Showing 41 results

Archival description
Papurau Mary Silyn Roberts (Archif Menywod Cymru) = Mary Silyn Roberts Papers (Women's Archive of Wales)
Print preview View:

Gohebiaeth rhwng Swyddfa Ranbarthol Cymdeithas Addysg y Gweithwyr, Bangor a Choleg Harlech = Correspondence between the Workers' Educational Association District Office, Bangor and Coleg Harlech

Gohebiaeth a chopïau o ohebiaeth, 1929-1944, yn bennaf rhwng Swyddfa Ranbarthol Cymdeithas Addysg y Gweithwyr, a leolwyd yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Bangor, a Choleg Harlech, ynghyd â gohebiaeth oddi wrth bencadlys Cymdeithas Addysg y Gweithwyr yn Llundain (prif ohebydd Ernest Green, ysgrifennydd cyffredinol y Gymdeithas) at y Swyddfa Ranbarthol a gohebiaeth rhwng y Swyddfa Ranbarthol a darpar-fyfyrwyr Coleg Harlech. Bu'r Swyddfa Ranbarthol dan ysgrifenyddiaeth Robert (Silyn) Roberts hyd ei farwolaeth ar 15 Awst 1930, pryd y cymerwyd yr awennau gan Mary Silyn Roberts. Bu cysylltiad agos erioed rhwng Cymdeithas Addysg y Gweithwyr a Choleg Harlech hyd nes, yn 2001, fe gyfunwyd y ddau fudiad. Prif ohebwyr Coleg Harlech yw'r warden, Ben Bowen Thomas, a'r cadeirydd, Dr Thomas Jones. Sefydlwyd yr ysgoloriaeth a gyfeirir ati gan Dr Thomas Jones yn ei lythyr dyddiedig 25 Tachwedd 1934 er cof am ei fab, Elphin Lloyd Jones, a fu farw trwy ddamwain yn ddeuddeg oed (gweler, er enghraifft, Eirene White Papers yn LlGC). = Correspondence and copies of correspondence, 1929-1944, primarily between the District Office of the Workers' Educational Association, located at the University College of Wales, Bangor, and Coleg Harlech, together with correspondence from the Workers' Educational Association headquarters in London (main correspondent Ernest Green, general secretary of the Association) to the District Office and correspondence between the District Office and prospective Coleg Harlech students. The District Office was under the secretaryship of Robert (Silyn) Roberts until his death on 15 August 1930, after which the rôle was taken over by Mary Silyn Roberts. A close alliance had always existed between the Workers' Educational Association (WEA) and Coleg Harlech, the two bodies eventually merging in 2001. Coleg Harlech's primary correspondents are its warden, Ben Bowen Thomas, and its chairman, Dr Thomas Jones. The scholarship referenced by Dr Thomas Jones in his letter dated 25 November 1934 was established in memory of Dr Jones' son, Elphin Lloyd Jones, who died in an accident aged twelve years old (see, for example, Eirene White Papers at NLW).

Deunydd amrywiol arall

Deunydd amrywiol nad sy'n ymwneud yn uniongyrchol â Mary na Robert (Silyn) Roberts. Un o'r eitemau mwyaf nodedig yw copi llawysgrif ddrafft o Cerddi'r Bugail, sef cyfrol goffa o farddoniaeth Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917) wedi'i olygu gan y Parchedig J. J. Williams, ac o bosib yn ei lawysgrifen. = Miscellaneous material not directly related to either Mary or Robert (Silyn) Roberts. One of the most notable items is a draft manuscript copy of Cerddi'r Bugail ('Poems of the Shepherd'), a commemorative anthology of poetry by Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917) edited by the Reverend J. J. Williams and possibly written in his hand.

Soviet Communism: A New Civilisation?

Copi printiedig o Soviet Communism: A New Civilisation? gan Sidney a Beatrice Webb. Nodyn ar dudalen deitl y gyfrol: 'Private subscription edition printed by the authors for the members and students of the Workers' Educational Association and the workers' education trade union committee. September 1935.' = Printed copy of Soviet Communism: A New Civilisation? by Sidney and Beatrice Webb. Note on title-page: : 'Private subscription edition printed by the authors for the members and students of the Workers' Educational Association and the workers' education trade union committee. September 1935.'

Y Ddau Ddewin

Cerdd i Glynn Silyn Roberts a Meilir Silyn Roberts (a adwaenwyd fel Bill), meibion Silyn a Mary Silyn Roberts, gan y bardd, llenor a'r ysgolhaig T. Gwynn Jones. Ysgrifennwyd y gerdd pan oedd Glynn a Meilir yn blant a chyn geni Rhiannon, trydydd plentyn Silyn a Mary; ynghyd â dalen yn cynnwys copi teipiedig o'r gerdd, gyda'r arnodiad: 'Ymgais i ddehongli'r gwreiddiol' (mae'n amlwg o'r gwreiddiol mai 'Y Ddau Ddewin' ddylai'r teitl fod, nid 'I Ddau Ŵr Bach', fel a geir yn y dehongliad). = Poem addressed to Glynn Silyn Roberts and Meilir Silyn Roberts (known as Bill), sons of Silyn and Mary Silyn Roberts, by the poet, author and scholar T. Gwynn Jones. The poem was written when Glynn and Meilir were children and prior to the birth of Rhiannon, Silyn and Mary's third child; together with a sheet of paper containing a typed copy of the poem, alongside an annotation: 'Ymgais i ddehongli'r [gerdd] gwreiddiol' ['An attempt to interpret the original [poem]'] (it is obvious from the original poem that the title should read 'Y Ddau Ddewin' ['The Two Wizards'], not, as has been interpreted in the copy, 'I Ddau Ŵr Bach' [''To Two Little Men']).

Map of the Five-Year Plan 1928-1933

Adroddiad llawysgrif (arwyddwyd) a theipysgrif gan yr ysgolhaig a'r cyfieithydd T. (Thomas) Hudson-Williams (1873-1961) o bapurau ym meddiant Robert (Silyn) Roberts ar ei ddychweliad o Rwsia ym 1930, sy'n cynnwys disgrifiad o'r 'Map of the Five-Year Plan 1928-33', cyfieithiad o'r Rwsieg o'r 'State Plan of the U.S.S.R.'; a nodiadau ar lenyddiaeth Rwsiaidd ac ar enwau Rwsiaidd. = Handwritten (signed) and typescript report by the academic and translator T. (Thomas) Hudson-Williams (1873-1961) of papers in Robert (Silyn) Roberts' possession on his return from Russia in 1930, which include a description of the 'Map of the Five-Year Plan 1928-33', a translation from Russian of the 'State Plan of the U.S.S.R.'; and notes on Russian literature and on Russian names.

Cerddi'r Bugail

Copi llawysgrif ddrafft o Cerddi'r Bugail, sef cyfrol goffa o farddoniaeth Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917), wedi'i olygu gan y Parchedig J. J. Williams ac o bosib yn ei lawysgrifen. = Draft manuscript copy of Cerddi'r Bugail, a commemorative anthology of poetry by Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917), edited by the Reverend J. J. Williams and possibly written in his hand.

Ffurflen enwebu Cymdeithas Addysg y Gweithwyr = Workers' Educational Association nomination form

Ffurflen enwebu swyddogion ar gyfer pwyllgor gweithredol rhanbarthol cangen Gogledd Cymru o Gymdeithas Addysg y Gweithwyr. = Nomination form for the election of district executive committee officials for the North Wales branch of the Workers' Educational Association.

Llun yn y wasg o Sion Silyn Roberts = Press photograph of Sion Silyn Roberts

Toriad o gylchgrawn The Navy (Cyf. LVII, rhif 7) (Gorffennaf 1952) yn cynnwys llun o Sion Silyn Roberts, mab Glynn Silyn Roberts, yn trin cwch hwylio. Pennawd y llun yw 'A Yachting World Cadet'. Arnodir y toriad yn llaw Mary Silyn Roberts: '"SION" on his ear nearly!! (mab Glynn Silyn Roberts)'. = Press cutting from The Navy magazine (Vol. LVII, no. 7) (July 1952) showing a photograph of Sion Silyn Roberts, son of Glynn Silyn Roberts, handling a sailing boat. The photograph is headed 'A Yachting World Cadet'. The cutting is annotated in Mary Silyn Roberts' hand: '"SION" on his ear nearly!! (mab [son of] Glynn Silyn Roberts)'.

Deunydd amrywiol yn ymwneud â Choleg Harlech = Miscellaneous Coleg Harlech material

Deunydd amrywiol yn ymwneud â Choleg Harlech, gan gynnwys: manylion am ysgol haf a gynhaliwyd 17-24 Awst 1929; cofnodion cyfarfod is-bwyllgor yr ysgol haf a gynhaliwyd 12 Rhagfyr 1929; cerdyn post yn dangos ffotograff o staff a myfyrwyr Coleg Harlech ar gyfer sesiwn academaidd 1929-1930; a rhestr o lyfrau ac adroddiadau a fenthycwyd gan Goleg Harlech (sy'n cynnwys llythyr oddi wrth Robert (Silyn) Roberts at Mary Silyn Roberts) = Miscellaneous material relating to Coleg Harlech, comprising: details of a summer school held 17-24 August 1929; records of a summer school sub-committee meeting held 12 December 1929; postcard showing a photograph of Coleg Harlech staff and students for the 1929-30 academic session; and a list of books and reports borrowed by Coleg Harlech (which includes a letter from Robert (Silyn) Roberts to Mary Silyn Roberts).

Papurau Mary Silyn Roberts (Archif Menywod Cymru) = Mary Silyn Roberts Papers (Women's Archive of Wales)

  • GB 0210 MSILYNR
  • Fonds
  • 1897-[1960]

Papurau'r ymgyrchwraig a'r ddarlithwraig Mary Silyn Roberts, sy'n cynnwys gohebiaeth bersonol a swyddogol Mary a'i gŵr Robert (Silyn) Roberts, ynghyd â deunydd amrywiol yn ymwneud, yn bennaf, â Chymdeithas Addysg y Gweithwyr, Coleg Harlech a pholisïau cymdeithasol-wleidyddol yr Undeb Sofietaidd (fel yr oedd) yn ystod degawdau cynnar yr ugeinfed ganrif. Eitemau pwysig a diddorol o fewn y casgliad yw cyfres o lythyrau a anfonwyd at Silyn Roberts gan R. Williams Parry tra 'roedd yr olaf yn gwasanaethu yn y Rhyfel Byd Cyntaf, a chopi llawysgrif drafft o Cerddi'r Bugail, sef cyfrol goffa o farddoniaeth Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917). = Papers of the campaigner and lecturer Mary Silyn Roberts, which include personal and official correspondence of Mary and of her husband Robert (Silyn) Roberts, together with miscellaneous material relating mainly to the Workers' Educational Association, Coleg Harlech and the socio-political policies of the then Soviet Union during the early decades of the twentieth century. Notable items within the collection are a series of letters sent to Silyn Roberts by poet R. Williams Parry while the latter was serving in the First World War, and a draft manuscript copy of Cerddi'r Bugail, the commemorative volume of the poems of Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans) (1887-1917).

Yn atodol, ceir nodiadau teipiedig gan Luned Meredith, un o roddwyr y casgliad, sy'n cynnig gwybodaeth ychwanegol a sylwadau personol ynghylch y deunydd, ynghyd â thrawsgrifiadau o rai llythyrau. NODER NAD YW'R CYFEIRIADAU AT DEITLAU/RHIFAU'R EITEMAU BELLACH YN DDILYS OHERWYDD AD-DREFNIAD Y DEUNYDD YN YSTOD Y BROSES GATALOGIO.
= Supplementary material includes typescript notes by Luned Meredith, one of the donors of the collection, containing additional information and personal observations regarding the material, together with transcripts of some of the letters. NOTE THAT REFERENCES TO TITLES/NUMBERS OF ITEMS ARE NO LONGER VALID DUE TO REARRANGEMENT OF MATERIAL DURING THE CATALOGUING PROCESS.

Roberts, Mary Silyn, 1877-1972

Gohebiaeth rhwng Robert (Silyn) Roberts ac R. Williams Parry = Correspondence between Robert (Silyn) Roberts and R. Williams Parry

Gohebiaeth, 1913-1928, yn bennaf at Robert (Silyn) Roberts oddi wrth y bardd a'r darlithydd prifysgol R. Williams Parry, y llythyrau cynharaf wedi'u hanfon tra 'roedd Williams Parry yn athro yn ysgol Cefnddwysarn ger y Bala a'r rhan helaeth o'r ohebiaeth ddilynol yn olrhain ei hynt yn y fyddin yn ystod Rhyfel 1914-18. 'Roedd Williams Parry ar y cychwyn yn hynod anhapus yn ei yrfa milwrol ac mae'n erfyn ar Silyn, yn sgîl ei swydd fel ysgrifennydd Bwrdd Penodiadau Prifysgol Cymru, i'w symud i gatrawd sy'n cynnwys milwyr Cymreig (ceir tystiolaeth o ymgais Silyn i gyflawni ei ddymuniad). Cafodd Williams Parry air o'r diwedd (llythyr dyddiedig 24 Ebrill 1917) ei fod am gael ei drosglwyddo i'r '1st Welsh (Caernarvon) Battery Royal Garrison Artillery'. Serch annedwyddwch Williams Parry, ceir enghreifftiau yn ei lythyrau o farddoniaeth a ysgrifennodd ar faes y gâd, sy'n cynnwys ei englynion coffa i'w gyfaill Robert Pritchard Evans (1884-1917) (llythyr dyddiedig 26 Ebrill 1917) a'i soned 'Mater Mea' (llythyr dyddiedig 3 Rhagfyr 1917). Yn ei lythyr dyddiedig 11 Tachwedd 1918, mae Williams Parry yn datgan ei orfoledd ar derfyn y rhyfel. Arwyddir sawl un o'r llythyrau oddi wrth Williams Parry â'r enw 'Llion', sef y ffugenw a ddefnyddiodd ar gyfer ei ymgais lwyddiannus i gipio cadair Eisteddfod Genedlaethol 1910. Arnodir dau lythyr yn llaw Mary Silyn Roberts.
Ceir hefyd y canlynol:
Llythyr, 1 Mai 1915, at Robert (Silyn) Roberts oddi wrth W. J. Williams (1878-1952), sy'n ymddangos fel pe bai'n adrodd hanes dyfarnu cymhwyster R. Williams Parry ac eraill ar gyfer gwaith rhyfel.
Copi o lythyr, 10 Ionawr 1917, oddi wrth Robert (Silyn) Roberts at Capten Hamlet Roberts, 6ed Bataliwn y Ffiwsilwyr Cymreig Brenhinol, mewn ymgais i drosglwyddo R. Williams Parry i gatrawd Gymreig.
Llythyrau, Ebrill 1917, rhwng Robert (Silyn) Roberts a'r bardd Eingl-Gymraeg, llenor ac addysgwr Arthur Glyn Prys-Jones (1888-1987) ynghylch cyhoeddi cyfrol o farddoniaeth Eingl-Gymreig; yn un llythyr, ceir barn Silyn ar feirdd Cymreig cyfoes.
Llythyr, 3 Gorffennaf 1918, oddi wrth 'Kitty' yn Llundain, yn holi am gyhoeddiadau'n ymwneud ag R. Williams Parry ac â'r addysgwraig Lydewig Marie Souvestre (1830-1905).
Cerdyn post, 16 Mai 1930, wedi'i gyfeirio at Robert (Silyn) Roberts ond sydd â rhan helaeth ohono wedi'i dorri'i ffwrdd.

Ynghyd ag atodiad teipysgrif: 'Datganiad gan Angharad Tomos [un o roddwyr y casgliad] Mai 2022', sy'n cynnig sylwadau ynghylch llythyrau R. Williams Parry at Robert (Silyn) Roberts.

= Correspondence, 1913-1928, largely to Robert (Silyn) Roberts from the poet and university lecturer R. Williams Parry, the earliest letters sent whilst Williams Parry was teaching at Cefnddwysarn school, near Bala, with subsequent correspondence following, in the main, his military career during the First World War. Williams Parry's wartime experience was initially extremely unhappy and he begs Silyn, as secretary of the Welsh Appointments Board of the University of Wales, to transfer him to a regiment which includes Welsh soldiers (there is evidence of Silyn's attempts to fulfil his wishes). Williams Parry would finally receive word (letter dated 24 April 1917) of his transfer to the 1st Welsh (Caernarvon) Battery Royal Garrison Artillery. However, despite his melancholy, the war letters contain poetry written at the time by Williams Parry, which includes his commemorative 'englynion' (strict-metre verses) to his friend Robert Pritchard Evans (1884-1917) (letter dated 26 April 1917) and his sonnet 'Mater Mea' (letter dated 3 December 1917). Williams Parry expresses his joy at the end of the war in a letter dated 11 November 1918. Many of Williams Parry's letters are signed 'Llion', which was the pseudonym he used in his successful attempt to win the bardic chair at the 1910 National Eisteddfod. Two letters are annotated in the hand of Mary Silyn Roberts.
The following are also included:
Letter, 1 May 1915, to Robert (Silyn) Roberts from W. J. Williams (1878-1952), which appears to relate an account of how R. Williams Parry and others were assessed for war work.
Copy of a letter, 10 January 1917, from Robert (Silyn) Roberts to Captain Hamlet Roberts of the 6th Battalion of Royal Welsh Fusiliers in an attempt to obtain R. Williams Parry's transfer to a Welsh regiment.
Letters, April 1917, between Robert (Silyn) Roberts and the Anglo-Welsh poet, author and educator Arthur Glyn Prys-Jones (1888-1987) regarding the publication of a volume of Anglo-Welsh poetry; in one letter, Silyn expresses his opinion of contemporary Welsh poets.
Letter, 3 July 1918, from 'Kitty' in London, enquiring about publications relating to R. Williams Parry and to the Breton educator Marie Souvestre (1830-1905).
Postcard, 16 May 1930, addressed to Robert (Silyn) Roberts, a substantial part of which has been torn away.

Together with a typescript supplement comprising a statement made May 2022 by Angharad Tomos, one of the donors of the collection, containing observations on R. Williams' Parry's letters to Robert (Silyn) Roberts.

Llythyr oddi wrth R. Williams Parry at Y Dinesydd Cymreig = Letter from R. Williams Parry to Y Dinesydd Cymreig

Llythyr printiedig, 14 Rhagfyr 1927, ynghylch Cymdeithas Addysg y Gweithwyr a anfonwyd gan y bardd a'r darlithydd prifysgol R. Williams Parry i'r newyddlen Y Dinesydd Cymreig. = Printed letter, 14 December 1927, regarding the Workers' Educational Association sent by poet and university lecturer R. Williams Parry to the newspaper Y Dinesydd Cymreig.

Llythyrau at Robert (Silyn) Roberts oddi wrth W. J. Gruffydd = Letters to Robert (Silyn) Roberts from W. J. Gruffydd

Llythyrau, 1899-1917, at Robert (Silyn) Roberts oddi wrth yr ysgolhaig, bardd, beirniad a'r golygydd W. J. (William John) Gruffydd (1881-1954), ac un llythyr, 1918, oddi wrth Gwenda Gruffydd, gwraig W. J. Gruffydd. Cyfeirir at yrfa academaidd W. J. Gruffydd yn Rhydychen; ei garwriaeth â'i ddarpar-wraig Gwenda Evans ac â merch o'r enw Winnie, a'i briodas yn y pen draw â Gwenda; "Miss P." (sef Mary Parry, wedyn Mary Silyn Roberts); barddoniaeth, gan gynnwys enghreifftiau o waith W. J. Gruffydd, ac yntau'n holi am farddoniaeth o eiddo Silyn; ei waith golygyddol; crefydd, athroniaeth, gwleidyddiaeth a daliadau personol; a'i gyfnod o wasanaeth yn y llynges, ac yntau'n dyheu am gael gadael. Mae llythyr Gwenda Gruffydd yn cyfeirio at ei brwydr i ryddhau ei gŵr o'r llynges, ac yn erfyn ar ddylanwad Silyn i'w chynorthwyo yn hyn o beth, gyda chefnogaeth 'Tom Jones' (sef, mae'n debyg, Dr Thomas Jones (1870-1955)). Ceir yn ogystal broflen o erthygl dan y teitl 'Addysg yng Nghymru' a ysgrifenwyd gan W. J. Gruffydd ar gyfer Barn Cymru Ieuanc (Rhif 2); llythyr printiedig a ysgrifenwyd gan W. J. Gruffydd i'r newyddlen Y Brython; a llythyr printiedig dan y teitl 'W. J. Gruffydd a'r Hen Feirdd' a anfonwyd gan W. J. Gruffydd at gyhoeddiad nas enwir ac a grybwylla enwau Silyn Roberts ac R. Williams Parry. Ynghyd â thrawsgrifiadau teipysgrif o'r llythyrau a disgrifiad cryno o'r deunydd atodol.
= Letters, 1899-1917, to Robert (Silyn) Roberts from the academic, poet, adjudicator and editor W. J. (William John) Gruffydd (1881-1954) and one letter, 1918, from Gwenda Gruffydd, wife of W. J. Gruffydd. References include W. J. Gruffydd's academic career at Oxford; his courtship of Gwenda (Evans, later his wife), his dalliance with a woman named Winnie, and his eventual marriage to Gwenda; "Miss P." (Mary Parry, later Mary Silyn Roberts); poetry, including examples of work by W. J. Gruffydd and his request to receive some of Silyn's poetry; his editorial work; religion, philosophy, politics and personal theories; and his period in the navy and his longing to leave the service. Gwenda Gruffydd's letter refers to her battle to have her husband released from his naval service, requesting Silyn, with the support of "Tom Jones" (most likely Dr Thomas Jones (1870-1955)) to help bring this about. Together with the proof of an article titled 'Addysg yng Nghymru' ('Education in Wales') written by W. J. Gruffydd for Barn Cymru Ieuanc (No. 2); printed letter written by W. J. Gruffydd for Y Brython newspaper; and a printed letter titled 'W. J. Gruffydd a'r Hen Feirdd' ('W. J. Gruffydd and the Old Poets'), sent by W. J. Gruffydd to an unnamed publication and which references Silyn Roberts and R. Williams Parry. Also included are typescript transcripts of the letters and a brief description of the supplementary material.

Results 21 to 40 of 41