Showing 982 results

Ymateb i feirniadaeth W. J. Gruffydd yngl?n â bwriad y Cymmrodorion i gyhoeddi'r Dwb [Y Bywgraffiadur Cymreig] yn Saesneg. Y prif ystyriaethau yn rhai ariannol dros wneud hyn. Bydd yn fodd i gyflwyno Cymru i'r byd. Mae galw am lyfrau Saesneg ar Gymru. Dadleuon dros gyhoeddi fersiwn Saesneg.

Y gwesty yn cadarnhau y gellir cadw car W. J. Gruffydd mewn lle hwylus iddo yn ystod ei arhosiad.

Addo mynd i weld W. J. Gruffydd yn yr ysbyty yn dilyn triniaeth lawfeddygol. Dyled R. G. Berry i W. J. Gruffydd yn fawr. Byddai R. G. Berry a'i wraig yn hoffi gweld Mrs Gruffydd pe dibennai'r rhyfel.

Mae wedi darllen y pryddestau [ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Aberystwyth 1952] ac eiddo 'Efnisien' yw'r gorau yn ei farn ef. Y mae'n barod i ddyfarnu'r Goron iddo er bod brychau ar ei waith. Y ddau agosaf ato yw 'Berddig' a 'Monad' ond y maent hwy yn yr ail ddosbarth.

Mae'n credu bod gan 'Efnisien' ddehongliad o'r Creadur. Trafod ffasiwn mewn llenyddiaeth a 'ffasiwn diflanedig' yn arbennig. Mae ymglywed â ffasiwn cerdd 'Efnisien' yn gymorth i'w deall. Mae Euros Bowen yn fodlon iddo gael y Goron fel y dywedodd yn ei lythyr cyntaf at W. J. Gruffydd.

Cydnabod derbyn rhif 167 uchod. Gobeithia gael gair gyda Mr Young ynglyn ag agwedd y Gymanwlad at addysg yng Nghymru. Mae Dr [Thomas] Richards, Llyfrgellydd [Coleg] Bangor yn gweithio ar hyn eisoes. W. J. Gruffydd yn bwriadu anfon crynodeb o'i dystiolaeth i'r pwyllgor at W. N. Bruce pan ddaw copi i law. Mae W. J. Gruffydd yn anfodlon ar gyfansoddiad y pwyllgor a'r modd yr etholwyd ef. Y mae'n ofid ganddo fod cyn lleied o academyddion ar gyrff Cymreig. Hwy ddylai wybod beth yw anghenion addysg yng Nghymru. Copi teipysgrif.

Diolch am ei lythyr a'r crynodeb; y mae'n anfon copi o grynodeb o'i dystiolaeth yntau. Nid oes dim ynddynt sy'n gwrth-ddweud ei gilydd. Prif fwriad W. N. Bruce yw pwysleisio'r angen am lyfrau gosod. Y mae'n deall ofnau W. J. Gruffydd ynghylch cyfansoddiad y Cyngor Ymgynghorol. Nid trwy bleidlais y mae gweld gwir gryfder corff fel hwn. O ddewis yr elfen academaidd yn ofalus gall ei ddylanwad fod gystal â deg gwaith ei nerth pleidleisio.

Ymddiheuro am golli araith W. J. Gruffydd y diwrnod cynt. Bu'n rhaid i R. A. Butler adael am ychydig funudau i gynnal trafodaeth gyda'r Wrthblaid. Y mae wedi darllen yr araith yn Hansard, fodd bynnag, ac yn gwerthfawrogi'r hyn a ddywedodd.

Mae'r papur wedi derbyn llythyr oddi wrth gyfreithwyr Selfridge, Llundain, yn dilyn adroddiad araith gan W. J. Gruffydd yn Aberteifi pan ddywedodd fod hysbyseb yn ffenestr y siop honno yn dweud 'no Welsh girls need apply'. Ymddengys bod yr haeriad yn anghywir a bod Y Ddraig Goch eisoes wedi ymddiheuro am ddweud yr un peth. Mae'r papur yn gresynu cael ei dynnu i'r fath helynt annymunol. Bydd yn dda gan y perchennog dderbyn sylwadau W. J. Gruffydd ar yr helynt.

Mae'n falch iawn o glywed bod W. J. Gruffydd yn ymgymryd â'r gwaith o ysgrifennu cofiant i O. M. [Edwards]. Mae'n cynnig cynorthwyo trwy anfon nodiadau ar y gwrthrych.

Mae'n cydnabod llythyr 187 uchod ac yn gofyn iddo anfon unrhyw wybodaeth y tybia y bydd o ddefnydd iddo wrth ysgrifennu'r cofiant.

Ysgrifennu yngl?n â helynt y Gymraeg yn ysgolion sir Gaernarfon. Nid oedd W. J. Gruffydd yn cyfeirio o gwbl at yr ymchwil a wnaethpwyd gan y Bwrdd Addysg y flwyddyn flaenorol. Y mae'r Pwyllgor Addysg (yn bennaf Mr William George) yn camddeall a chamddehongli yr hyn a ddywed yr adroddiad. Yr oedd yr ysgolion yn chwannog i ddechrau dysgu plant rhwng 7 ac 11 i ddarllen Saesneg yn llawer rhy gynnar a hynny heb geisio seilio'r darllen ar unrhyw allu i ddeall a llefaru'r iaith. Dylid dechrau gwneud y gwaith llafar gyda'r babanod fel bod y plant yn gyfarwydd â'r iaith erbyn dosbarth un.

Esbonio sut y daeth i wybod am gerdd Jane Simpson, 'Star of Peace', sut y bu iddo gysylltu â Thomas Parry ac yna ysgrifennu at W. J. Gruffydd gan fod cerdd 'Islwyn' yn Y Flodeugerdd Gymraeg. Esbonio pwy yw'r Parch. Richard Jones, B.A., a fu'n gyfrifol am adolygu cofiant [O .M. Edwards] yn Yr Eurgrawn.

Gwybodaeth yngl?n â Jane Cross Simpson (1811-86), yr emynyddes. Ysgrifennwyd 'Star of Peace' ganddi yn 1830, cyn geni 'Islwyn'. E. Tegla Davies yn holi pa le y daethpwyd o hyd i gân 'Islwyn'.

Mae Evan Davies wedi ateb llythyr y Parch. [Wynne] Griffith ac wedi derbyn ateb oddi wrth ei gyfreithwyr. Mae'n amgau copi o'r llythyr hwnnw [rhif 206 isod] ac yn gofyn am sylwadau W. J. Gruffydd.

Llawenhau o ddarllen yn y Western Mail for Owen Edwards i gael cofiant o'r diwedd. Cafodd Gwynoro Davies lawer o lythyrau ganddo ac y mae nifer go dda wedi eu cadw. Bu'n cydletya ag ef yng Ngholeg Aberystwyth. Ef a fu'r cyfrwng i ddwyn Gwynoro Davies yn fugail i Lanuwchllyn. Mae'n cynnig benthyg y llythyrau i W. J. Gruffydd.

Mae'n anfon 28 llythyr a deg cerdyn post at W. J. Gruffydd. Ysgrifennai [O. M. Edwards] mewn Saesneg yn y llythyrau cynnar er mwyn gloywi tipyn ar yr iaith. Ni fedrai O. M. Edwards na Gwynoro Davies fwy nag 'yes' neu 'no' nes eu bod yn ddeuddeg oed. Cerdyn post.