. Gruffydd am ei hen gyfaill Trevor Owen a'r gwaith da a wnaeth fel y prifathro cyntaf i gael ei apwyntio i'r system Addysg Ganolraddol Gymreig.

Canmol 'Breuddwyd y Bardd' gan W. J. Gruffydd yn Y Llenor, [cyf. XIX (1940), t. 9]. Pethau felly sy'n mynd i gadw'r Gymraeg yn fyw. Y mae gan W. J. Gruffydd y beiddgarwch a'r gallu i greu. Cerdyn post.

Mae'n anfon ychydig 'Fân Ffolinebau' i'w printio neu eu llosgi. Gofyn iddo nodi y gorau ar gerdyn a'i ddychwelyd ato os mai dim ond rhai a ddefnyddir ganddo. Mae'n bwriadu edrych eto i mewn i'r gair 'Gurnos'. Mae'n nodi'r dywediadau 'topstan o wlân', 'mwys o sgadan', a 'stang o dir'. Ystyriai alw'r penillion yn 'Pupur a Smeica', ond o'r braidd bod y cynnwys yn ddigon poeth.

Diolch am ei lythyr, [rhif 796 uchod]. Y mae'n cytuno'n llwyr ag ef. Bu'n ceisio amddiffyn gwaith 'Wil Ifan', Crwys ac eraill yn erbyn Saunders Lewis. Byddai'n ddiolchgar iawn am rywbeth tebyg i'r hyn a anfonodd. Nid yw yn rhy lleol gan fod diddordeb cenedlaethol yng Nghymru yn dibynnu ar bethau lleol. Bu'n disgwyl cyfraniad gan 'Sarnicol' ers hir amser. Copi teipysgrif.

Gofyn i W. J. Gruffydd a fyddai rhywbeth tebyg i'r ysgrif amgaeëidig ['Dan yr Allt'] yn dderbyniol i'r Llenor. A yw yn rhy lleol ei hapêl? Diolch am halen beirniadaeth W. J. Gruffydd sy'n rhoi tipyn o flas ar lên Cymru. Ai yng ngwaith ein beirdd ieuainc y mae holl rinwedd yr awen Gymreig heddiw? Beth am Elfed, Job, Crwys, 'Wil Ifan' ac eraill? Bu'n ceisio cymharu 'Eifion Wyn' â'r 'Shropshire Lad'. A yw'r bardd o Borthmadog ymhell iawn ar ôl Housman? Onid oes ambell i ddarn gwan a rhai nodau garw a dichwaeth gan Housman? Onid eco o oes farbaraidd y Rhufeiniaid sydd yn rhai o'i linellau?. 'Dan yr Allt'. Printiedig.

Ateb ymholiad yngl?n â'r elfen 'Powys' mewn enwau lleoedd ar wahân i'r dalaith a Dinas Powys ger Caerdydd. Mae'n sôn am Gwern-bwys rhwng Maenan a Phandy Tudur, sef cywasgiad Gweun neu Gwern Bowys. Ceir Powysfa arall (heblaw Powysfa Ddewi) in ôl pob tebyg yn yr'enw lle Y Bwysfa tua hanner milltir i'r de o Drecastell ym mhlwyf Llywel. Am Gorffwysfa (neu Pen-y-Pas), diamau mai Gorffwysfa Beris oedd yr enw llawn yn wreiddiol. Sonia Edward Lhuyd am Gorphwysfa Peris (gw. Arch. Camb., I, iii, 245-6).

Mae W. J. Gruffydd yn wrthrych edmygedd a gweddïau am ei fod yn fab y storm. Cred y daw Cymru'n rhydd oherwydd rhai fel W. J. Gruffydd a'r tri fu yn y carchar. Rhaid bod 'mantell Elias' wedi disgyn arno. Yr oedd ei gwr yn falch iawn pan aeth eu merch, Ceinwen, i'r Coleg at W. J. Gruffydd. Diolch iddo am ei chynorthwyo yn y Coleg. [Dr. Ceinwen Thomas].

Mae'n cael ei orfodi i ymateb i lythyr W. J. Gruffydd am fod hwnnw wedi osgoi ateb ei lythyr cyntaf. Nid oes awgrym o farddoniaeth yn llythyr W. J. Gruffydd. Ni fedrai bardd go-iawn ysgrifennu cyfrif llaeth heb fod dafn barddonol ynddo. Cyhoeddodd gyfrol o farddoniaeth flynyddoedd ynghynt a chafodd glod gan Syr Edward Russell, Lerpwl. Mae'n protestio yn erbyn beirniadaethau negyddol a sinigaidd yn yr Eisteddfod. Mae'n ail-leisio ei sialens iddynt ysgrifennu cerdd well ar yr un pwnc. Mae'n fodlon gweld eu gohebiaeth yn cael ei chyhoeddi, dim ond i hynny ddigwydd in extenso.

Ysgrifennu, fel cystadleuydd am y Goron yn Eisteddfod Wrecsam, i achwyn am sylwadau W. J. Gruffydd ar y gystadleuaeth. Mewn adroddiad Saesneg fe ddywedir bod W. J. Gruffydd wedi dweud 'the prize poem was not a masterpiece, but that it was far in advance of the others entered. The others might be described as having a stale and faded prettiness, while some poets had their eyes on the Crown and their backs to Poetry'. Cymer fod ei gerdd ef yn mynd i blith y rhai sy'n cynnwys 'stale and faded prettiness'. Mae'n protestio yn erbyn hynny. Ysgrifennodd ei gerdd mewn pythefnos a'i theipio deirgwaith ei hunan. Bu'n gweinidogaethu y tu allan i Gymru ac felly nid oes ganddo ormod o Gymraeg i addurno cerddi. Mae niwl cryf yn yr Eisteddfod ac y mae angen gwynt i'w chwythu ymaith. Mae'n gosod sialens i W. J. Gruffydd, 'Gwili' a Chynan i ysgrifennu cerdd cystal â'i gerdd ef ar y pwnc 'Yr Hyfryd Lais'.

J. D. Islwyn Thomas (ynghyd â Geraint Bowen, Gwyneth Evans, Brynmor R. Jones a D. Llewelyn Walters ar ran cangen Coleg Caerdydd o Blaid Cymru). Datgan edmygedd o arweiniad W. J. Gruffydd 'y dyddiau hyn' [?dilyn llosgi'r Ysgol Fomio]. Nodi eu parodrwydd i'w ddilyn hyd yr eithaf.

Mae newydd ddarllen Hen Atgofion a chofiant O. M. Edwards. Un o fechgyn Nant Ucha, Llanberis, ydyw ac wedi bod yn gweithio yn Chwarel Dinorwig gyda thad W. J. Gruffydd. Diolch am ddarlun godidog o'r cyfnod. Sôn am ei gysylltiadau ag O. M. Edwards hefyd. Cafodd y cyfeiriad at 'Elidirfab' ar dudalen 154 yn hynod ddiddorol. Cafodd ef a'i wraig y pleser o letya W. J. Gruffydd yng Nghemais, Maldwyn tua 1922 neu 1923. Cyfarfu Dafydd, mab W. J. Gruffydd, yn nhy brawd ei wraig, Tom Pickering, yn Abertawe.