A leaflet commemorating the centenary of the birth of Grifith John; correspondence, etc., 1961-1965, between Reverend G. J. Sparham, M.B.E., and G. Brynmor Sparham, grandsons of Griffith John, and the donor, touching the opening of a garden at Swansea in his memory, 1963, and a programme for the ceremony, 23 November 1963.
Music manuscripts of the composer Mervyn Burtch. Original opus numbering (where known) is given in square brackets, e.g. [M.103] at the end of each file level description.
Deunydd gan neu yn ymwneud â'r bardd a'r heddychwr Waldo Williams, sy'n adlewyrchu ei ddaliadau gwleidyddol, crefyddol, heddychol a dyngarol; ynghyd â deunydd gan neu yn ymwneud ag aelodau teuluol, cyfeillion a chydnabod Waldo Williams.
Deunydd gan neu'n ymwneud â Waldo Williams, gan gynnwys enghreifftiau gwreiddiol neu wedi'u llungopïo o'i farddoniaeth a'i ryddiaith (rhai ar ffurf drafft yn dangos datblygiad y broses gyfansoddi, gan gynnwys rhai enghreifftiau o'i ganu cynnar), ei nodiadau tra'n fyfyriwr yn y brifysgol ac, yn ddiweddarach, ar gyfer dysgu ysgolion haf a dosbarthiadau nos; gohebiaeth at ac oddi wrth Waldo Williams; a deunydd yn ymwneud â Waldo Williams, gan gynnwys peth o hanes ei ddyddiau ysgol, ei wrthodiad i dalu'r dreth incwm a'i ddedfryd a'i garchariad o ganlyniad i hynny, ysgrifau coffa a theyrngedau a luniwyd iddo yn dilyn ei farwolaeth a dathliadau canmlwyddiant ei eni.
Deunydd gan Waldo Williams, un ai'n ddeunydd gwreiddiol yn ei law neu'n lungopïau o ddeunydd gwreiddiol, gan gynnwys barddoniaeth; rhyddiaith; deunydd darlithio/dysgu ar gyfer ysgolion haf a dosbarthiadau nos; nodiadau a wnaethpwyd gan Waldo Williams tra'n fyfyriwr prifysgol; gohebiaeth; ac amrywiol nodiadau a manion eraill.
Barddoniaeth gan, neu ddeunydd sy'n ymdrin â barddoniaeth gan, Waldo Williams, gyda nifer o'r cerddi yn ei law ei hun. Mae'r eitemau'n cynnwys ei gerddi adnabyddus Eirlysiau a Mewn Dau Gae, ei awdl Tŷ Ddewi, ei gywydd Y Tŵr a'r Graig a'i gywydd coffa i'w wraig Linda, ynghyd â cherddi cynnar megis Hiraeth a Y Duw Unig.
Llyfr nodiadau yn dwyn yr arysgrif 'Cerddi Cynnar Waldo' a dau nodyn arall (un dyddiedig 10 Mai 1979) yn llaw Dilys Williams, chwaer Waldo, y gyfrol yn cynnwys copïau teg a drafft o Hiraeth (cyfres o dair soned), Yr Hen Le, Efe, Ei Hiraeth Ef ac Er Ei Fwyn (pedair cerdd ar yr un mesur sy'n rhan o un cyfanwaith) a Y Duw Unig (oedd ar un adeg yn rhan o bryddest neu gerdd hir o'r enw Unigrwydd (ceir y teitl hwn ar dudalen ar ei ben ei hun o fewn y gyfrol)) pob un o'r cerddi gan ac yn llaw Waldo Williams.
Copi o gywydd byr gan Waldo Williams er cof am ei wraig Linda (ganed Llewellyn). Ychydig wythnosau wedi ei marwolaeth anhymig ar y cyntaf o Fehefin 1943, anfonodd Waldo gopïau o'r gerdd wedi'i hargraffu ar gerdyn fechan at deulu a chyfeillion.
Copi llawysgrif a llungopi o'r gerdd Cân Bom gan Waldo Williams, y copi llawysgrif yn ei law. Ar du ôl y copi llawysgrif, ceir copi o'r gerdd Almaenes gan ac yn llaw Waldo Williams. Cyhoeddwyd Cân Bom am y tro cyntaf yn rhifyn 3 Ebrill 1946 o'r Faner.
Copi llawysgrif o gerdd gan ac yn llaw Waldo Williams yn cychwyn 'High above the Great West Road ...' a anfonodd Waldo fel rhodd Nadolig, 20 Rhagfyr 1948, at nai Maude Webb, prifathrawes Ysgol Gynradd Lyneham ger Chippenham, swydd Wiltshire, lle 'roedd Waldo'n dysgu ar y pryd; ynghyd â llungopi o'r gerdd. Darlunir y gerdd â phaentiad dyfrlliw gwreiddiol o Geffyl Gwyn Cherhill a Chofeb Lansdowne.
Cerdd, yn ôl pob golwg gan Waldo Williams, mewn teipysgrif yn dwyn y teitl Tua'r Gogledd. Yn ôl nodyn ynghlwm wrth y gerdd, fe'i chyhoeddwyd yn rhifyn Awst 1950 o'r cyfnodolyn Taliesin.
Copïau teipysgrif o dair cerdd gan Waldo Williams dan y teitl Oes y Seintiau, sef 'Cân I' a 'Chân II' ac 'Ymddiddan rhwng Dewi, Teilo a Cholman', ynghyd â sgôr gerddorol mewn llawysgrif ar gyfer deulais a phiano yn dwyn y teitl 'Molawd Penfro', y geiriau gan Waldo a'r gosodiad cerddorol gan Gerallt Evans. Lluniodd Waldo 'Cân I', 'Cân II' ac 'Ymddiddan rhwng Dewi, Teilo a Cholman' ar gyfer 'Molawd Penfro', sef pasiant adrannau ac aelwydydd yr Urdd Sir Benfro a oedd i'w pherfformio yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd Abergwaun 1951.
Copi llawysgrif teg o gywydd mawl i D. J. Williams gan ac yn llaw Waldo Williams. Lluniwyd y cywydd ar gyfer achlysur i anrhydeddu D. J. Williams yn ystod Ysgol Haf Plaid Cymru yn Abergwaun ym 1964.
Cerdd lawysgrif gan ac yn llaw Waldo Williams yn dwyn y teitl 'Cân Olaf Arthur', sef Cerdd Olaf Arthur ag Ef yn Alltud yn Awstralia, rhan o'r bryddest Y Gân Ni Chanwyd, a gyfansoddwyd gan Waldo Williams tua diwedd y 1920au ond nas cwblhawyd.