An incomplete miscellany, in the form of three unbound volumes, of free- and strict-metre poetry (including illustrative extracts), compiled by David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri') under the title of 'Golwg a'r Parnassus, a Helicon, Sef, Casgliad neulltuol, neu Bigion Dewisol Allan o Waith Prif feirdd neu Brydyddion yr oesoedd, sef y Rhannau hyny o'u Gwaith na ymddangosodd yn argraphedig Hyd yn hyn ond mewn hen Sgrifeniadau, yn Englynion A chywyddau. yn Ddwy Rann; un yn Ddigrifol ar llall yn ddifrifol. O Gascliad, Dewi, ab Thomas, Waunfawr. A Sgrifenwyd yn y flwyddyn 1781'. The preface ('Rhagymadrodd at y Darllenydd') indicates both the period and partly the source of the volume: 'Y Darnau canlynol o Brydyddiaeth a Sgrifennwyd Gennyf yn fy Ieuenctyd, Pan ddechreuais Gyntaf Gael blas, ar farddoniaeth Reolaidd Ac yn ol fy nhŷb i, y Pryd hwnnw, maent yn Brif orchestwaith, Pigion, neu oreuon, Gwaith yr hen Feirdd ... Yr a adsgrifennais wrth ymdeithi[o] yn ddamweiniol, heibio'r lleoedd yr oeddynt iw gweled fel y Gwelwch yn Enwau'r Eglwysydd'. The poets represented include Rhichard Phylip; Maredudd ap Rhys; David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'); Hugh Hughes ('Y Bardd Coch o Fôn') (1766); Huw Morys; Siôn Cent; William Phylip; Elis Roberts; Dafydd ap Gwilym; Siôn Phylip; Bedo Brwynllys; Tudur Aled; Gruffudd Hiraethog; Siôn Brwynog; Siôn Tudur; Edward Morys; Owen Gruffydd; and Siôn Mawddwy. The titles include 'Englynion i Sir feirionydd'; 'Englynion Iw gosod ar fedd Huw Jones o Langwm ...'; and 'Englyn i Hugh Lloyd Cynfel'. Additions in other hands include some music scores of carol tunes and calligraphic exercises.

A volume of transcripts of poetry, mainly 'cywyddau' and 'englynion', by Iowerth Fynglwyd, William Llŷn, Huw Cae Llwyd, Gwilym ap Sefnyn, Dafydd Nanmor, Thomas Prys, Syr Dafydd Trefor, Aneurin Gwawdrudd ('Anearan Gwowdrudd'), Rhys Pennardd, Iolo Goch, Gutun Ceiriog, Siôn Mawddwy, Dio ap Ifan Du, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Dafydd ap Edmwnd, Dafydd Ddu o Hiraddug, Philip John Philip, Siôn Philip, Owain Gwynedd, Ieuan Brydydd Hir, Siôn Cent, David Jones, Rhys Wynn, Siôn Tudur, Dafydd ap Gwilym, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Meredydd ap Rees, Llywelyn ap Gutun, Syr Owain ap Gwilym, Griffith Philip, Rowland Vaughan, Richard Philip, Edmwnd Prys, Robin Ragett, Tudur Aled, John Prichard Prys, Robert Klidro, Ellis Rowland 'o Harlech', Hugh Llwyd 'o Gynfal', Huw Morris, Lewis Morris, Mr. David Roberts, Rice Lloyd, Moris ap Robert, Bala, and Thomas Jones, Orsedd Las. The greater part of the volume was written in the early eighteenth century. Among slightly later hands at the end of the volume is that of William Jones of Orsedd Las. At the end of the volume is a letter from a Welsh emigrant, written from Delaware, 21 September, 1828.

A transcript by William Jones ('Bleddyn'), Llangollen, formerly of Beddgelert, of 'cywyddau' and 'englynion' by Dafydd ap Gwilym, Iolo Goch, Dafydd ab Edmwnd, Tudur Aled, Guto'r Glyn, Tudur Penllyn, Syr Rhys o Garno, Sion Cent, Maredudd ap Rhys, Lewis Glyn Cothi, Llawdden, Robin Clidro, Sion Tudur, Wiliam Cynwal, Wiliam Llŷn, Edmwnd Prys, Simwnt Fychan, Sion Brwynog, Owain Gwynedd, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, Thomas Prys, Sion Prys ('o'r Gerddinen'), Edwart ap Raff, Rhys Ednyfed, Thomas Evans, Huw Arwystli, Watcyn Clywedog, Sion Dafydd Lâs [John Davies], Owen Gruffydd, Dafydd Gwyne, Dafydd Jones ('Ficer Llanfair Dyffryn Clwyd'), Gruffudd Hiraethog, Ieuan Deulwyn, Hywel ap Dafydd ab Ieuan ap Rhys, Inco Brydydd, Gruffudd Gryg, Ellis Rowland and Hywel ap Rheinallt; 'englynion'.

A composite volume containing transcripts by Edward Williams ('Iolo Morganwg') of Welsh poems, mainly strict-metre verse in the form of 'cywyddau', attributed to Syr Dafydd Owain, Huw Dafydd Llwyd, Ieuan ap Hywel Swrdwal, Llawdden, Dafydd Llwyd Matthew, Siôn Mowddwy, Rhobin Ddu 'o Fôn', Siôn Tudur, Syr Dafydd Llwyd Fach or Syr Dafydd Llwyd Ysgolhaig, Lewis Glyn Cothi, Huw Pennant, Rhosser Cyffin, Person Llanberis, Dafydd ap Dafydd Llwyd, Thomas Prys, Rhisierdyn, Gutto'r Glynn, Meredydd ap Rhys, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Siôn Brwynog, Thomas Celli, Llywelyn Goch ap Meuryg Hen, Rhys Cain 'o Groes Oswallt', Rhisiart Philip, Rhys Llwyd ap Rhys ap Rhiccart, Hywel ap Syr Mathew, Gruff. Hiraethog, Edmund Prys, Arch[d]diacon Meirionydd, Gruffudd Hafren, Rowland Fychan 'o Gaer Gai', Ieuan Llwyd Sieffre, Ieuan Tew Brydydd, Owain ap Llywelyn Moel, Lewys Môn, Dafydd Pennant, Rhys Goch ap Dafydd sef Rhys Goch Eryri, Tudur Aled, Ieuan Brydydd Hir, Siôn Philip, Lewis ab Edward Bencerdd, Wiliam Cynwal, Ieuan Deulwyn, Gruffudd ap Gweflyn, Lewys Menai, Dafydd Llwyd 'o Fathafarn', Dafydd ap Hywel, Ieuan ap Gruffudd Leiaf, Huw Arwystli, Rhys ap Llywelyn ap Gruffudd ap Rhys, Guttyn Owain, Hywel Dafydd ap Ieuan ap Rhys, Iolo Goch, Ieuan Llawdden, Wiliam Llyn, Gruffudd Gryg, Dafydd Llwyd ab Einion Lyglyw (or Gruffydd Llwyd ab Dafydd ab Einion Lygliw, or Dafydd ab Gruffydd Llwyd ab Einion Lygliw), Dafydd ab Gwilym, Lewys Morganwg (or Lewys Brydydd Hodnant), Rhisiart ap Rhys Llwyd, Iorwerth Fynglwyd, Thomas Derllysg, Dafydd, Abad diweddaf Margam, Siôn y Cent, Thomas Lleison 'o Gastell Nedd', Ieuan Du'r Bilwg, Llywelyn Moel y Pantri, Rhys Llwyd ab Rhys ab Rhisiart 'o Lan Haran', Ieuan Rudd, Gruffudd ap Ieuan ap Llywelyn Fychan 'o Lannerch Llyweni', Meredydd ap Rhosser, Tudur Penllyn, Dafydd ap Edmwnd, Ieuan Brechfa, Syr Owain ap Gwilym, Bedo Hafes, Syr Rhys o Garno, Dafydd Llwyd ab Llewelyn ab Gruffydd, Llywelyn ab Guttyn, Trahaiarn Brydydd Mawr, ? Iorwerth Beli, Llywelyn Goch y Dant, Wiliam Pywel 'o Gastell Madog', Dafydd y Coed, Ieuan Môn Hen, Gruffudd ab Gronw Gethin, Meyrig Dafydd, Wiliam Byrcinsha, Syr Dafydd Trefor, Bleddyn Siôn 'o Lancarfan', Casnodyn, Syr Rhys Offeiriad, Llywelyn ap Guttyn, Ieuan Gethin ab Ieuan ab Lleison, Syr Dafydd Jones, Ficcer Llanfair Dyffryn Clwyd, Ifan Llwyd, and Siôn ap Ffelpot. There are occasional notes on the poems and poets and on the source of the transcript.

Transcripts by Ioan Pedr from manuscripts of Robert Jones (Tydu, Cwmglanllafar) and John Jones ('Myrddin Fardd') of 'cerddi' and 'cywyddau' by David Jones ('Dafydd Sion Siams'), Elis Roberts, Thomas Edwards ('Twm o'r Nant'), Hugh Jones (Llangwm), John Thomas (Pentrefoelas), Rice Hughes ('o Ddinam'), Owen Gruffydd, Robin Ddu, Dafydd Gorlech, John Roger, Mor[y]s ab Ieuan ab Einion, Thomas Prys, Gruffudd Hiraethog, Siôn Tudur, Guto'r Glyn, Llywelyn Goch ap Meurig Hen, Gruffudd Gryg and Dafydd ap Gwilym.

A notebook in the hand of David Evans, Llanrwst containing 'Y Llinell Gyntaf o bob Cerdd Cywydd a charol sydd yn yr hen Almanaciau ynghyd a henwau yr Awdwyr', i.e. a chronological list of first lines of poetry in strict and free metres published in Welsh almanacs from 1686 to 1786. The free metre poetry, 'carolau' and 'cerddi' are arranged separately under each author.

A transcript by William Jones ('Bleddyn'), Llangollen of 'cywyddau' and 'englynion', etc. by Gwerful Mechain, Hywel Dafi [Hywel ap Dafydd ab Ieuan ap Rhys], Sion ap Philpot, Robert ap Dafydd Llwyd, Gruffudd Leiaf, Iorwerth Fynglwyd, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Sion ap Hywel ap Tudur, Huw Cae Llwyd, Lewis Daron, Bedo Brwynllys, Syr Rhys o Gar[no], 'Twm o'r Nant' [Thomas Edwards], 'Person Llangwm', Tudur Aled, Morys ap Hywel ap Tudur, Gruffudd Hiraethog, Huw Llwyd Cynfal, Ieuan Dew Brydydd, Dafydd ap Gwilym, Richard Cynwal, Huw Machno, Syr John [Sion] Leiaf, [Sir] Huw Pennant, Rhys Nanmor, Sion Dafydd Lâs [John Davies], Syr Dafydd Owain, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, Hywel Cilan, Sion Tudur, Lewis Môn, Hywel Gethin, Ieuan ap Gruffudd Leiaf, Watcyn ap Rhisiart, Hywel ap Rheinallt, Mathew Brwmffild, Guto'r Glyn, Watcyn Clywedog, Wiliam Llŷn, Wiliam Cynwal, Simwnt Fychan, Ieuan Llafar, Thomas Prys, William Vaughan, Huw Arwystli, Sion Phylip, Richard Phylip, Ieuan Dyfi, Lewis Menai, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Llywelyn ap Gutun, Madog Leiaf and Ieuan ap Rhydderch, with 'englynion' by Dafydd Nanmor, Cadwaladr Ces[ai]l, Huw Ifan ap Huw ('o'r Brynbychan') and Siôn Ifan.

Adysgrif, 1863, yn bennaf yn llaw D[aniel] L[ewis] Moses, gynt o Lanbedr Pont Steffan, o'r gyfrol Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym, gol. gan Owen Jones a William Owen (Llundain, 1789). = Transcript, 1863, mainly in the hand of D[aniel] L[ewis] Moses, formerly of Lampeter, of the volume Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym, ed. by Owen Jones and William Owen (London, 1789).
Mae'r llawysgrif yn cynnwys y cyfan o gerddi Dafydd ap Gwilym yn y gyfrol, heblaw am ambell i fwlch, damweiniol mae'n debyg, ar tt. 67, 354 a 423 ac eraill o bosib (tt. 1-210, 249-492). Mae hefyd yn cynnwys cerddi ffug Iolo Morganwg o'r atodiad (tt. 211-243); crynodeb, yng Nghymraeg, o hanes Dafydd (yn Saesneg) gan Owen Jones (ff. vi-xii); y marwnadau i Dafydd (ff. xii verso-xv verso); a chychwyn (Abermaw-Gwdion ab Don) yr eirfa Saesneg o bobol a llefydd yn y cerddi (tt. 493-502). Heblaw am Moses, ysgrifennwyd y llawysgrif mewn dwy law ychwanegol (tt. 249-279 a 297-328 yn eu tro). = The manuscript contains all the Dafydd ap Gwilym poems, except for a few apparently unintentional lacunae on pp. 67, 354 and 423 and possibly elsewhere (pp. 1-210, 249-492). It also includes Iolo Morganwg’s forgeries from the appendix (pp. 211-243); a precis, in Welsh, of Owen Jones's (English) biography of Dafydd (ff. vi-xii); the elegies to Dafydd (ff. xii verso-xv verso); and the beginning (Abermaw-Gwdion ab Don) of the English glossary of people and places mentioned in the poems (pp. 493-502). Besides Moses, parts of the manuscript are written in two additional hands (pp. 249-279 and 297-328 respectively).

Cyfrol yn cynnwys barddoniaeth Gymraeg a chynghorion meddygol a ddangoswyd, yn ôl nodyn (f. 63 verso) gan John Jones (Jac Glanygors), i John Edwards (Siôn Ceiriog) yn Llundain, 11 Gorffennaf 1790. = A volume containing poetry in Welsh and medical recipes shown, according to a note (f. 63 verso) by John Jones (Jac Glanygors), to John Edwards (Siôn Ceiriog) in London, 11 July 1790.
Mae'r gyfrol yn cynnwys cywyddau ac englynion o'r 16 gan. hyd at 18 gan., gan gynnwys gweithiau Gruffydd ap Ieuan ap Llywelyn Fychan, 'Syr' Dafydd Owain, Siôn Tudur, Simwnt Fychan, Thomas Prys o Blas Iolyn, William Phylip, ac Ellis Rowland o Harlech (ff. 1-41), ac englynion Saesneg (f. 1 verso); ceir rysáit llawfeddygol ar f. 7, cynghorion meddygol rhwng ff. 41 verso a 63 verso, a nodyn, 28 Gorffennaf 1790, gan David Samwell (Dafydd Ddu Feddyg) ar f. 64; fe nodir rhai o'r cerddi a'r ryseitiau ar dudalen gynnwys (f. 66 verso). = The volume comprises 'cywyddau' and 'englynion' from 16 cent. to 18 cent., including the works of Gruffydd ap Ieuan ap Llywelyn Fychan, 'Syr' Dafydd Owain, Siôn Tudur, Simwnt Fychan, Thomas Prys of Plas Iolyn, William Phylip, and Ellis Rowland of Harlech (ff. 1-41), and English poetry written in the 'englyn' metre (f. 1 verso); a veterinary recipe is included on f. 7, medical recipes between ff. 41 verso and 63 verso, and a note, 28 July 1790, by David Samwell (Dafydd Ddu Feddyg) on f. 64; some of the poetic works and recipes are listed in a contents' page (f. 66 verso).

Copi o Jonathan Hughes, Bardd, a Byrddau Amryw, Seigiau; neu, Gasgliad o Gynghanedd sef Carolau a Cherddi a Chywyddau (Amwythig: Stafford Prys, 1778; ESTC T140501, Libri Walliae 2526), gyda cherddi wedi eu hychwanegu mewn llawysgrif tu mewn i'r clawr blaen ac ar y dail rhwymo (tt. i-vi, 376-382), yn bennaf yn llaw William Samuel, [18 gan., hwyr]. = A copy of Jonathan Hughes, Bardd, a Byrddau Amryw, Seigiau; neu, Gasgliad o Gynghanedd sef Carolau a Cherddi a Chywyddau (Shrewsbury: Stafford Prys, 1778; ESTC T140501, Libri Walliae 2526), with Welsh poetry added in manuscript inside the front cover and on the fly-leaves (pp. i-vi, 376-382), mostly in the hand of William Samuel, [late 18 cent.].
Ymysg y tair cerdd ar ddeg a ychwanegwyd, mae dwy bennill gan William Samuel (tt. v, vi), ['Cerdd y Pren Almon'] gan Owen Griffith, [Llanystumdwy] (tt. 376-381), englyn gan Rhys Jones o'r Blaenau (t. 381) a phennill cyntaf cerdd [gan Dafydd Williams] (t. 382). Ceir mân gywiriadau ac arnodiadau ar tt. 5, 27, 111, 150, 182, 184, 202, 286, 358, 360, 367 a 369. Mae toriad papur newydd, 17 Ebrill 1928, ynglŷn â Jonathan Hughes wedi ei phastio i mewn ar. t. viii. = Amongst the thirteen additional poems are two verses by William Samuel (pp. v. vi), ['Cerdd y Pren Almon'] by Owen Griffith, [Llanystumdwy] (pp. 376-381), an englyn by Rhys Jones, Blaenau (t. 381) and the first verso only of a poem [by Dafydd Williams] (t. 382). There are minor corrections and annotations on pp. 5, 27, 111, 150, 182, 184, 202, 286, 358, 360, 367 and 369. A newspaper cutting, 17 April 1928, relating to Jonathan Hughes is pasted in on p. viii.

Papurau W. J. Gruffydd,[1903]-[1952], yn cynnwys drafftiau o erthyglau'n ymwneud â'r Mabinogi; nodiadau darlith ar gyfer ei gyrsiau Cymraeg yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Caerdydd; nodiadau darlithoedd ac erthyglau eraill; sgyrsiau a darlledwyd gan y BBC; personalia; a grŵp sylweddol o ohebiaeth oddi wrth ffigurau llenyddol blaenllaw = Papers of W. J. Gruffydd, [1903]-[1952], including drafts of articles relating to the Mabinogi; lecture notes for his Welsh courses at University College of Wales, Cardiff; other lecture notes and articles; BBC broadcast talks; personalia; and a substantial group of correspondence from notable literary figures.

'Cywydd Farn', 1764, gan, ac yn llaw, Rice (Rhys) Jones o'r Blaenau. Ceir copi arall ohoni, a ymddengys i fod yn llaw Rhys Jones, yn NLW MS 3059D (tt. 77-84), ac fe'i cyhoeddwyd yn Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Ceir hefyd eiriau 'Carol Plygain', 1778, gan Evan Arthur. Ar f. 8 verso mae testun crefyddol aneglur (?carol) wedi'i briodoli i Robert Jones. = Poem, 'Cywydd Farn', 1764, by, and in the hand of, Rice (Rhys) Jones of Blaenau. A further copy of the poem, which appears to be in the hand of Rhys Jones, is included in NLW MS 3059D (pp. 77-84), and it was published in Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Also included are the lyrics of 'Carol Plygain', 1778, by Evan Arthur. An obscure religious text (?carol) attributed to Robert Jones is included on f. 8 verso.

Llawysgrif yn dwyn y teitl 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' yn cynnwys englynion (tt. 1-7), awdlau a chywyddau (tt. 7-15), caneuon a phryddestau (tt. 15-21), canu caeth a chanu rhydd (tt. 21-48) a rhyddiaith (tt. 49-72). Mae'r awdur yn anhysbys. = A manuscript entitled 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' ['Selection of Welsh Recitations in Prose and Poetry, Grave and Gay. Subject for the National Eisteddfod 1863'], containing transcripts of englynion (pp. 1-7), odes and cywyddau (pp. 7-15), songs and pryddestau (pp. 15-21), verse in strict and free metres (pp. 21-48) and prose (pp. 49-72). The author is unknown.
Ymysg y beirdd a gynrhychiolir mae [William Williams] (Caledfryn) (tt. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (tt. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] (R[hisiart] Ddu o Wynedd) (tt. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (tt. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (tt. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (tt. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (tt. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (tt. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (tt. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (tt. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (tt. 36, 45-46) a [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (tt. 36-39, 42, 44). Ymysg y darnau rhyddaith mae yna dri darn gan J[ohn] Roberts [J.R.] (tt. 49-56, 60-64, 66-69). Roedd y testun yn rhif 4 yn adran Rhyddiaith Eisteddfod Genedlaethol 1863; yn y pen draw rhannwyd y wobr rhwng J. D. Jones, Rhuthun, Rhydderch o Fôn a Gwilym Teilo. = Amongst the poets represented are [William Williams] (Caledfryn) (pp. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (pp. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] R[hisiart] Ddu o Wynedd (pp. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (pp. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (pp. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (pp. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (pp. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (pp. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (pp. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (pp. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (pp. 36, 45-46) and [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (pp. 36-39, 42, 44). The prose pieces include three items by J[ohn] Roberts [J.R.] (pp. 49-56, 60-64, 66-69). The subject was No. 4 in the Prose section of the 1863 National Eisteddfod; the prize was ultimately shared between J. D. Jones, Ruthin, Rhydderch o Fôn and Gwilym Teilo.