Showing 15 results

Barddoniaeth o'r ail ganrif ar bymtheg hyd yr ugeinfed ganrif, gan gynnwys gweithiau gan Alan Llwyd (f. 2), W. J. Gruffydd (f. 14), Richard Davies (Mynyddog) (f. 76), Ray Howard-Jones (ff. 98-104), R. Williams Parry (ff. 106-110), Saunders Lewis (ff. 132-136), Vernon Watkins (f. 146), Harri Webb (ff. 153-154), Katherine Philips (The Matchless Orinda) (f. 158), ac Euros Bowen (ff. 161-169), ynghyd â nifer o feirdd llai enwog a rhai darnau anhysbys. Cynigiwyd rai o'r cerddi mewn cystadlaethau eisteddfodol (ff. 36-51, 53-61, 63, 113-124). Mae nifer o'r cerddi yn llaw y beirdd eu hunain, eraill yn gopïau neu mewn teipysgrif. Ceir hefyd garol plygain, a nodwyd i lawr [?19 gan., ¼ olaf] (ff. 155-157 verso), a llythyr, 1994, oddi wrth Jon Meirion Jones at Dafydd Ifans yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn ymwneud â Dafydd Jones (Isfoel) y Cilie (ff. 149-150). = Poetry, seventeenth to twentieth centuries, including works by Alan Llwyd (f. 2), W. J. Gruffydd (f. 14), Richard Davies (Mynyddog) (f. 76), Ray Howard-Jones (ff. 98-104), R. Williams Parry (ff. 106-110), Saunders Lewis (ff. 132-136), Vernon Watkins (f. 146), Harri Webb (ff. 153-154), Katherine Philips (The Matchless Orinda) (f. 158), and Euros Bowen (ff. 161-169), together with many lesser-known poets and some anonymous pieces. Some of the poems were submitted for competition at eisteddfodau (ff. 36-51, 53-61, 63, 113-124). Many of the poems are autograph while others are copies or in typescript. Also included is a plygain carol, noted down [?19 cent., last ¼] (ff. 155-157 verso), and a letter, 1994, from Jon Meirion Jones to Dafydd Ifans at the National Library of Wales regarding Dafydd Jones (Isfoel), Cilie (ff. 149-150).

Proflenni gali o ddrama Saunders Lewis gyda nodiadau, a nodyn yn llaw'r dramodydd yn gofyn am broflen ychwanegol.

Proflen hir o 'Dwy briodas Ann' yn dwyn cywiriadau Saunders Lewis [a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn Taliesin, Rhagfyr 1973].

Llungopi o ddau bennill a ysgrifennwyd yn llaw Saunders Lewis mewn copi o'i ddrama Blodeuwedd yn cyfeirio at Dad y rhoddwr 'Tom' yn chwyrnu. = A photocopy of two verses containing a cheerful reference to the donor's father 'Tom' snoring written on the endpapers of Saunders Lewis's copy of his drama Blodeuwedd.

Papurau, 1936-1939, yn ymwneud â llosgi'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth, gan gynnwys neges Saunders Lewis yn ei law 'Cofiwch y cysur a geisiais ei roi i chwi amser cinio'; copi o lythyr D. J. Williams, 1936, at lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun, yn gwneud cais am gael dychwelyd i'w swydd fel athro; torion o'r wasg gan gynnwys 'Request for Assistant Master's reinstatement'; anerchiad a baratowyd gan Victor Hampton Jones ar gyfer y prawf yn yr Old Bailey yn 1937; 'The story of the burning' gan Saunders Lewis (ceir copi drafft o'r adroddiad hwn yn llawysgrif LlGC 23078C); argraffiadau D. J. Williams wedi iddo gael ei ryddhau o Garchar Wormwood Scrubs, [1937]; a thorion o'r wasg, 1939, yn ymwneud â gwrthwynebiad un o lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun i'w weithgareddau gwleidyddol.

Papurau, gan gynnwys un llythyr ar bymtheg, 1933-1978, a ddarganfyddwyd yn rhydd y tu mewn i gyfrolau o lyfrgell Saunders Lewis. = Papers, including sixteen letters, 1908-1978, found loose inside volumes from the library of Saunders Lewis.
Maent yn cynnwys llythyrau at Lewis oddi wrth Sir John Herbert Lewis, 1933 (f. 1), Edouard Bachellery, 1950-1951 (ff. 2-4, yn trafod ei lyfr L'oeuvre Poetique de Gutun Owain (Paris, 1950, 1951)), Tony Conran, 1961 (f. 7), Gareth Alban Davies, 1964 (f. 8), Aneirin Talfan Davies, 1969-1970 (ff. 9-10 verso), R. Brinley Jones, 1970 (f. 11), Donatien Laurent, 1975 (f. 14), a Michael T. Davies, 1977 (f. 15). Mae yna hefyd nodiadau amrywiol, 1908-[?1971], yn llaw Saunders Lewis (ff. 18-27), gan gynnwys nodiadau ar G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (Caerdydd, 1948) a G. J. Williams, Iolo Morganwg: Y Gyfrol Gyntaf (Caerdydd, 1956) (ff. 22-25), a Gwaith Tudur Penllyn ac Ieuan Ap Tudur Penllyn, gol. gan Thomas Roberts (Caerdydd, 1958) (f. 27). = They include letters to Lewis from Sir John Herbert Lewis, 1933 (f. 1), Edouard Bachellery, 1950-1951 (ff. 2-4, commenting extensively on his own L'oeuvre Poetique de Gutun Owain (Paris, 1950, 1951)), Tony Conran, 1961 (f. 7), Gareth Alban Davies, 1964 (f. 8), Aneirin Talfan Davies, 1969-1970 (ff. 9-10 verso), R. Brinley Jones, 1970 (f. 11), Donatien Laurent, 1975 (f. 14), and Michael T. Davies, 1977 (f. 15). Also included are miscellaneous manuscript notes, 1908-[?1971], by Saunders Lewis (ff. 18-27), including notes on G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (Cardiff, 1948) and G. J. Williams, Iolo Morganwg: Y Gyfrol Gyntaf (Cardiff, 1956) (ff. 22-25), and on Gwaith Tudur Penllyn ac Ieuan Ap Tudur Penllyn, ed. by Thomas Roberts (Cardiff, 1958) (f. 27).

Ymhlith y gohebwyr mae Saunders Lewis (8); Gareth Miles (2); Derec Llwyd Morgan (5); Dyfnallt Morgan (3); Prys Morgan (1); T. J. Morgan (2); W. Rhys Nicholas (4); Dyddgu Owen (1); Gerallt Lloyd Owen (1); ynghyd â chopi o dystysgrif marwolaeth ei dad John Lloyd, 1979.

Mae'r ffeil hon yn cynnwys llythyrau oddi wrth Abbe M. Klerg (4), Roparz Le Mason (6), Saunders Lewis (6), O. M. Lloyd (1), Per Loisel (1), Joseph-Marie Loth (1), Per Mocaer (4), Olivier Mordrel (2), Owain Llew Owain (1), John Dyfnallt Owen (1), Y Barnwr Dewi Watkin Powell (1), Caradog Prichard (1), Y Barnwr Alun Pugh (1) yn ogystal ag un llythyr Ffrangeg gan J. Nemo, mam Roparz Hemon.

Yn eu plith ceir rhai'n ymwneud â sefydlu Plaid Genedlaethol Cymru. Yn ogystal â'r llythyrau, ceir copi teipysgrif o 'Cywydd Marwnad T. Gwynn Jones' gan, ac wedi ei arwyddo gan, Saunders Lewis; a 'Golygfa Mewn Caffe neu, Y Terfyn yng Nghymru', gan ac yn llaw Saunders Lewis. Hefyd, ceir un llythyr, dyddiedig 1931, at Saunders Lewis.

Llythyrau, 1922-1969, oddi wrth Saunders Lewis yn trafod materion gwleidyddol yn bennaf.