Showing 210 results

Llungopïau o lythyrau, 6 Mawrth [1967], 19 Mawrth [1967], 30 Hydref [1967], 18 Awst 1970, 18 Mai 1971, at Waldo Williams oddi wrth Anna Wyn Jones, un o gyd-athrawon a chyfaill Waldo yn Ysgol Ramadeg Botwnnog. Ynddynt, ceir cyfeiriadau at Dilys Williams a Mary Francis (née Williams), chwiorydd Waldo, ynghyd â thrafodaeth o Yr Heniaith, un o gerddi Waldo. Cynigiodd Waldo eglurhad o'r gerdd mewn llythyr nas cynhwysir yma ond a ddyddiwyd 16 Mawrth 1967 ac a anfonwyd oddi wrth Waldo at Anna Wyn Jones rhwng ei hymholiadau yn ei llythyr dyddiedig 6 Mawrth [1967] a'i hymateb i'w eglurhad yn ei llythyr dyddiedig 19 Mawrth [1967] (gweler nodyn isod). Ysgrifennwyd y ddau lythyr dyddiedig 18 Awst 1970 a 18 Mai 1971 at Waldo pan oedd dan ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd; dyddir y llythyr olaf ddeuddydd cyn ei farwolaeth ar 20fed o Fai 1971.

Label bagiau yn dangos enw a chyfeiriad Waldo Williams yn 'Great Harmston [sic - am Harmeston], Johnston, Haverfordwest'.

Toriadau papur newydd yn ymwneud â gwrthodiad Waldo Williams i dalu ei dreth incwm, ynghyd â'i ddedfrydu a'i garcharu o ganlyniad i hynny ym mis Medi 1960; hefyd toriad o rifyn 6 Hydref 1960 o bapur newydd Y Tyst yn cynnwys cerdd gan 'Gerallt' wedi'i chyfeirio at Waldo Williams yn ystod cyfnod ei garchariad.

Taflen ganfasio Waldo Williams pan safodd fel ymgeisydd Plaid Cymru dros Sir Benfro yn Etholiad Cyffredinol 1959.

Cylchlythyr i hysbysu am gyfarfod o'r Crynwyr er mwyn diolch am fywyd Waldo Williams. Ni nodir y lleoliad, ond yn nhŷ cwrdd Aberdaugleddau y bu Waldo'n cyfarfod fel aelod o'r Crynwyr.

Llungopïau o farddoniaeth gan blant, o bosib plant yn un o ddosbarthiadau ysgol Waldo Williams.

Llungopi o doriad a gymerwyd o rifyn 27 Rhagfyr 1923 o'r Narberth, Whitland & Clynderwen Weekly News yn adrodd am ddiwrnod gwobrwyo Ysgol Sir Arberth, achlysur a oedd yn cyd-ddigwydd ag ymddeoliad y prifathro, John Morgan. Ceir cyfeiriadau at lwyddiannau academaidd Waldo Williams tra bu'n ddisgybl yn yr ysgol a hefyd at yr araith a draddododd er clod am John Morgan ar ddiwrnod y gwobrwyo. Fe ymddengys mai ysgrifen Albert Lewis (gweler Canmlwyddiant geni Waldo Williams dan bennawd Deunydd yn ymwneud â Waldo Williams) a geir ar gefn yr eitem.

Toriadau papur newydd yn dwyn teyrngedau i Waldo Williams yn dilyn ei farwolaeth ar 20fed o Fai 1971, gan gynnwys teyrngedau ar ffurf barddoniaeth gan ei gyfeillion Euros Bowen a W. R. (William Rees) Evans.

Torion papur newydd yn cynnwys ysgrifau coffa i Waldo Williams. Bu farw Waldo ar yr 20fed o Fai 1971.

Taflen wasanaeth angladdol Waldo Williams, 24 Mai 1971, sy'n cynnwys teyrnged gan gyfaill Waldo, y bardd a'r athro Jâms (James) Nicholas, emyn o waith Waldo ei hunan, ac egwyl o ddistawrwydd yn ôl arferiad y Crynwyr. Bu farw Waldo ar yr 20fed o Fai 1971 a'i gladdu gyda'i wraig Linda a'i rieni ym mynwent Capel y Bedyddwyr Blaenconin, Llandysilio, Sir Benfro, lle priodwyd Waldo a Linda ychydig dros ddeg mlynedd ar hugain ynghynt.

Llungopi o gerdd yn dwyn y teitl 'Y Baban Diwrnod Oed'. 'Pethau Waldo' wedi'i nodi yn llaw Dilys Williams, chwaer Waldo Williams, ar ddalen flaen y llungopi.

Atgofion ar ffurf drafft am gystudd olaf Waldo Williams yn llaw 'Dai', sef David Williams, nai Waldo Williams (mab ei frawd, Roger Williams (am Roger Williams, gweler dan Aelodau eraill teulu Waldo Williams)). Ymysg eraill a grybwyllir y mae Dilys Williams, chwaer Waldo, a'i gyfeillion Benni ac Elsie Lewis. Mae'n bosib fod y llawysgrif hon yn perthyn i, neu'n barhad o, Atgofion am Gwladys Llewellyn (gweler dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams).

Deunydd yn ymwneud ag aelodau teulu Waldo Williams, yn bennaf ei rieni John Edwal Williams ac Angharad Williams (née Jones) a'i chwaer Dilys Williams, yn ogystal ag aelodau eraill o'r teulu, gan gynnwys ei frawd a'i chwaer Roger a Mary (yn ddiweddarach Francis), ei nai David Williams (mab Roger Williams) ac aelodau o gangen Llewellyn i'r teulu, gan gynnwys Gwladys Llewellyn a Mary Llewellyn.

Gohebiaeth oddi wrth Anna Williams at Albert ac Isobel Lewis yn ymwneud â threfniadau canmlwyddiant geni Waldo Williams yn 2004, sy'n cynnwys manylion am ddigwyddiadau yn Llandysilio, Sir Benfro a chyfeiriadau at aelodau o deulu Waldo. Magwyd Albert Lewis ar aelwyd Rhosaeron, cartref teuluol Waldo, a bu'n was priodas i Waldo.

Gohebiaeth at Dafydd (David/Dai) Williams, nai Waldo Williams (gweler dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams), yn amgau manylion ynghylch y digwyddiadau canmlwyddiant yn Llandysilio, sy'n cynnwys rhestr o aelodau o deulu Waldo ac eraill a fyddai'n bresennol a/neu'n cymeryd rhan.

Atgofion am Waldo Williams gan Wynn Vittle, sy'n cynnwys cyfeiriad at Dilys Williams, chwaer Waldo, a fu'n lletya yn nhŷ Benni ac Elsie Lewis, ewythr a modryb Wynn Vittle.

Atgofion am Waldo Williams yn llaw Teifryn Williams, nai Waldo (a brawd i David Williams).

Amserlen digwyddiadau canmlwyddiant geni Waldo Williams.

Llungopi o lythyr, 24 Hydref 1962, oddi wrth y Parchedig Robert Parri Roberts at 'Mr Hughes' - o bosib John Hughes, Llangernyw (gweler Llythyr at Mr a Mrs John Hughes, Llangernyw dan bennawd Angharad Williams (née Jones)). Yng nghymal clo'r llythyr sonia Robert Parri Roberts am Waldo Williams fel ei "[g]yfaill pur - y Bardd mawr, Waldo Williams". Ar waelod y ddalen flaen ceir arysgrif o bosib yn llaw David Williams, nai Waldo (gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams).

Manylion o gyfraniadau Waldo Williams ac aelodau o'i deulu i weithgareddau Guild y Bobl Ifainc Capel Bedyddwyr Blaenconin, Llandysilio, Sir Benfro, 1927 - 1935, y wybodaeth yn deillio o bapur newydd lleol (yn ôl pob tebyg, The Narberth, Whitland and Clynderwen Weekly News - gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 161).

Deunydd gan, ym meddiant neu'n ymwneud â John Edwal Williams, tad Waldo Williams, gan gynnwys cyfnodolion a phamffledi yn bennaf o ddiddordeb sosialaidd; torion papur newydd yn cynnwys erthyglau gan John Edwal a gyhoeddwyd yn y wasg leol; deunydd yn ymwneud â gyrfa John Edwal; deunydd yn ymwneud â theulu John Edwal, gan gynnwys gwybodaeth achyddol, manylion cyfrifiadau a deunydd gan neu yn ymwneud â William (Gwilamus) a Lewis Williams, brodyr John Edwal; a gohebiaeth.

Pamffledi a llyfrynnau ym meddiant John Edwal Williams yn ymwneud yn bennaf â sosialaeth a Theosoffiaeth, gan gynnwys deunydd a gyhoeddwyd gan y Gymdeithas Ffabiaidd gan yr athronydd a'r llenor Thomas Carlyle a'r dramodydd, adolygydd a'r dadleuydd George Bernard Shaw ac eraill; yn ogystal â deunydd sy'n dyddio o'r 1940au, wedi marwolaeth John Edwal Williams. Arysgrifir llofnod John Edwal ar ambell ddalen. Cyhoeddwyd y deunydd ym Mhrydain a'r Unol Daleithiau.

Toriad papur newydd dyddiedig 9 Hydref 1886 yn rhestru'r myfyrwyr rheini oedd wedi cymhwyso i gael mynediad i golegau hyfforddi athrawon, yn eu plith John Edwal Williams a George William Roome, a oedd yn gyd-fyfyriwr i John Edwal yn ystod eu cyfnod yn y Coleg Normal, Bangor (1887-1888), ac a fu'n gyfaill iddo am lawer blwyddyn wedi hynny. Ceir arysgrif ar frig y ddalen, yn ôl pob tebyg yn llaw Dilys Williams, merch John Edwal, sy'n darllen 'Dad' a 'Mr Roome'.

Dyddiadur a llawlyfr y Bedyddwyr am 1920, sef dyddiadur olaf William Williams (Gwilamus), brawd John Edwal Williams. Ceir nodyn ar y clawr, o bosib yn llaw Dilys Williams, merch John Edwal a nith Gwilamus, yn datgan 'DYDDIADUR OLAF W. G. WILLIAMS RHOSAERON "Uncle William" Brawd Dad [h.y. John Edwal Williams] dy dadcu di David William[s]' (h.y. David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai John Edwal - gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams). Mae'r nodiadau yn y dyddiadur yn dirwyn i ben ym mis Ebrill 1920, a bu farw Gwilamus yn y mis Gorffennaf canlynol (gw. Llythyr oddi wrth Nan a Waldo Roberts at Gwladys [Llewellyn] dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams).