Ffeil NLW ex 2153 - 'Perla' Siwan' gan Gwenlyn Parry.

Ganwyd y dramodydd Gwenlyn Parry yn 1932 ac fe'i magwyd yn Neiniolen, Gwynedd. Mynychodd Ysgol Gwaun Gynfi ac Ysgol Ramadeg Brynrefail cyn ymuno â'r RAF i gyflawni ei wasanaeth milwrol gorfodol. Bu'n gwasanaethu fel nyrs yn yr adran feddygol am ddwy flynedd cyn ymadael i hyfforddi fel athro yng Ngholeg Normal, Bangor. Derbyniodd hyfforddiant fel pregethwr cynorthwyol yno yn ogystal.
Yn dilyn ei gyfnod yn y coleg, symudodd o Gymru i Lundain i weithio fel athro mathemateg a gwyddoniaeth. Tra yn Llundain magwyd ei ddiddordeb yn y theatr, a phan ddychwelodd i Gymru, wedi pedair blynedd yno, i ddysgu yn Ysgol Dyffryn Ogwen, Bethesda, dechreuodd ysgrifennu o ddifrif. Daeth yn gyd-fuddugol yn Eisteddfod Genedlaethol Dyffryn Maelor, 1961, yn y gystadleuaeth drama fer am ei ddrama gyntaf, Y Ddraenen Fach. Aeth ymlaen i ennill sawl gwobr wedi hyn.
Ymunodd ag adran sgriptiau'r BBC yng Nghaerdydd yn 1966. Bu'n gyfrifol am ysgrifennu a chynhyrchu nifer o raglenni poblogaidd megis Pobol y Cwm, Fo a Fe a'r ffilm Grand Slam (1978). Yn fwy diweddar, cyd-ysgrifennodd, gydag Endaf Emlyn, addasiad o nofel Caradog Prichard, Un Nos Ola Leuad, ar gyfer y teledu. Enwebwyd ef am wobr BAFTA Cymru yn sgil llwyddiant y cynhyrchiad hwn yn 1992 ac eto yn 1993.
Caiff Gwenlyn Parry ei gydnabod yn un o brif ddramodwyr Cymru. Ymysg ei weithiau mwyaf nodedig mae'r dramâu llwyfan Saer Doliau (1966), Y Tŵr (1978) a Panto (1986). Bu'n briod ddwywaith, yn gyntaf i Joy ac yna i Ann Beynon, ac yr oedd ganddo bedwar o blant. Bu farw ar 5 Tachwedd 1991.