Showing 197 results

Deunydd yn ymwneud â dedfryd a charchariad Wynfford James, gŵr Menna Elfyn, a Rhodri Williams wedi achos ym 1978 lle difrodwyd mast ddarlledu Blaenplwyf gan aelodau o Gymdeithas yr Iaith fel rhan o ymgyrch i sicrhau sianel deledu i Gymru, gan gynnwys yn bennaf llythyrau, cardiau Nadolig a chardiau post at Wynfford James a Rhodri Williams (y gohebwyr yn cynnwys Menna Elfyn, mam Wynfford James, cyfeillion a chefnogwyr megis Dafydd Iwan, Alun 'Sbardun' Huws ac aelodau Cymdeithas yr Iaith); ynghyd â llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth ei gŵr Wynfford James tra 'roedd yr olaf yn y carchar a llythyr at Menna Elfyn [?wedi rhyddhau Wynfford James], datganiad gan aelodau Cymdeithas yr Iaith i'w ddarllen yn Llys Ynadon Caerfyrddin ar gychwyn yr achos, a cherdd gan Menna Elfyn yn dwyn y teitl Wedi'r achos (Blaen-plwyf, 1978), ynghyd â chyfieithiad o'r gerdd i'r Ffrangeg. Ymysg y gohebiaeth ceir ambell gyfeiriad at Fflur, merch Menna Elfyn a Wynfford James, a aned ym 1978.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Aderyn Bach Mewn Llaw (1990), gan gynnwys adolygiadau, gohebiaeth, erthygl a chyfrol o farddoniaeth sy'n cynnwys cyfieithiadau o un o'r cerddi gwreiddiol i Iseldireg a Ffriseg Orllewinol.

Adolygiadau a sylwadau ar waith Menna Elfyn yn Barddas, Llais Llyfrau, y Western Mail a ffynhonellau eraill.

Adolygiadau a sylwadau ar waith Menna Elfyn

Adolygiadau gan Menna Elfyn o weithiau llenyddol a dramâu eisteddfodol,, gan gynnwys drafftiau llawysgrif a theipysgrif.

Rhaglenni cyngerdd dan nawdd Celtic Connections Wales a RTÉ Iwerddon, sy'n cynnwys Agoriad (geiriau gan Menna Elfyn, cerddoriaeth gan John Metcalf); ynghyd â sgôr gerddorol y darn.

Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg gan awduron oddieithr Menna Elfyn ond sy'n ymwneud â bywyd a gwaith Menna Elfyn, gan gynnwys: adolygiadau o'i chasgliadau barddonol megis Aderyn Bach Mewn Llaw (1990), Cell Angel (1996), Cusan Dyn Dall/Blind Man's Kiss (2001), Perffaith Nam/Perfect Blemish (2007) Merch Perygl (2011) a Murmur (Bloodaxe Books, 2012), The Bloodaxe Book of Modern Welsh Poetry (2003), a gyd-olygwyd gan Menna Elfyn a John Rowlands, Y Forwyn Goch (1992), drama am yr aflonyddwraig, diwinydd ac athronydd Simone Weil, ac Ar Dir Y Tirion (1993), drama'r geni tra amgen, ill dwy a sgriptiwyd gan Menna Elfyn, a'i nofel i blant a phobl ifanc Madfall ar y Mur (1993)); hanes digwyddiadau a gŵyliau y bu Menna Elfyn yn cymryd rhan ynddynt, gan gynnwys Binding the Braids, digwyddiad barddonol rhyng-Geltaidd a gynhaliwyd yng Nghaeredin ym 1992, Gŵyl Lenyddol Ilkley, Swydd Efrog, 1992, a 'Threave Poets', digwyddiad fel rhan o Ŵyl Gelfyddydau Dumfries a Galloway a gynhaliwyd yn Castle Douglas ym 1994; erthygl yn ymwneud â darlleniad o farddoniaeth yng Nghymraeg, Saesneg, Lithwaneg a Malteg i ddathlu digwyddiad o fewn yr Undeb Ewropeaidd; datganiadau i'r wasg sy'n ymwneud yn bennaf â llwyddiannau barddonol a llenyddol Menna Elfyn, gan gynnwys ei phenodiad fel Bardd Plant Cymru am 2002-2003 (y bardd benywaidd cyntaf i'w hanrhydeddu â'r swyddogaeth honno); ac erthyglau yn ymwneud â Menna Elfyn, ei bywyd a'i gwaith, gan gynnwys toriad o'r Western Mail, 1 Rhagfyr 1970, sy'n dangos llun o Menna Elfyn a rhai o'i chyd-fyfyrwyr o Goleg y Brifysgol Abertawe yn gwrthdystio yn erbyn yr hyn a welsant fel y mewnlifiad gormodol o fyfyrwyr Seisnig i'r Brifysgol.
Dwy erthygl yn ymddangos fel petaent yn anghyflawn.
Sawl eitem yn ddi-ddyddiad.
Am y gweithiau gan Menna Elfyn a grybwyllir, gweler dan y penawdau perthnasol o fewn yr archif.

Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg gan awduron oddieithr Menna Elfyn ond sy'n ymwneud â bywyd a gwaith Menna Elfyn.

Anerchiadau a thrafodaethau gan Menna Elfyn ar ffurf llawysgrif ddrafft a theipysgrif, yn bennaf ar bynciau'n ymwneud â barddoniaeth a llenyddiaeth, hawliau merched a'r mudiad heddwch, a draddodwyd mewn amryw leoliadau gan gynnwys Colombo, Sri Lanka (2000) a Segovia a'r Alhambra, Sbaen (2007 a di-ddyddiad). Mae'r deunydd yn cynnwys beirniadaeth a draddodwyd gan Menna Elfyn ar gystadleuaeth y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe, 2006.
Ar frig tudalen cyntaf anerchiad yn dwyn y teitl 'Bondo Barddoniaeth' a draddodwyd yn Mhabell Lên Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bodedern 2017, nodir gan Menna Elfyn mai yn Y Fenni (lleoliad Eisteddfod Genedlaethol 2016) y cynhaliwyd yr eisteddfod, ond, gan mai 2017 oedd blwyddyn cyhoeddi detholiad barddonol Menna Elfyn Bondo (gweler dan Barddoniaeth: Bondo uchod), cymerir mai 2017 yw'r dyddiad cywir.

Am anerchiad gan Menna Elfyn ar Radio [Cymru] ar gyfer Sul y Blodau 1985, gweler dan Darllediadau cyfryngol.

Anerchiadau a thrafodaethau gan Menna Elfyn ar ffurf llawysgrif ddrafft a theipysgrif, yn bennaf ar bynciau'n ymwneud â barddoniaeth a llenyddiaeth, hawliau merched a'r mudiad heddwch.

Deunydd yn ymwneud â chyfnodau Menna Elfyn fel awdur preswyl yn Nyffryn Clwyd, Ysgol Dinas Mawddwy a Phrifysgol Cymru Aberystwyth (ynghyd ag Elin ap Hywel), gan gynnwys nodiadau ac amlinelliadau o gyrsiau/dosbarthiadau, rhaghysbysebion a gwybodaeth am gyfnodau preswyl, datganiadau i'r wasg, torion papur newydd ac enghreifftiau o waith plant ysgol a gymerodd ran mewn gweithdai ysgrifennu.

Deunydd yn ymwneud â chyfnodau Menna Elfyn fel awdur preswyl yn Nyffryn Clwyd, Ysgol Dinas Mawddwy a Phrifysgol Cymru Aberystwyth.

Deunydd yn ymwneud â gwaith barddonol Menna Elfyn ac eraill, gan gynnwys teyrngedau i waith a bywyd y llenor Gwyddelig Seamus Heaney.

Cerddi (llawysgrif, drafftiau arnodedig, ac argraffiedig) gan Menna Elfyn, sy'n cynnwys ei hymdrechion barddoni cynnar o'r 60au a'r 70au; cerddi amrywiol, y rhan helaethaf ohonynt yn ddi-ddyddiad, yn ymestyn o'i chyfnod barddoni cynharaf hyd at gerddi a gynhwyswyd yn ei chasgliadau diweddaraf; a chopïau drafft o'i chyfrolau barddonol Mwyara (Gwasg Gomer, 1976), Bondo (Bloodaxe, 2017) a Tosturi (Cyhoeddiadau Barddas, 2022), ynghyd â deunydd ymchwil cefndirol.

Gweler hefyd dan Rhyddiaith: Erthyglau, ysgrifau ac adolygiadau, dan Am Menna Elfyn: Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg a dan Llyfrau nodiadau.

Amrywiol gerddi (llawysgrif, drafft ac argraffiedig) yn ymestyn dros sawl cyfnod, nifer ohonynt wedi'u cyhoeddi yng nghasgliadau barddonol Menna Elfyn, ond y rhan helaethaf ohonynt heb eu dyddio. Ceir rhai cerddi sy'n ymddangos fel petaent yn rhai cynnar (hynny yw, cyn cyhoeddi Mwyara (1976)) ond sydd heb ddyddiad penodol (cynhwysir cerddi cynnar sydd â dyddiad penodol dan y pennawd Cerddi cynnar). Nifer o'r eitemau yn cynnwys arnodiadau/cywiriadau yn llaw Menna Elfyn.

Barddoniaeth amrywiol feirdd ar wahân i Menna Elfyn, gan gynnwys Nigel Jenkins, R. S. Thomas, Ted Hughes, Peter Meilleur, Iwan Llwyd, Joseph Clancy, Raymond Garlick a Gillian Clarke.

Deunydd yn ymwneud â barddoniaeth rhai beirdd ar wahân i Menna Elfyn, gan gynnwys teyrngedau i waith a bywyd y llenor Gwyddelig Seamus Heaney.

Llyfrau nodiadau Menna Elfyn yn cynnwys ymdrechion barddoni cynnar a drafftiau o gerddi, rhai ohonynt a gynhwyswyd yn ddiweddarach ar ffurf cyflawn mewn gweithiau cyhoeddiedig megis Mwyara (1976), 'Stafelloedd Aros (1978) a Tro'r Haul Arno (1982), ynghyd â barddoniaeth gan feirdd eraill ac amrywiol ddyfyniadau.

Deunydd yn ymwneud â gwaith barddonol Menna Elfyn, gan gynnwys gwaith ar ffurf drafft, datganiadau i'r wasg, adolygiadau a gohebiaeth berthnasol, ynghyd â deunydd yn ymwneud â chyfieithu rhai o'r cyfrolau i amrywiol ieithoedd.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Blodeuwedd Rŵls Ôcê (1992), gan gynnwys copi o'r sgript, rhaglen brintiedig ac adolygiadau o'r wasg.