Showing 982 results

Yr oedd yn ddrwg ganddo glywed fod W. J. Gruffydd yn anhwylus ym Methel. Mae'n esbonio sut yr aethpwyd ymlaen gyda beirniadaeth y Goron er na dderbyniwyd beirniadaeth W. J. Gruffydd. Er pob ymdrech i gysylltu â W. J. Gruffydd methwyd â dod o hyd iddo. Gan fod Prosser Rhys a Chynan yn gytûn mai'r gwaith yn dwyn y ffugenw 'Aneirin' [Herman Jones, Deiniolen] oedd y gorau, fe aethpwyd ati yn unol â'r rheol ynghylch cytundeb dau feirniad, i gynnwys y beirniadaethau yn y gyfrol. Mae'n ofid nad yw W. J. Gruffydd yn cytuno ond nid yw'r ffaith honno yn newid dim ar farn Cynan.

Y mae Cynan yn falch mai ato ef yr anfonodd W. J. Gruffydd ei brotest yn erbyn y rhan honedig a gymerodd yr Archdderwydd Crwys mewn seremoni yn Wessex pan wisgwyd tarw â garlantau barddol. Mae Cynan yn pwysleisio nad oedd a wnelo'r Orsedd ddim â'r peth. Yr adroddiad yn yr Evening News oedd y peth cyntaf a glywodd ef am y digwyddiad. Yr oedd hawl gan Crwys i dderbyn gwahoddiad personol i fynd yno ond nid oedd ganddo'r hawl i fynd â gwisg a theyrnwialen Archdderwydd Cymru o'r Amgueddfa Genedlaethol heb awdurdod Bwrdd yr Orsedd. Pan dderbyniodd Cynan y toriad gan gyd-swyddog ysgrifennodd at Crwys [ceir copi o'r llythyr yn atodiad i'r llythyr hwn] ond cadarnhau iddo fod yno a wnaeth Crwys yn hytrach na gwadu. Dywedodd na chymerodd ran yn nefod addurno'r tarw ac y bu iddo ymgynghori â'r Arwyddfardd cyn mynd. Yr oedd yr Arwyddfardd dan yr argraff mai dros Gyngor yr Eisteddfod yr âi Crwys ac nid fel unigolyn. Bwriada'r Arwyddfardd ysgrifennu i egluro hyn i Fwrdd yr Orsedd a chael Crwys i ysgrifennu llythyr o ymddiheuriad. Teimla Cynan na ddylai W. J. Gruffydd grybwyll y mater yn Y Llenor. Pwyllgor Gwaith Cyngor yr Eisteddfod yw'r lle priodol i wneud hynny.

Anfon tair cân i'r Llenor. Y mae dylanwad W. J. Gruffydd ar y cyfnod yn fwy nag y tybia. Y mae cynnwys Y Llenor yn gyfoethog. Wfft i'r 'Junior Member' a chriw ffals y Western Mail.

Llwyddodd i fenthyg llyfrau ar Ddewi Sant o'r Llyfrgell Genedlaethol a phenderfynodd gadw at bwyntiau cyffredinol gan osgoi ffeithiau. Tybia fod ei bregeth yn eithaf llwyddiannus. Ei uchelgais yw cael plwyf tawel gwledig heb fod ymhell o'i sefyllfa bresennol ar gyfer y deg i bymtheg mlynedd sy'n weddill o'i yrfa. Atgoffa W. J. Gruffydd o'u hymweliad â bazaar y Groes Goch yn Ismailia. Holi beth yw ystyr yr enw Mabws ym mhlwyf Llanrhystud a beth yw'r esboniad am y ffurf 'Llangwrddon' ar lafar am enw'r plwyf Llangwyryfon.

Cafodd bleser mawr o glywed anerchiad eneiniedig W. J. Gruffydd i'r Cymmrodorion ar y radio. Y mae'n cytuno â barn W. J. Gruffydd ar beth ddylai cynnwys Y Bywgraffiadur fod. Ni ddylai fod yn 'apologia pro vita sua' i'r Saeson nac yn ymgais i brofi bod Cymru wedi cynhyrchu gwyr mawr. Y mae o'r farn y ddylai gwyr fel Evan Phillips, Castellnewydd Emlyn, a David Lewis, y teiliwr a'r cerddor o Lanrhystud, fod ynddo.

Mae'n anfon copi o'r llyfr Y Cydymaith Goreu at W. J. Gruffydd yn rhodd gyda diolch am bopeth a wnaeth dros Elsie [ei ferch]. Nid yw Elsie wedi cael lle hyd yma, dal i obeithio y maent. Cafodd fenthyg cofiant Hiraethog gan Scorpion a Dewi Ogwen ac y mae wedi dechrau ar ei gwaith. Mae D. Tafwys Jones wedi ei ddarllen yn frysiog ac nid yw'n credu ei fod yn dda iawn. Y mae'n proffwydo y bydd W. J. Gruffydd yn bennaeth un o'r colegau sydd yn, ac sydd i ddod yn wag cyn bo hir.

Mae'n amgau tocyn maes parcio ar gyfer yr Eisteddfod. Bydd yn rhaid cael trwydded gan y Prif Gwnstabl i barcio'r car ar rai o strydoedd Aberystwyth. Dylid gwneud cais yn Swyddfa'r Heddlu ar ôl cyrraedd gan ddangos y tocyn amgaeëdig. Cynhwysir awgrymiadau ynghylch traddodi beirniadaethau yn y Babell Lên. Teipysgrif.

Negyddol yw pob ymgais am wybodaeth ar gyfer W. J. Gruffydd hyd yn hyn. Mae'n amgau llythyr oddi wrth Morris Davies ac un a dderbyniodd yntau gan gyfaill. Y mae'n disgwyl ateb oddi wrth gyfaill arall yn Nhrawsfynydd hefyd.

Y mae ei thad wedi dechrau copio'r llythyrau a dderbyniodd oddi wrth ei hewyrth, ond gan ei fod yn brysur y mae yn eu danfon fel y maent gan obeithio y bydd W. J. Gruffydd yn eu deall.

Ysgrifenna i ddiolch am adolygiad caredig o'i chyfrol Starved Fields yn Y Llenor. Y mae geiriau caredig W. J. Gruffydd yn galondid mawr iddi ar ôl ei hymgais gyntaf.

Mae'n anfon englynion i'r Llenor. ['Galarnad Gwr o Lyn', Y Llenor, cyf. XVI (1937), tt. 130-1].

Anfon gair o ddiolch am y cyfeiriad caredig at ei stori 'Gwneuthur Lle' yn 'Hen Atgofion' yn Y Llenor. Bu'n fwriad ganddo gyhoeddi cyfrol o'i gyfieithiadau a gallai'r stori honno ymddangos gyda hwynt wedyn. Mae wedi mwynhau'r 'Hen Atgofion' yn fawr. Mae'n cofio clywed W. J. Gruffydd yn traethu hanes G. Jones, y 'Deryn Mawr' dros ddeng mlynedd ar hugain ynghynt. Bu'n bwriadu ysgrifennu rhywbeth ar gyfer Y Llenor i ddangos nad 'rhyw hunllef a lusgwyd i mewn i Gymru o Loegr yn y 17 a'r 18 ganrif yw Piwritaniaeth'.

Hydera fod W. J. Gruffydd yn gwella. Y mae wedi llunio cywydd am salwch ac adferiad W. J. Gruffydd. Mae'n amgau copi teipiedig ohono. Y mae'n bwriadu mynd i'r Eisteddfod yn Ystradgynlais. Mae'n estyn gwahoddiad i W. J. Gruffydd a'i chwaer, Ceridwen, i ymweld ag ef. Cynhwysir copi teipiedig o 'Gywydd y Cur'.

Honnir bod Saunders Lewis wedi cydnabod wrth W. J. Gruffydd ei fod yn Ffasgydd. Gofynnir i W. J. Gruffydd gydnabod geirwiredd y stori. Yr unig ffordd o roi taw ar y stori yw ei hateb neu ei chydnabod.

Llongyfarch W. J. Gruffydd ar ei ddarlith 'Dydd o brysur bwyso'. Y mae wedi ceisio helpu Cymru i gadw ei henaid ar hyd ei oes ac yn awr y mae'n mynd yn hen. Mae'n crybwyll y rhai sy'n debygol o dderbyn Medalau Gee y flwyddyn honno. Y mae'r pump hynaf dros 90 oed, yr hynaf yn 93 ac yn parhau'n ffyddlon i'r Ysgol Sul. Hwy yw cadfridogion Duw - Maginot-line diwylliant Cymru.

Gofyn am wybodaeth am y gair 'gwig'. Holodd rhywun ef am y gair gan awgrymu iddo olygu fort. Nid yw'r gair yn hyddysg yn y Gymraeg a cheisiwyd ei ddarbwyllo i beidio â chyhoeddi'r esboniad. Yr unig le y llwyddodd i ddarganfod yr ystyr fort i'r gair 'gwig' oedd yng ngwaith William Owen-[Pughe], ond ni roddir enghraifft o'r gair yn cael ei ddefnyddio yn unman. A oes sail i osodiad Pughe? Ceisiwyd esbonio Wigan yn yr un modd.

Nodi ei siom o ddeall nad yw W. J. Gruffydd yn aelod o Lys [Coleg Caerdydd], sefydliad sydd mor Seisnigaidd â phe bai'n goleg yng nghanolbarth Lloegr. Nodi beirniadaeth ar W. J. Gruffydd a glywodd gan un o aelodau'r Llys. Trafod rhan Henry Lewis yn helyntion Saunders Lewis.

Cwyno na all gadw i fyny â'r Wasg. Fe gysodwyd 400 tt. a dim ond 272 tt. a gywirwyd ganddo. Nid yw'r mynegai wedi ei ddechrau ychwaith. Blin ganddo golli W. J. Gruffydd pan fu yn y Gogledd. Y mae'n cael trafferth i gael y rhifyn nesaf o'r Beirniad yn barod. Anfon rhai llyfrau gan ofyn i W. J. Gruffydd eu hadolygu. Y mae'n disgwyl erthygl gan [Thomas] Shankland, Robert Richards, a'r Athro Fleure ond er llawer addewid ni ddaethant.

Dywedir bod Timothy Lewis yn cyhoeddi cyfres o erthyglau ar yr Orsedd i gyd-fynd ag Eisteddfod Treorci. Yn ei erthyglau y mae Timothy Lewis yn ymosod ar syniadau John Morris-Jones yngl?n â hanes sefydlu'r Orsedd. Gwahoddir Syr John i ymateb i haeriadau Timothy Lewis yn y papur.