Showing 197 results

Deunydd yn ymwneud â swyddogaeth Menna Elfyn fel Cyfarwyddwr Creadigol y cwrs MA mewn Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan, gan gynnwys copïau drafft a theg o destunau darlithoedd, prospectws ar gyfer y cwrs a manylion am weithdy ysgrifennu creadigol a gynhaliwyd yn Nhŷ Newydd, Llanystumdwy ym Medi 2002.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Madog (1989), gan gynnwys drafft o'r sgript, adolygiadau o'r wasg, posteri printiedig yn hysbysebu'r ddrama a llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Nigel Jenkins.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Malwod Mawr!, gan gynnwys copi o sgript yn dwyn teitlau blaenorol a rhaglenni a phosteri printiedig yn hysbysebu'r ddrama.

Deunydd yn ymwneud â'r opera Melangell (geiriau gan Menna Elfyn, cerddoriaeth gan Pwyll ap Sion), gan gynnwys drafft o'r libretto, braslun o'r naratif a gohebiaeth rhwng Menna Elfyn a Pwyll ap Sion ac eraill.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Melltith y Mamau (1995), gan gynnwys copi teg o'r sgript, posteri a thocynnau ar gyfer y perfformiad ac adolygiadau.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Merch Perygl (2011), gan gynnwys adolygiad a chyhoeddiad ynghylch lansiad y gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd ddwyieithog Murmur (2012), gan gynnwys adolygiadau, erthyglau, deunydd paratoadol ar gyfer darlleniadau o'r gyfrol yng Ngŵyl y Gelli 2013, llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth Joseph Clancy, un o gyfieithwyr y cerddi gwreiddiol i'r Saesneg, deunydd yn ymwneud â chyfieithu'r gyfrol i'r Gatalaneg, a rhifyn o'r gyfrol wedi'i chyfieithu i'r Fasgeg.

Copi drafft cyntaf o Mwyara, sef y detholiad cyntaf o gerddi gan Menna Elfyn i'w chyhoeddi, hynny gan Wasg Gomer ym 1976. Ceir nodyn yn llaw Menna Elfyn ar glawr y gyfrol: 'Fy nghopi cynta' cyn cyhoeddi'. Nodir gan Menna Elfyn mai Eiris Davies deipiodd y cynnwys ac (mewn nodyn diweddarach)) ei bod wedi hepgor rhai o'r cerddi ac ychwanegu eraill cyn ei anfon yn derfynol i'r wasg.

Deunydd yn ymwneud â Mwyara (1976), sef cyfrol flodeugerdd gyntaf Menna Elfyn, gan gynnwys drafftiau teipysgrif a anfonwyd i Wasg Gomer ym 1975 ac adolygiadau o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Mynd Lawr i'r Nefoedd (1986), gan gynnwys llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth yr Athro John Rowlands ac adolygiadau o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â phrosiect ar y cyd rhwng Menna Elfyn (geiriau) a'r arlunydd Iwan Bala (delweddau), gan gynnwys cyfrolau printiedig o gynnwys y cywaith, gwahoddiadiadau i ragolwg preifat o'r cywaith, sgwrs arddangosfa a draddodwyd gan Menna Elfyn, rhestr o'r gweithiau, drafftiau a nodiadau, datganiadau i'r wasg, ebyst at Menna Elfyn oddi wrth Iwan Bala a chyfieithiad drafft i'r Saesneg gan Menna Elfyn o'i cherdd Mapiau.

Deunydd yn ymwneud â Madfall ar y Mur (1993), nofel gyntaf Menna Elfyn ar gyfer pobl ifanc, gan gynnwys drafft cyntaf o'r gwaith, llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth sefydliad Juconi, sy'n cynnig lloches i blant y stryd yn ninas Puebla, Mecsico (a lle bu Menna Elfyn yn aros tra'n ymchwilio i'r nofel), nodiadau cefndirol, erthyglau papur newydd a chopi printiedig o'r nofel.

Deunydd yn ymwneud â Rana Rebel (2002), nofel i bobl ifanc gan Menna Elfyn, gan gynnwys erthyglau o'r wasg a llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Wasg Gomer ynglyn â chyfieithu'r nofel i'r Saesneg.

Copi proflen o Optimist Absoliwt: Cofiant Eluned Phillips, a gyhoeddwyd gan Wasg Gomer yn 2016, yn dwyn rhai cywiriadau yn llaw Menna Elfyn; ynghyd â dwy ysgrif gan Menna Elfyn yn trafod bywyd a gwaith y bardd Eluned Phillips a'i pherthynas â'r bardd, llenor a'r gweinidog Annibynnol Dewi Emrys, a gohebiaeth ebost at Menna Elfyn oddi wrth Elinor Wyn Reynolds, Golygydd Llyfrau Cymraeg i Oedolion, Gwasg Gomer.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd O'r Iawn Ryw (1991), a olygwyd gan Menna Elfyn, gan gynnwys adolygiadau ac erthyglau.

Papurau Dr Menna Elfyn, 1950-2017, sy'n adlewyrchu ei bywyd a'i gwaith llenyddol a gwleidyddol, gan gynnwys deunydd yn ymwneud â'r meysydd canlynol: barddoniaeth, rhyddiaith, dramâu ar gyfer y llwyfan a'r cyfryngau a phrosiectau cerddorol a chelfyddydol ar y cyd, ynghyd â chyfieithiadau o'i gwaith barddonol i amryw ieithoedd; ei mynych deithiau i ŵyliau barddonol, seminarau a darlleniadau ac i gynnal gweithdai; gyrfa academaidd Menna Elfyn, gan gynnwys ei chyfnodau fel awdur preswyl; anrhydeddau a gwobrau a ddaeth i'w rhan yn ystod ei gyrfa; cyfnodau ymgyrchu a charcharu Menna Elfyn a'i gŵr Wynfford James fel aelodau o Gymdeithas yr Iaith, ac ymgyrchoedd dros heddwch, cyfiawnder a hawliau merched; yn ogystal ag ystod sylweddol o ohebiaeth, yn bennaf gyda beirdd a llenorion eraill.

Daeth ychwanegiad i law ym mis Mai 2023, a atodwyd i'r archif fel cyfres 'Y' (Deunydd ychwanegol Mai 2023), fel a ganlyn:
Papurau o eiddo neu sydd a wnelo â'r bardd, dramodydd, colofnydd a golygydd Dr Menna Elfyn, sy'n cynnwys barddoniaeth, rhyddiaith a gweithiau llwyfan a chyfryngol (drafftiau llawysgrif, teipysgrifau a deunydd argraffiedig) gan Menna Elfyn, deunydd yn ymwneud â chysiau academaidd a gweithdai a diwtorwyd gan neu a gyd-gyfarwyddwyd gan Menna Elfyn, llyfrau nodiadau a gohebiaeth; ynghyd ag erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg gan awduron eraill sy'n ymwneud a bywyd a gwaith Menna Elfyn a rhai papurau'r Parchedig T. (Thomas) Elfyn Jones, tad Menna Elfyn.

Papurau'r Parchedig T. (Thomas) Elfyn Jones, tad Menna Elfyn, yn cynnwys manylion ei ordeino (1937) a'i sefydlu (1949) fel gweinidog; cofnod o'r erthyglau a gyfrannodd at gylchgrawn Y Tyst, 1973-1997; a manylion o oedfaon teyrnged a gynhaliwyd a'r teyrngedau ysgrifenedig a anfonwyd at deulu'r Parchedig T. Elfyn Jones yn sgîl ei farwolaeth yn 2008.

Papurau'r Parchedig T. (Thomas) Elfyn Jones, tad Menna Elfyn, yn cynnwys: llyfryn a argraffwyd ar gyfer Cyfarfodydd Ordeinio T. Elfyn Jones yn weinidog ar gapeli Annibynnol Llanboidy a Rhydyceisiaid, Mai 5 & 6 1937; cerdyn post, 8 Mawrth 1949, oddi wrth y Parchedig T. Elfyn Jones o Ficerdy Christ Church, Caerwynt (Winchester) at Mr & Mrs B. Stephens, Llysderi, Tymbl Uchaf, ger Llanelli; llyfryn a argraffwyd ar gyfer Cyfarfodydd Sefydlu'r Parchedig T. Elfyn Jones yng Nghapel Annibynnol y Tabernacl, Pontardawe, 6 Hydref 1949; copi o erthygl ysgrifennwyd gan T. Elfyn Jones i'r Tyst, cylchgrawn Undeb yr Annibynnwyr a'r capeli Annibynol (rhifyn 19 Ebrill 1973); llyfrau nodiadau yn cynnwys lloffion o erthyglau argraffedig, 1981, 1986, 1988-1997, a gyfrannodd y Parchedig T. Elfyn Jones i'r Tyst (arnodiadau yn llaw T. Elfyn Jones), ynghyd ag un erthygl yn llaw T. Elfyn Jones; erthygl o rifyn Tachwedd 2005 o Papur y Cwm, papur bro Cwm Gwendraeth, yn adrodd hanes lansio Seinio Clod (Gwasg Morgannwg, 2005), cyfrol o emynau'r Parchedig T. Elfyn Jones (gweler nodyn bywgraffyddol T. Elfyn Jones ym mhrif weithlen y rhan hon o'r archif); taflen wasanaeth angladdol y Parchedig T. Elfyn Jones, 15 Hydref 2008; llythyrau, ebyst a cherdyn cydymdeimlad a anfonwyd at Menna Elfyn ar achlysur marwolaeth ei thad, y Parchedig T. Elfyn Jones, y gohebwyr yn cynnwys y Parchedig Guto Prys ap Gwynfor (mab y gwleidydd, cyfreithiwr ac awdur Gwynfor Evans), John Roberts (Radio Cymru), Dr Medwin Hughes (Prifathro Coleg y Drindod, Caerfyrddin), y bardd a'r llenor Nigel Jenkins, yr awdur a'r cynghorydd tref Peter Hughes Griffiths a'r academydd, hanesydd, darlledydd ac awdur Hywel Teifi Edwards; ysgrif goffa i'r Parchedig T. Elfyn Jones gan Alun Lenny a gyhoeddwyd yng nghylchgrawn Barn, Tachwedd 2008; llyfrynnau a argraffwyd ar gyfer Oedfaon Teyrnged i'r Parchedig T. Elfyn Jones yng Nghapel y Tabernacl, Pontardawe, 23 Tachwedd [2008] (y daflen yn cynnwys detholiad o gerdd yn dwyn y teitl 'Nhad gan Menna Elfyn, un o'r cerddi a ymddangosodd yn ei chasgliad 'Stafelloedd Aros (Gwasg Gomer, 1978)), ac yng Nghapel Seion, Drefach, 22 Chwefror 2009; teyrnged (teipysgrif) i'r Parchedig T. Elfyn Jones gan y Parchedig Wilbur Lloyd Roberts (gweler hefyd lyfryn yr Oedfa Deyrnged i'r Parchedig T. Elfyn Jones); taflen argraffedig ar gyfer gwasanaeth i ddathlu bywyd y Parchedig T. Elfyn Jones, 30 Tachwedd [2008]; a llyfryn a argraffwyd ar gyfer Oedfa o Fawl i'r Parchedig T. Elfyn Jones a J. Rhyddid Williams yng Nghapel Seion, Drefach, 23 Medi 2012.

Copi teipysgrif o bennod yn dwyn y teitl 'Comin Greenham', sef cyfraniad Menna Elfyn i'r gyfrol Dros Ryddid!, a olygwyd gan Llinos Dafydd ac Ifan Morgan Jones ac a gyhoeddwyd gan Wasg y Lolfa yn 2022.

Pennod yn dwyn y teitl 'Maen Ceti' yng Nghymraeg a 'Dancing on a Standing Stone' yn Saesneg a gyfranwyd gan Menna Elfyn at y gyfrol Megalith, a olygwyd gan Damian Walford Davies ac a gyhoeddwyd gan Wasg Gomer yn 2006.