Archifau a Llawysgrifau Llyfrgell Genedlaethol Cymru

1915.

A/1-39.
Ffeil

Rhan oEisteddfod Genedlaethol Cymru: cyfansoddiadau a beirniadaethau

Awdl: 'Yr Arwr' gan 'Fleur-de-lis' (Ellis Evans, 'Hedd Wyn', Trawsfynydd) ynghyd â beirniadaethau T. Gwynn Jones, 'Dyfed' (teipysgrif) a J. J. Williams [rhif 1 yn y Rhestr Testunau].

Brwydr Cymru : (Adroddiad ar Wleidyddiaeth Cymru yn 1946)

O435.
Ffeil
1946

Rhan oArchif Plaid Cymru,

Cardiau post, &c., a anfonwyd at David Owen Roberts ac un ganddo pan yn fachgen ac yn was ar fferm ...,

2208-14.
Ffeil
1911-15.

Rhan oPapurau Kate Roberts

Cardiau post, &c., a anfonwyd at David Owen Roberts ac un ganddo pan yn fachgen ac yn was ar fferm Maesincla, Bangor, 1911-15.

Chwe llythyr oddi wrth Lewis Valentine yn y fyddin at ei rieni a'i gyfeillion,

2.
Ffeil
1916-18.

Rhan oPapurau Lewis Valentine,

Colofnau'r Ddraig, 1926-1976

O 2395/ii
Eitem
1976

Rhan oArchif Plaid Cymru,

Copi o 'Colofnau'r Ddraig, 1926-1976', golygwyd gan Tegwyn Jones ac a gyhoeddwyd gan Blaid Cymru yn 1976 i nodi hanner canmlwyddiant cyhoeddi'r 'Ddraig Goch', newyddiadur Cymraeg Plaid Cymru.

Copi Saesneg o lythyr Gwynfor Evans at Gorfforaeth Lerpwl

B672/ii
Eitem
1956, Chwefror 27

Rhan oArchif Plaid Cymru,

Copi o lythyr a anfonwyd gan Gwynfor Evans, Llywydd Plaid Cymru at Gorfforaeth Lerpwl yn galw arnynt i beidio â boddi Cwm Tryweryn.

Copi teipysgrif o araith forwynol Cynog Dafis fel Aelod Seneddol, 11 Mai,

11.
Ffeil
1992.

Rhan oPapurau Cynog Dafis,

Copi teipysgrif o araith forwynol Cynog Dafis fel Aelod Seneddol, 11 Mai 1992.

Cyfansoddiad a Rheolau Sefydlog Plaid Genedlaethol Cymru a The Constitution and Standing Orders Welsh Nationalist Party

O401.
Ffeil
[1946]

Rhan oArchif Plaid Cymru,

Cyfansoddiad Plaid Cymru = The Constitution of Plaid Cymru

O68.
Ffeil
dd

Rhan oArchif Plaid Cymru,

Cymru gyfoethog neu Brydain dlawd = Rich Welsh or poor British

F39/i
Eitem
1974

Rhan oPapurau Alwyn D. Rees,

Maniffesto Plaid Cymru ar gyfer Etholiad Cyffredinol Chwefror 1974.

Darnau amrywiol; llythyrau heb ddyddiad a darnau o lythyrau [A/219-24], cyfres o gardiau post [A/225-37], ynghyd â cherddi [A/238-43] ac ....

A/219-48.
Ffeil

Rhan oPapurau Idwal Jones

Darnau amrywiol; llythyrau heb ddyddiad a darnau o lythyrau [A/219-24], cyfres o gardiau post [A/225-37], ynghyd â cherddi [A/238-43] ac amlenni gwag [A/244-8].

Datganiad maniffesto Plaid Cymru,

Rhan oPapurau Plaid Cymru: Rhanbarth Ceredigion,

Datganiad maniffesto Plaid Cymru, 1964.

Dau gerdyn post yn dwyn llun y llong ysbyty "Valdivia".

2217-18.
Ffeil

Rhan oPapurau Kate Roberts

'Digwyddiadau ym mywyd milwr'; copi teipysgrif.

26.
Ffeil

Rhan oPapurau Lewis Valentine,

Dyddiadur D. Cynddelw Williams,

NLW ex 2789.
ffeil
1881-1943.

Dyddiadur y Parchedig D. Cynddelw Williams, a oedd yn enedigol o Aberystwyth, a gadwyd ganddo fel caplan i'r Fyddin yn Ffrainc, 12 Hydref 1914 - 6 Medi 1920. Ceir torion o'r wasg wedi eu pastio ar glawr blaen ac ôl y gyfrol yn ymwneud â'r Groes Filwrol a ddyfarnwyd iddo yn 1917 am ei ddewrder neilltuol wrth gyflawni'i ddyletswyddau ar faes y gad ac ysgrif goffa iddo, 1943. Ceir hefyd gytundeb prentisiaeth William Williams gyda Williams a Metcalfe, Aberystwyth, 11 Chwefror 1889; ei dystlythyrau a'i dystysgrifau dadlwytho fel morwr, 1895-8, a'i dystysgrif fel peiriannydd, 20 Ebrill 1897; a nodiadau mam y rhoddwr o bregethau a glywodd yn Eglwys y Methodistiaid Calfinaidd yn Llandudno. = A diary kept by Reverend D. Cynddelw Williams, originally from Aberystwyth, as chaplain to the Forces in France, 12 October 1914 - 6 September 1920. Press cuttings have been pasted on the front and back cover of the volume relating to awarding him the Military Cross in 1917 'for conspicuous gallantry and devotion to duty', and his obituary, 1943. Also included is an indenture of apprenticeship of William Williams to Messrs Williams and Metcalfe, Aberystwyth, 11 February 1889; testimonials and certificates of discharge, 1895-8, and his certificate as second engineer, 20 April 1897; and notes, taken by the donor's mother, of sermons preached at the Calvinistic Methodist Church, Llandudno.

Williams, David Cynddelw, 1870-1942.