Showing 3783 results

Un llythyr ar ddeg, 1948-1982, oddi wrth amryw ohebwyr at Jemeima Evans, ei merch Olwen Jones, a'i mab yng nghyfraith Edward Jones, oedd yn rhedeg siop yn gwerthu llyfrau a melysion ger yr Stiwt, Rhosllannerchrugog. Maent yn cynnwys chwech llythyr, 1948-1982, oddi wrth Kate Roberts (ff. 1-8), dau lythyr, 1973, 1981, oddi wrth Lewis Valentine (ff. 9-10), a thri llythyr, 1965-1969, oddi wrth D. J. Williams, Abergwaun (ff. 11-13). = Eleven letters, 1948-1982, addressed to Jemeima Evans, her daughter Olwen Jones, and her son-in-law Edward Jones, all of whom kept a shop selling books and sweets near the Institute, Rhosllannerchrugog. They comprise six letters, 1948-1982, from Kate Roberts (ff. 1-8), two letters, 1973, 1981, from Lewis Valentine (ff. 9-10) and three letters, 1965-1969, from D. J. Williams (ff. 11-13).
Mae Lewis Valentine yn ysgrifennu am ddirywiad yr iaith Gymraeg yn ardal Llanddulas, sir Ddinbych (f. 10). = Lewis Valentine writes on the decline of the Welsh language in Llanddulas, Denbighshire (f. 10).

Sgwrs yn llaw Kate Roberts. [Fe'i cyhoeddwyd yn ddiweddarach fel Dau lenor o ochr Moeltryfan (Darlith flynyddol Llyfrgell Penygroes, 1970)].

Llythyrau'n ymwneud ag achos Chris Rees, a garcharwyd yn 1955 am wrthod gwneud gwasanaeth milwrol, gan gynnwys neges oddi wrtho a ysgrifennwyd o Garchar Abertawe fel ymgeisydd Plaid Cymru (etholaeth Gŵyr) yn Etholiad Cyffredinol 1955, llythyr o gefnogaeth oddi wrth Kate Roberts a thorion o'r wasg.

Ceir teipysgrifau o'r stori fer 'Heartsicknes', drama ffantasïol 'Torri tant', 'Rhaglen i gyflwyno gwaith Crwys' ac erthyglau ymhlith y papurau hyn.

Llythyrau, 1968-1969. Ymhlith y gohebwyr mae Gwyn Thomas (2). Ceir hefyd gopi o daflen gwasanaeth o ddiolchgarwch am fywyd a gwasanaeth Crwys, 1968, pan dalodd Pennar Davies deyrnged iddo.

Dau lythyr ar hugain, 1806-1822, at Robert Roberts, Caergybi, yn cynnwys deunaw, 1810-1822, oddi wrth y llenor John William Prichard, nifer ohonynt yn cyfeirio at gasglu tanysgrifwyr a chyhoeddi gwaith Robert Roberts, Daearyddiaeth yn rhoddi hanes am yr holl wledydd, teyrnasoedd ac ardaloedd y sydd yn Ewrop, Asia, Affrica ac America ... (Caer, 1816). = Twenty-two letters, 1806-1822, to Robert Roberts, Holyhead, including eighteen, 1810-1822, from John William Prichard, man of letters, many referring to collecting subscribers and publishing Robert Roberts's work, Daearyddiaeth yn rhoddi hanes am yr holl wledydd, teyrnasoedd ac ardaloedd y sydd yn Ewrop, Asia, Affrica ac America ... (Chester, 1816).

Sgript radio llawysgrif Un Nos Ola Leuad gan Caradog Prichard, [1966x1980].

Copi o rai o bryddestau Caradog Prichard, [1989], a ddefnyddiwyd gan Gwenlyn Parry ac Endaf Emlyn tra'n ysgrifennu'r addasiad teledu o Un Nos Ola Leuad.

Llythyrau, 1922-1969, oddi wrth Saunders Lewis yn trafod materion gwleidyddol yn bennaf.

Llythyrau, 1924-1979, gan gynnwys rhai oddi wrth V. Sackville West; Wynn P. Wheldon; Eirene White; Robert Wildhaber (4); Dafydd Wyn Wiliam (2); Eurwyn Wiliam; J. B. Willans (4); D. E. Parry Williams; D. J. Williams (9); Evan Williams; Glanmor Williams (3); Griffith John Williams (7); Ifor Williams (5); Iolo A. Williams (2); J. E. Caerwyn Williams (2); J. Ellis Williams (2); J. Gwynn Williams; John Lasarus Williams (3, ynghyd ag eitemau yn ymwneud ag Undeb y Gymraeg Fyw); John Roberts Williams (8); J. Roose Williams (3); Kyffin Williams (5, ynghyd â braslun pensil); Morris T. Williams; Owen Williams (2); R. Bryn Williams; Stephen J. Williams (5); T. H. Parry-Williams (12); Tom Nefyn (2); Victor Erle Nash-Williams (2); Seamus Wilmot (3); a Virginia Woolf.

Llythyrau, 1972-1975, gan gynnwys rhai oddi wrth Sam Adams, Gwyn [Williams] (4), Gilbert [Ruddock] (3) a Cynog Dafis. Mae rhai o'r llythyrau'n ymwneud â llunio'i gyfrol ar Gwynfor Evans (1976) ac mae llythyrau Gilbert [Ruddock] yn trafod cyfieithu cerddi Pennar Davies i'r Gymraeg.

Llythyrau, [1965x1987], 1991, gan gynnwys rhai oddi wrth Alun J. Jones, Dafydd Jenkins, R. Elwyn Hughes, John [Stoddart], W. R. P. George, Gareth [Alban Davies], Elin ap Hywel, Gwyn Williams, Rhydwen Williams, cerdd gan Steve Eaves, ynghyd â chyfraniadau llenyddol a anfonwyd i Taliesin.

Papurau, 1973-1990, yn ymwneud â sefydlu gweithgor o dan gadeiryddiaeth yr Athro Dafydd Jenkins, Aberystwyth, i lunio a phwyso am Ddeddf Iaith Gymraeg newydd yn ystod y 1980au. Yr oedd y rhoddwr J. Cyril Hughes a Dr Meredydd Evans yn gweithio fel ysgrifenyddion ar y cyd. Mae'r papurau'n cynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth a phapurau eraill yn ymwneud â'r gweithgor. = Papers, 1973-1990, relating to establishing a working party chaired by Professor Dafydd Jenkins, Aberystwyth, to press for a new Welsh Language Act in the 1980s. The donor J. Cyril Hughes and Dr Meredydd Evans were joint secretaries. The papers include minutes of meetings, correspondence and other papers relating to the working party.

Llythyrau, 1976-1979, gan gynnwys rhai oddi wrth Dafydd Rowlands yn amgau copi llawysgrif o'i gerdd 'Yr un yw glaw a chragen', Owain [Owain], Gilbert [Ruddock] (5), John Rowlands (2), Sandra Anstey, Saunders Lewis, Merêd [Meredydd Evans], [D.] Myrddin [Lloyd], Urien [Wiliam] a Ffred Ffransis. Ceir llythyrau o gefnogaeth iddo yn dilyn ei weithred yn diffodd trosglwyddydd teledu ym Mhencarreg yn 1979 gyda Meredydd Evans a Ned Thomas mewn protest ar ran Cymdeithas yr Iaith .

Llythyrau, gan gynnwys rhai oddi wrth Bobi [Jones] (3), S[imon] B. Jones, E. Tegla Davies, Iorwerth C. Peate, T. J. Morgan a Meredydd [Evans]. Mae rhai o'r llythyrau yn ymateb i'w gyfraniad 'Episodes in the History of Brecknockshire Dissent' yn y cyfnodolyn Brycheiniog, 1957.

Llythyrau, 1980-1984. Ymhlith y gohebwyr mae Gwynfor Evans (yn mynegi'i fwriad i ymprydio hyd angau pe bai angen os na fyddai'r Llywodraeth Geidwadol newydd yn newid ei meddwl a sefydlu sianel Gymraeg newydd), Geraint Bowen, [D.] Myrddin [Lloyd] (3) a Gwyneth Lewis. Ceir llythyrau o gefnogaeth adeg achos llys Pennar Davies a charcharu'i fab Hywel Pennar gan gynnwys rhai oddi wrth Mered[ydd] [Evans], Menna Elfyn a Saunders Lewis (2), ynghyd â thaflen y cyfarfod a gynhaliwyd i gydnabod ei wasanaeth yng nghapel Ebeneser Newydd, Abertawe, 1983, a'i anerchiad 'Dydd Blynyddol y Coleg Coffa', 1984.

Ymhlith y gohebwyr mae E. Tegla Davies (1); G. G. Evans (1); Meredydd Evans (2); Maurice [James] (1); Thomas Jones (1); 'Llwyd o'r Bryn' (1); Iorwerth Peate (1); Melville Richards (1); Nansi Richards (1); a Goronwy Roberts (2).

Llythyrau, [1978]-1992. Ymhlith y gohebwyr mae Geraint Talfan Davies, Aled [Lloyd Davies] (2), Rhian Davies (4), W. Beynon Davies, Islwyn [Ffowc Elis], Hywel [Teifi Edwards] (3), R. Alun Evans, Eirwen Gwynn (3), [Meredydd Evans] (4), [R.] Geraint [Gruffydd], [J.] Gwyn [Griffiths], Robin Gwyndaf, Bobi Jones, Gwerfyl Pierce Jones (2), Bedwyr L[ewis] Jones (3), Nesta [Wyn Jones] (7), Gildas Jaffrennou (2) a Branwen [Jarvis].

Papurau, 1972-1985, yn ymwneud ag achos John Jenkins a'i gais yn 1980 i ddilyn cwrs diploma mewn gwaith cymdeithasol a wrthodwyd gan Brifysgol Abertawe. Ceir llythyrau oddi wrth Tedi [E. G. Millward], Meredydd Evans ac eraill, llythyrau at y wasg a thorion, copi teipysgrif o'r ddeiseb a arwyddwyd gan aelodau o Brifysgol Cymru, 1981, a phapurau hefyd yn ymwneud â'i garchariad yn 1983.

Saith llythyr a dau gerdyn, 1943-1968, oddi wrth Waldo Williams at Anna Wyn Jones (née Richards), Mynachlog Nedd, ei gyd-athro yn Ysgol Botwnnog, 1942-1944 (ff. 1-38). = Seven letters and two cards, 1943-1968, in Welsh, from Waldo Williams to Anna Wyn Jones (née Richards), Neath Abbey, his colleague at Botwnnog School, 1942-1944 (ff. 1-38).
Cyhoeddwyd dau o'r llythyrau (ff. 11-16, 20-24) yn Waldo Williams: Rhyddiaith, gol. gan Damian Walford Davies (Caerdydd, 2001), tt. 101-104. Cynhwysir hefyd lythyr, 29 Mehefin 1972, oddi wrth James Nicholas at Anna Wyn Jones (ff. 39-41); nodiadau ganddi, [1971]-[1980au], rhai ohonynt ar gyfer ei herthygl 'Waldo', yn Waldo: Cyfrol Deyrnged i Waldo Williams, gol. gan James Nicholas (Llandysul, 1977), tt. 37-49 (ff. 42-64); ac effemera yn ymwneud â Waldo Williams, 1978-1998 (ff. 65-74). Ceir cerddi gan Williams ar ff. 1, 6-7, 29 verso, 42-44. = Two of the letters (ff. 11-16, 20-24) are published in Waldo Williams: Rhyddiaith, ed. by Damian Walford Davies (Cardiff, 2001), pp. 101-104. Also included is a letter, 29 June 1972, from James Nicholas to Anna Wyn Jones (ff. 39-41); notes compiled by her, [1971]-[1980s], some in preparation for her article 'Waldo', in Waldo: Cyfrol Deyrnged i Waldo Williams, ed. by James Nicholas (Llandysul, 1977), pp. 37-49 (ff. 42-64); and ephemera relating to Waldo Williams, 1978-1998 (ff. 65-74). Poems by Williams are on ff. 1, 6-7, 29 verso, 42-44.