Showing 167 results

Llythyrau, [1925]-1969. Ymhlith y gohebwyr mae E. D. Jones (4), [Elizabeth Mary Jones], 'Moelona' (1), Ellis D. Jones (36), Emyr Ll[ywelyn] Jones (3), Dr Emyr Wyn Jones (1), Francis Jones (12), [Francis] Wynn Jones (4), Gareth Morgan Jones (2), Gerallt Jones (9), Dr Gwenan Jones (32), Gwilym R. Jones (7) a Gwyn Jones (11).

Llythyrau, 1915-[1968]. Ymhlith y gohebwyr mae Cynan (2), Alun Jones (Cilie), Aneurin Jenkins-Jones (1), Bedwyr L[ewis] Jones (7), Bobi Jones (10), Dafydd [Jones, 'Isfoel'] (1), Dafydd Glyn Jones (2), [D.] Gwenallt Jones (25), gan gynnwys drafft o'i gerdd 'Rhydcymerau' er mwyn cael barn D. J. Williams ar ei ddisgrifiad o'i dad-cu Esgeirceir gan na welodd mohono erioed, [D. J.] Odwyn Jones (6), Dafydd Orwig [Jones] (3), ac englyn, [1966], gan Dic [Jones] wedi iddo brynu copi o Storïau'r Tir.

Llythyrau, 1916-1969. Ymhlith y gohebwyr mae Glyn Ifans (7), Norah Isaac (5), Dafydd Iwan (1), H. T. Jacob (5), Carwyn [James] (1), T. J. Jenkin (7), Dafydd Jenkins (21), Dr David Jenkins (4), J. Gwili Jenkins (2), R. T. Jenkins (2), J. T. Job (3) a Noel John (16).

Llythyrau, 1911-1969, gan gynnwys rhai oddi wrth Arthur Henderson (1), I. D. Hooson (1), D. R. Hughes (8), Gwilym Rees Hughes (1), John Hughes, Montreal (17), Mathonwy Hughes (2), Richard Hughes (2) a T. Rowland Hughes (10).

Llythyrau, [1925]-1969, gan gynnwys rhai oddi wrth Raymond Garlick (1), Gwilym Lloyd George (1), Megan Lloyd George (1), William George (4), D. R. Grenfell (3), Moses Griffith (3), Stephen Griffith (1), D. R. Griffiths ('Amanwy') (1), James Griffiths (4), J. Gwyn Griffiths (52), Kate B[osse] Griffiths (1), W. J. Gruffydd (9), Eirwen Gwynn (1) a Harri Gwynn (1).

Llythyrau, [1937]-[1965], gan gynnwys un oddi wrth Idris Foster.

Llythyrau, [1928]-[1968], gan gynnwys rhai oddi wrth Meredydd Evans (1), Powys Evans (1) a 'Cybi' [Robert Evans] (1), W. R. Evans (3) a Wil Ifan (37).

Llythyrau, [1930]-[1969], gan gynnwys rhai oddi wrth George Ewart Evans (3), Gwynfor Evans (140) ac Ifor L. Evans (2). Yn y llythyrau oddi wrth Gwynfor Evans, 1942-1969, trafodir etholiadau, cyfarfodydd Plaid Cymru, a sefyllfa'r Blaid yn Sir Benfro. Adroddir am ei fywyd cyhoeddus yn darlithio i gymdeithasau a cheir cyfeiriadau at waith llenyddol D. J. Williams.

Llythyrau, 1915-1969, gan gynnwys un oddi wrth Bodvan Anwyl.

Drafftiau o lythyrau D. J. Williams, [1931]-[1966], at y wasg ac at unigolion, gan gynnwys llythyrau at yr Aelodau Seneddol David Lloyd George, 1941, D. R. Grenfell, 1954, ac i'r Ysgrifennydd Gwladol Cledwyn Hughes, 1966; yr olaf yn ymwneud â'r hawl i gael rhybudd i adnewyddu trwydded radio yn Gymraeg.

Dau ddeg tri llythyr, 1948-1957, a ysgrifennwyd gan D. J. Williams at W. Anthony Davies ('Llygad Llwchwr'), yn ymateb i'w erthyglau yng ngholofn 'Welsh Gossip' y News Chronicle, a'i adolygiadau o weithiau D. J. Williams yn y wasg. Fe'u dychwelwyd hwy ato gan ei weddw Irene Davies, [1962].

Llythyrau, 1917-1949, oddi wrth D. J. Williams at ei chwaer Pegi (Margaret Ann) Williams. Fe'u dychwelwyd hwy ato gan Emlyn Miles, ei frawd-yng-nghyfraith, wedi marwolaeth Pegi yn 1965. Y mae'r llythyr cyntaf yn torri'r newyddion trist iddi am farwolaeth eu mam yn Rhagfyr 1916. Ceir hefyd ddau lythyr oddi wrth John Hinds, AS, 1917, at y Parch. John Williams, Llansawel, yn ymwneud â'i rhyddhau hi o'i gwaith, cerdd 'Cân o ffarwel' gan y Parch. John E. Williams, 1916, pan adawodd am yr India i weithio fel nyrs, ac ysgrif goffa iddi, [1965].

Papurau amrywiol, [1915]-[1965], gan gynnwys tocynnau i ddigwyddiadau cymdeithasol yn Abergwaun; drafftiau o gwestiynau arholiad; copi, yn llaw D. J. Williams, o adroddiad ar ddysgu Saesneg, yn dilyn archwiliad llawn yn Ysgol Sir Abergwaun, 1931.

Papurau ariannol, 1918-1969, gan gynnwys manylion am gostau llety D. J. Williams am y tymor, 1918-1919, tra'n fyfyriwr yng Ngholeg Iesu, Rhydychen; taliadau am sgyrsiau oddi wrth y BBC; a mân bapurau eraill.

Papurau personol, 1908-1968, gan gynnwys copi, 1910, o dystysgrif geni D. J. Williams, 26 Mehefin 1885, tystysgrifau eraill, 1909-1957, rhaglen, 1957, yn cynnwys anerchiad G. J. Williams yn y seremoni pan gyflwynwyd gradd Doethur mewn Llen er anrhydedd i D. J. Williams, ynghyd â llyfr cofnodi ei wasanaeth fel athro, 1908-1945. Hefyd ceir rhaglenni cyfarfodydd sefydlu gweinidogion gan gynnwys y Parchedigion E. Gwyndaf Evans, 1938, Lewis Valentine, 1947, D. J. Odwyn Jones, 1948, Islwyn Lake, 1963 a Rhydwen Williams, 1966; gwahoddiadau i briodasau; cyhoeddiadau genedigaethau; taflenni angladd, gan gynnwys D. Afan Thomas, 1928, Margaret Ann Miles, 1965 (chwaer D. J. Williams) a'r Parch. William Evans, ['Wil Ifan'], 1968; 'Penillion coffadwriaethol i'r diweddar Mr J[ohn] Evans, Cilycwm' gan 'Gwilym Myrddin' (buddugol yn Eisteddfod Tynewydd, Cilycwm, Ionawr 1934); rhaglenni ciniawau cymdeithasau amrywiol, [1938]-[1967], a rhaglenni cymdeithasau, 1938-1963, y bu'n aelod ohonynt neu'n darlithio iddynt. -- Ceir hefyd bapurau am ei ymweliad â Fienna yn 1923 (Ysgol Haf Hanes) a'r Almaen yn [1930]; cylchlythyrau a dderbyniodd dros gyfnod, [1918]-[1968], yn ymwneud â'i ddiddordebau amrywiol megis adroddiad ar 'The schools of Pembrokeshire and the Education Act, 1944' ac undebau athrawon; ynghyd â deunydd printiedig amrywiol, gan gynnwys rhaglen Medea, 1942, wedi'i llofnodi gan Sybil Thorndike.

Nodiadau amrywiol ac erthyglau ar eu hanner, [1939]-[1950].

Gwaith heb ei orffen gan gynnwys stori'n ymwneud â Merched Beca, 1934; ysgerbwd stori fer 'Y cymun', 1938; ysgerbwd stori 'Y Darn', 1938; 'Y modd yr aeth Dyn yn Epa. Ffantasi a sgrifennwyd yfory', 1940, a fwriadwyd ei chynnwys yn Storïau'r Tir Coch, [1941].

Sgriptiau, [1935]-[1954], gan gynnwys 'Beni Bwlch y Mynydd', 1935 (teipysgrif a llawysgrif); 'Shemi wad', sgwrs gan Bili John a D. J. Williams, 1936, a cherdyn post o Shemi Wade, Wdig, o Sain Ffagan; 'Storiau'r Môr', 1936, gyda llythyr oddi wrth T. Rowland Hughes; 'Hen wag o Abergwaun', 1938; 'Pwll yr Heyrn', 1938 [cyhoeddwyd yn Storïau'r Tir Coch]; 'Dychangerddi Letys Heti', [cyhoeddwyd yn y County Echo yn 1939]; 'Crechy Dindon', 1939 [cyhoeddwyd yn Storïau'r Tir Coch], ynghyd â fersiwn llawysgrif, cyfieithiad Wil Ifan o'r stori i'r Saesneg ac amlinelliad, 1938, o'r stori gyda'r teitl 'Cydwybod crychydd'; 'Y capten a'r genhadaeth dramor', 1946 [cyhoeddwyd yn Storïau'r Tir Du]; 'Tegwch bro' (Rhydcymerau), 1946, gyda chyfraniad ganddo; 'Abergwaun', 1948, gyda sylwadau Elwyn Evans; 'Pan oeddwn fachgen', [1950]; 'Pum gŵr ... pum plwy', 1950; stori 'Melchidesec y môr' yn ei law a ddychwelwyd gan T. Rowland Hughes yn 1943 am ei bod yn rhy hir, ynghyd â 'D. J. Williams'. Gwerthfawrogiad gan Saunders Lewis, 1954, gyda llythyr, 1954, oddi wrth Aneirin Talfan Davies.

Yn eu plith mae erthygl 'Ich Dien' a fwriadwyd ei chyhoeddi yn Y Wawr; 'Y ffreshwr' gyda llythyr, 1921, oddi wrth Syr Ifan ab Owen Edwards yn amgaeedig yn dychwelyd y gwaith iddo; 'Oer yw'r rhew ac oer yw'r eira', [1954]; 'A Welsh nationalist looks in the mirror' (i'r Drych); erthyglau a wrthodwyd gan y wasg; a llythyr, 1946, a anfonodd at olygydd y Peace News.

Torion o'r wasg yn cynnwys adolygiadau o'i gyfrolau A. E. a Chymru (Aberystwyth, 1929); Hen Wynebau (Aberystwyth, 1934); Storïau'r Tir Glas (Aberystwyth, 1936); Storïau'r Tir Coch (Aberystwyth, 1941); Storïau'r Tir (Aberystwyth, 1966); gwerthfawrogiad Dafydd Jenkins o'r Gyfrol Deyrnged i D. J. Williams a gyhoeddwyd yn 1965 o'r rhaglen radio 'Byd Llyfrau'; ynghyd ag adolygiadau o Straeon ac Ysgrifau Buddugol yn Eisteddfod Castell Nedd a gyhoeddwyd yn 1934 sy'n cynnwys ei dair stori fer a beirniadaeth Kate Roberts ar gystadleuaeth y stori fer yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon 1935. -- Nodwyd ffynhonnell a dyddiad yr adolygiadau gan D. J. Williams ar yr amlenni.