Dangos 55 canlyniad

Disgrifiad archifol
Gruffudd Hiraethog, -1564
Rhagolwg argraffu Gweld:

'Cronfa Dafydd Ddu', etc.

A composite volume compiled by Owen Williams, Fronheulog, Waunfawr in 1857. It comprises: I. 'Y Gronfa' (pp. 1-200), largely in the hand of David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'), containing an introduction ('Y Rhagymadrodd') signed 4 October 1790; an English translation by D[avid] T[homas] of two lines of poetry by Gwalchmai; 'Cyfieithiad o Awdl Sibli (Sibyl's Ode, translated by the Revd. Gor[onwy] Owen)' ('See the above, versified in D. Thomas's poetical collection'); etymons of Mr Jones of Llanegryn, Mr L. Morris, and D. Tho[ma]s; extracts from letters from the Revd. Gor[onwy] Owen to Mr Richard Morris of the Navy Office, London, 1753-67; Welsh poetry by Bleddyn, Gwgon, Taliesin, Cynddelw [Brydydd Mawr], 'Guttun Gwrecsam' ('sef John Edwards neu Sion Ceiriog now dead'), Rhisiart Jones 'o Fôn, Syr Thomas Jones ('Iechyd i Galon yr hen offeiriad O na bai Gant o'i fath ynghymru y dydd heddyw'), Hywel ap Reinallt, Llywelyn Goch ap Meurig Hen (with a translation by Evan Evans ['Ieuan Fardd']), Hywel ap Dafydd ap Ieuan ap Rhys, Thomas Celli, Tudur Aled, D[avid] Thomas, Owen Williams (Waunfawr) (c.1820), Rhys Jones 'o'r Blaenau', and Goronwy Owen; English poetry by Alexander Pope, John Dyer, and Thomas Gray; anecdotes and biographical notes relating to Gruffydd Hiraethog, William Phylip, Sion Tudur, William Lleyn, etc.; 'Athrawiaeth y Gorphwysiadau', being rules of punctuation, copied in 1809 ('not intended for public inspection'); observations in verse on 'Barddoniaeth Gymreig', for publication in the North Wales Gazette, 1818; a holograph letter from D. Thomas to Robt. Williams, land surveyor, Bangor, 1820 (plagiarism of one of the writer's poems, comments on the poetry of 'Gutyn P[eris]', results of the Wrexham eisteddfod); 'Sibli's Prophecy. A Fragment from the Welsh', translated by D. Thomas; 'A Discourse between St Kybi and other saints on their passage to the Isle of Bardsey ...'; epithalamia to Dafydd Thomas and Elin, his wife, by [John Roberts] 'Siôn Lleyn', [Griffith Williams] 'Gutyn Peris', [William Williams] 'Gwilym Peris', and Dafydd Owain ('Bardd Gwyn o Eifion', i.e. 'Dewi Wyn o Eifion'), 1803-4; reviews by 'Adolygwr' of 'awdlau' by Walter Davies ['Gwallter Mechain'] and Edward Hughes ['Y Dryw'] on 'Amaethyddiaeth' submitted for competition at Tre Fadog eisteddfod, 1811; and critical observations on Welsh poetry entitled 'Ystyriaethau ar Brydyddiaeth Gymraeg ai pherthynasau yn gynnwysedig mewn rhai nodiadau ar waith Mr. T[homas] Jones ['Y Bardd Cloff'] yn y Greal', by 'Peblig', Glan Gwyrfai [i.e. 'Dafydd Ddu Eryri'] (published in Golud yr Oes, 1863, pp. 118-23), together with copies of two letters, 1806, to the author from 'Padarn' [i.e. 'Gutyn Peris'] and John Roberts ['Sion Lleyn'] containing their observations on the views set forth in the treatise. Pp. 61-8 are in the autograph of Owen Williams, Waunfawr. The compiler has included a few cover papers from manuscripts of 'Dafydd Ddu Eryri' bearing such inscriptions as 'This Morrisian MS (with some others) I found at a Farmhouse called Braint near Penmynydd, Anglesey, Sept. 9th 1793. D. Thomas' (p. 123) and 'This MSS (with several others) has been bequethed to me, by the Rev. David Ellis, late Rector of Cruccaith in Caernarvonshire. D. Thomas' (p. 189). Ii. The works of Griffith Williams ('Gutyn Peris'), Braich Talog, Llandegai, - 'Sef Casgliad, O Ganiadau, Carolau, a Cherddi, Ac awdlau, a Chowyddau, Ac Englynion ...', transcribed by Owen Williams, Ty ycha'r ffordd, Waun fawr, Llanbeblig, 1811, together with a few 'englynion' by Goronwy Owen (pp. 201-48). Iii. 'Bywyd a Marwolaeth Godidog Fardd, Dafydd Thomas; neu Dafydd Ddu, o Eryri', being a biography collected and transcribed by Owen Williams, Waunfawr; 'Casgliad Barddonawl O Waith Dafydd Ddu o Eryri, Y rhai a gyfansoddodd Yn ol ei argraffiad o Gorph y Gaingc' (imperfect) (1 page), 'Englynion ar Fedd Dafydd Thomas' by Dafydd Owen ('Dewi Wynn o Eifion'), Robert Williams ('Robert ap Gwilym Ddu' 'o'r Bettws Bach Eifion'), Griffith Williams ('Guttun Peris'), Richard Jones (Erw), Wm. Edward ('Gwilym Padarn'), and [Owen Williams]; 'englynion' by 'Dafydd Ddu Eryri', 1796-1815 and undated; and extracts from three letters from 'Dafydd Ddu Eryri' to P[eter] B[ailey] W[illiams], 1806-20 (the death of the recipient's parishioners in Llanberis and Llanrug, the death of the recipient's brother the Reverend Eliezer Williams, the displeasure of 'O[wain] Myfyr') (pp. 251-84). Iv. A transcript of Cofrestr o'r holl Lyfrau Printiedig ... (Llundain, 1717) (pp. 287-452). Inset are three leaves containing transcripts of a letter from Edmund Francis to [ ] (the writer's health, the recipient's preaching engagement) (incomplete) and of a letter from D. Thomas ['Dafydd Ddu Eryri'] to [John Roberts, 'Siôn Lleyn'], 1810 (the sale of the writer's [Corph y Gaingc]). Written on the inside lower cover is a long note by O[wen] Williams, Fronheulog, Waunfawr, 1857, of which the following is an extract, - 'Myfi a gesglais gynhwysedd y llyfr hwn o'r hen ysgrifiau a ddaeth i'm dwylaw oeddynt eiddo Dafydd Ddu Eryri ac a delais am eu rhwymo yn nghyd megys y gwelir yma er's llawer o flynyddoedd yn ol ...'.

'Llyfr Tomas ab Ieuan, Tre'r-bryn',

A manuscript in two volumes containing a corpus of Welsh strict-metre verse consisting almost entirely of 'cywyddau', and a few Welsh prose items. The foliation of the 'text' (original f. 1 missing, original ff. 2-21 renumbered 1-20, a previously unnumbered folio between original ff. 21-2 now f. 21, ff. 22-623 as originally numbered with 75 twice and 265 and 577 missed out) is continuous, and the division into vol. I (ff. 1-300), now NLW MS 13061B, and vol. II (ff. 301-623), now NLW MS 13062B, occurs in the middle of a poem. Unnumbered leaves of later origin than those of the text have been inserted at the beginning and end of each volume. The manuscript, sometimes referred to as 'Y Byrdew Mawr', is in the hand of Thomas ab Ieuan of Tre'r-bryn, parish of Coychurch, co. Glamorgan, the scribe of NLW MSS 13063B, 13069B, and 13085B, and was probably transcribed in the last quarter of the seventeenth century, partly from the manuscripts of an earlier Glamorgan copyist, Llywelyn Siôn (see TLLM, tt. 95, 167-73, 218-19, 268; IM, tt. 87, 154, 264; and IMCY, tt. 81, 175). It was probably presented to Edward Williams ('Iolo Morganwg') by the copyist's grandson also named Thomas ab Ifan (see TLLM, tt. 170, 268). The contents include (revised foliation) :- 1 recto - verso, rules re interpreting the significance of dreams in relation to the phases of the moon (incomplete); 1 verso-8 recto, another set of rules (183) for interpreting dreams ('Deall braiddwydon herwydd Daniel broffwyd'); 8 recto-11 recto, a sequence of forty-eight 'englynion' entitled 'Englynion rhwng Arthur a Liflod i nai' (see The Bulletin of the Board of Celtic Studies, vol. II, pp. 269-86); 11 recto-verso, a poem attributed to 'Taliesin ben bayrdd'; 12 recto-15 verso, prognostications including 'Arwyddion kyn dydd brawd', and four 'englynion'; 16 recto-21 recto, 'Llyma anian diwarnodav y vlwyddyn o gwbl oll'; 21 verso, prognostications re birthdays; and 22 recto-623 verso, poems ('cywyddau' unless otherwise indicated) by Iorwerth Vynglwyd (17), Ieuan Rydd, Tydur Aled (12), Howel ap Rainallt (3), Mathav ap Lle'n Goch, Lewys y Glynn (7), Davydd ap Edmwnt (5), Siôn y kent (24), Davydd llwyd (2), Risiart Iorwerth (4), Llawdden (or Ieuan Llawdden) (6), Davydd Nanmor (5), Iolo Goch (8), Ieuan Daelwyn (13), Lewys Morgannwg ( 18), Thomas Lle'n (5, also 1 'englyn'), Howel ap Davydd ap Ieuan ap Rys (17), Ieuan Tew Bry[dy]dd Ievank (3), Huw Kae Llwyd (8), Ieuan Dyvi (2), Ieuan ap Howel Swrdwal (2), Davydd Llwyd Lle'n ap Gr' (3), Risiart ap Rys Brydydd (3), Tomos Derllysg (4), Gyttyn Kairiog, Ieuan Llwyd ap Gwilym, Ieuan Rydderch ap Ieuan Llwyd (3), Robert Laia, Ieuan Du Bowen Lle'nn ap Howel ap Ieuan ap Gronw (7), Rys Goch 'o Vochgarn', Ieuan Brydydd Hir, Gytto'r Glynn (25), Maredydd Brydydd, Howel Swrdwal (3), Thomas Lle'n Dio Powell (2), William Kynwal, Siôn Tydyr (7), Hyw Davi 'o Wynedd' (3), Huw Davi, Tomas ap Siôn Kati (2), Syr Rys 'o Garno', Syr Lewys Maudw, Syr Phylip Emlyn (2), Huw Lewis, Davydd Ddu Hiraddug, Davydd ap Gwilym (10), Bedo Aurddrem, Morys ap Howel, Ieuan Tew Brydydd (9), Siôn Brwynog, Harri ap Rys ap Gwilym (3), Morys ap Rys, Davydd Benwyn (11), Rydderch Siôn Lle' nn, Sils ap Siôn (3), Lle'n ap Owain, Syr Huw Robert L'en (3), Davydd ap Rys, Thomas Gryffydd, Siôn Phylip, Gwyrfyl verch Howel Vychan, Morgan ap Howel (or Powel) (4), Lle'n Siôn (8), Gryffydd Gryg (5), Maredydd ap Rys, Tydur Penllyn (2), Gronw Wiliam, Bedo Phylip Bach (4), Siôn Mowddwy (11), Rogier Kyffin (4), Wiliam Gryffydd ap Siôn (2), Hyw Dwnn, Lewys Môn (5), Wiliam Egwad (2), Ieuan Du'r Bilwg (2), Rys Brydydd, Daio ap Ieuan Du or Daio Du o Benn Adainiol (3), Gwilim Tew Brydydd (10), Rys Brychan, Maredydd ap Roser, Daio Lliwiel, Lle'nn Goch y Dant, Gryffydd Davydd Ychan (2), Syr Gryffydd Vychan, Lang Lewys, Rys Llwyd Brydydd, Meistr Harri Le'n ( 2), Siôn ap Howel Gwyn (2), William Llvn (5), Ieuan Gethin (ap Ieuan ap Llaison) (3), Gwilim ap Ieuan Hen, Ieuan ap Hyw, Gryffydd Hiraethog (5), Rys Pennarth, Davydd Llwyd Mathav (4), Davydd Emlyn, Davydd Goch Brydydd 'o Vyellt' (2), Rys Nanmor (3), Risiart Vynglwyd (2), Watkin Powel (6), Mairig Davydd (4), Ieuan Rauadr, Owain Gwynedd, Morgan Elfel, Syr Davydd Llwyd (3), Ieuan Thomas (4), Rys Goch 'o Eryri' (3), Lle'n vab Moel y Pantri (2), Syr Davydd ap Phylip Rys, Rys Trem, Siankin y ddyfynog (3), Morys ap Lle'nn, Risiart Thomas, Lle'nn Mairig, Gryffydd Llwyd ap Davydd ap Einon, Gryffydd Llwyd ap Einon Lygliw, Hopgin Thom Phylip, Edward Davydd (4), Ieuan Du Davydd ap Owain, Bedo Brwynllys, Thomas ap Rys 'o Blas Iolyn', Thomas Wiliam Howel, Davydd ap Ieuan Ddu, Syr Owain ap Gwilym, Rys ap Harri 'o Euas' (2), Edwart ap Rys, Davydd Manuel 'o Sir Drefaldwyn', SiamsThomas, Thomas Brwynllys, and Swrdwal. The unnumbered folios at the beginning of each volume contain a list of the contents of the volume giving, in the case of the poems, the name of the poet, in a hand bearing a strong resemblance to that of William Owen Pughe, and the title of the poem, in the hand of Edward Williams. The folios at the end of the first volume contain an index of the bards whose works appear in both volumes. This is possibly in the hand of Hugh Maurice, tanner and copyist. On one of the added folios at the end of the second volume is a poem to the Reverend John Jones, D.D., dean of [the cathedral church of] Bangor. Both volumes contain marginalia in the hand of Edward Williams.

Thomas ab Ieuan, Coychurch

Barddoniaeth,

A composite volume containing transcripts of Welsh free- and strict-metre poems in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'). Pp. 23-398 contain Welsh strict-metre poems, mainly in the form of 'cywyddau', attributed to Syr Gruffudd Fychan, Lang. Lewys, Siôn Dafydd Las . . . 'o Lanuwchlyn', Gwilym ap Ieuan Hen, Siôn Cent, Simwnt Fychan, Siôn Philip, Dafydd ap Gwilym, Llawdden, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Huw Machno, Iolo Goch, Gruffudd Dafydd ap Hywel, Edward ab Raf ab Robert, ? Dafydd o'r Nant sef Dafydd Wiliams, offeiriad Llanfrynach ym Morganwg, ? Dafydd Nanmor, Edmund Prys, Syr Siôn Leiaf, Tudur Penllyn, Wiliam Llyn, Madog Benfras, Llywelyn ap Meredyth ap Ednyfed sef Lle'n Llogell 'o Farchwiail', Rhys ap Dafydd Llwyd ap Llywelyn Llygliw, Rhys Goch 'o Eryri', Ieuan Gethin ab Ieuan ab Lleision, Thomas ab Ieuan ab Rhys, Casnodyn Fardd, Gutto'r Glynn, Iorwerth Fynglwyd, Wiliam Egwad, ?Rhys Brydydd 'o Dir Iarll', ?Rhys Du Brydydd, Ieuan Tew Ieuanc, Syr Thomas Jones 'o Lan Deilo Bertholeu', Lewys Morganwg, Tomas Lewys . . . 'o Lechau ym Mhlwyf Llanhari', Thomas Llywelyn 'o Regoes', ? Syr Dafydd Llwyd Llywelyn, Sippyn Cyfeiliawg, Hywel Llwyd, Lewys Glynn Cothi, Ieuan ap Hywel Swrdwal, Gruffudd Vychan ap Gruffudd ap Ednyfed, Siôn ap Howel ap Llywelyn Fychan, Lewys Môn, Richard Philip, Siôn Dafies, person Garthbeibio, sef y Dr. Dafies o Fallwyd, Rhys Llwyd ab Rhys ab Rhiccert, Llywelyn Moel y Pantry, Dafydd Benwyn, Gruffudd Llwyd ap Gronw Gethin, Owain ap Siôn ap Rhys, Huw Cae Llwyd, Grufludd Hiraethog, Cadwaladr ap Rhys Trefnant, Siôn ap Hywel Llywelyn Fychan, Deio ap Ieuan Du, Rhys Nanmor, Ieuan Tew Hynaf, Rowland Fychan 'o Gaergai', ? Rhisiart Iorwerth, Rhys Cain, Rhys Meigen, Thomas Carn, ? Hywel Dafydd ap Ieuan ap Rhys, and Thomas Lewys 'o Lechau Llannwonno'. There are occasional annotations by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and the 'cywydd' attributed to Casnodyn Fardd (pp. 127-32) is followed (pp. 133-4) by notes mentioning a Glamorgan tradition which linked the name of that poet with the origin of the 'cywydd' measure. Pp. 236-8 contain a first-line index to the poems on pp. 239-360. Pp. 399-546 are devoted to poems attributed to Siencin Lygad Rhawlin, Dafydd o'r Nant, Hopcin y Gweydd 'o Fargam', Thomas Llywelyn 'o Regoes', Syr Tomas Jones, ofleiriad Llandeilo Bertholeu, Syr Huw Dafydd 'o Gelli Gaer', Rhys Goch o Dir Iarll ab Rhiccert ab Einion ab Collwyn (twenty poems), Hopcin Twm Philip 'o'r Gelli Fid', Syr Siôn ap Morys, Siôn Lewys Richard 'o blwyf Llangrallo', ? Ifan Huw 'o Ystrad Owain', Dafydd Nicolas 'o Aberpergwm', ? Huw Llwyd 'o Lancarfan', ? Twm ab Ifan ab Rhys, Hywel Llwyd 'o Lancarfan', Wil Tabwr, Gronw Wiliam, Morgan Pywel, Gwilym Tew, Thomas Morgan 'o'r Tyle Garw', Edward ab Efan 'o Benn y Fai', Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ap Gronw 'o Lantrisaint' alias Llelo Llantrisaint, Thomas Llywelyn, ficar Llancarvan, Edward Matthews . . . 'o blwyf Llangrallo', and Sioni'r Maeswn Dimmai. There are occasional notes by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and p. 419 contains a list of the titles of the twenty poems attributed to Rhys Goch ab Rhiccert (pp. 421-54 ). A square slip of brown paper inscribed 'Hen Garolau a gasglwyd yng Ngwynedd' has been pasted on to p. 547 and this is followed on pp. 551-610 by a series of thirty numbered 'carolau' the majority unattributed and some attributed to Huw Dafydd, Thomas Evans, Syr Lewys ab Huw, Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ab Gronw, Llywelyn ab Hwlcyn 'o Fôn', Dicc Hughes, R. Hughes, and Richard Hughes (? whether the last three named were the same person). Pp. 611-33 contain three poems two of which are attributed to Huw ap Wiliam ap Dd. ap Gronw and Siôn Morys.

Proverbs,

A composite volume containing series of Welsh proverbs, popular sayings, idiomatic expressions, etc., in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'). The first series (pp. 5-98), arranged in alphabetical order, is preceded by a 'title-page' (p. 3) inscribed 'Hen Ddiarhebion Cymreig a gasglwyd o hen Lyfrau amrafaelion and yn bennaf o Lyfrau Joseph Jones o Gaer Dydd, Mr. Siams Thomas o'r Maerdy Newydd, y Parchedig Mr. Thomas Evans o Frechfa, Edward Lewys, Esqr., o Ben Llin, Thos. Philip o Dre O's, Esaia Powel o Lansanffraid ar Ogwyr, ag eraill gan Iolo Morganwg', and by notes (p. 4) on the sources of the series, some of the names which appear here differing from those noted in the aforementioned 'title-page'. At the end of the series (p. 98) is the date 'Mehefin y 14, 1800' and a copy of an 'englyn' by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg'. A second series (pp. 113-64), again in alphabetical order, was transcribed according to a note on p. 108 dated 10 May 1804) by Edward Williams from a manuscript once in the possession of [the Reverend] Moses Williams, rector of Dyfynog, co. Brecknock, and then in 1804 in the possession of the Earl of Macclesfield who had sent it to London on loan 'mal a'i argreffid ef'. This is the collection of proverbs associated with the name of Gruffudd Hiraethog and the manuscript referred to is probably Llanstephan MS 52 now in the National Library of Wales of which see pp. 85-124. The collection as it appears in the present volume is preceded (pp. 109-12) by versions of the introductory letters to the series written by the said Gruffudd Hiraethog (see Llanstephan MS 52, pp. 81-4). Other series in the volume bear the superscriptions 'Llyma chwaneg o ddiarhebion o Lyfr arall eiddo Mr. Dafies o Fangor a gasglwyd fal y tebygir gan Ruffudd Hiraethog' (pp. 165-71), 'Diarhebion eraill damweiniol' (p. 172), 'Diarhebion Tywyddawl Morganwg' (pp. 179-84), 'Diarhebion Morganwg chwanegol' (pp. 195-?203), 'Chwanegiadau at Ddiarhebion Morganwg' (pp. 211-? 23), 'Diarhebion ag ymadroddion diarhebol arferedig ym Morganwg yn eglurhau Dafydd ap Gwilym' (pp. 227-?52), 'Silurian words, idioms, etc.' ( pp.259-60), 'Diarhebion ag ymadroddion addurn Morganwg' (pp.267-70), 'Diarhebion yr Aniales' (pp.275-6), and 'Welsh idioms, Silurian' (pp.295-9).

Hanes cerddoriaeth, barddoniaeth a thrioedd Cymreig, &c.,

A volume written by Edward Jones (Bardd y Brenin) (1752-1824) and William Jones, Llangadfan (1726-1795) containing transcripts on the history and technical aspects of Welsh music, poetry, cerdd dant, etc., with transcribed examples of poetry. The volume also includes a letter from William Salesbury to Gruffydd Hiraethog (pp. 32-35), notes relating to William Salesbury (p. 35), and accounts of figures and events from Welsh history and legend.

Edward Jones and William Jones.

Barddoniaeth

A seventeenth century transcript of 'cywyddau' and 'awdlau' by Huw Machno, Dafydd ap Gwilym, Sion Cent, Sion Tudur, Dafydd Nanmor, Iolo Goch, Tudur Penllyn, Guto'r Glyn, Tudur Aled, Ieuan Deulwyn, T[h]om[a]s Derllys, Robert Leiaf, Wiliam Llŷn, Sion Brwynog, Robin Ddu, Gruffudd Hiraethog, Lewis Daron, Owain Waed Da, Hywel Cilan, Dafydd ab Edmwnd, Rhys Goch Eryri, Sypyn Cyfeiliog, Lewis Glyn Cothi, Iorwerth Fynglwyd, Ieuan ap Tudur Penllyn, Lew[y]s Morganwg (Llywelyn ap Rhisiart), Deio ab Ieuan Du, Bedo Brwynllys, Wiliam Cynwal, Huw Arwystli, Mor[u]s Dwyfech (Morus ap Dafydd ab Ifan ab Einion), Bedo Phylip Bach, Sion Phylip, Maredudd ap Rhys, Lew[y]s Môn, Ieuan ap Gruffudd Leiaf, Richard Phylip, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Ieuan ap Rhydderch ab Ieuan Llwyd, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Llywelyn ap Gutun [ap Ieuan Lydan], Sion ap Robert ap Rhys, Dafydd Benfras, Bleddyn Fardd, Edmwnd Prys, Gwilym ab Ieuan Hen, Syr Dafydd Trefor, Gruffudd Phylip, Ifan Llwyd (Gwaun Eingian), Edwart Ifans and Rhys ap Robert ap Hywel; 'englynion'; a vocabulary of old Welsh words; genealogies of the Lloyd family of Dulassau, etc.

Poetry, &c.

A manuscript collection of prose and verse in the hand of an amanuensis of Dr John Davies, Mallwyd. The volume comprises 'Ystori Peredur fab Efrawg', with five missing folios at the beginning supplied by John Jones ('Tegid'); 'Achau'r Kwrwf'; Caerwys Eisteddfod roll, May 26, 9 Elizabeth [1567]; triads; recipes; 'Tlysau Ynys Brydain'; 'Araith Wgan'; an extensive selection of 'cywyddau' and 'awdlau', mainly 'cywyddau merched', by Bedo Aeddren, Bedo Brwynllys, Dafydd ab Edmwnd, Dafydd ap Gwilym, Dafydd Nanmor, Gruffudd Gryg, Gruffudd Hiraethog, Guto'r Glyn, Gutun Owain, Iolo Goch, Lewis Glyn Cothi, Rhisiart Phylip, Sion Cent, Sion Phylip, Simwnt Fychan, Tudur Aled and others; a collection of eulogies offered to Dr John Davies, Mallwyd, some of the poems having the date of composition recorded and including poems by Huw Machno, Sion Cain, Rhisiart, Gruffudd, Siôn and William Phylip and others; and miscellanea in various hands, including 'englynion marwnad Sion Dafis Athro parchedig mewn devinyddiaeth [Dr John Davies, Mallwyd]' by 'Rowland Vaughan esgwier o Gaergai' (1644), 'penillion gwr ifanc i'w gariad' (1688), 'moliant Sion Foulkes, Llanymowthwy', by Huw Morus (1674), 'moliant . . . maer Dinas Mowthwy' by Richard Lloyd, a fragment of 'Achau y Cwrw a'i hanes', an account of mizes paid (1646-1647), notes on Latin grammar, recipes, pedigrees, and a fragment of an interlude ('Argolws and Symoniax').

The commonplace book of Sir John Price,

  • NLW MS 9048E.
  • Ffeil
  • [1901x1961].

A photostat facsimile of Balliol MS 353, a commonplace book of Sir John Price (1502?-1555). The manuscript contains genealogical memoranda relating to the family of John Price (Siôn ap Rhys) and his wife, Johan Williamson, notes on Welsh bardic grammar, proverbs, triads, and miscellaneous memoranda; transcripts of Welsh poetry including eulogies of the compiler and of his ancestors. The poets represented include Bedo Brwynllys, Dafydd ab Edmwnd, Dafydd ap Gwilym, Dafydd Llwyd ab Einion Llygliw, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd [Dafydd Llwyd Mathafarn], Dafydd Nanmor, Gruffudd ap Maredudd, Gruffudd Gryg, Gruffudd Hiraethog, Gwilym ab Ieuan Hen, Huw Pennal, Hywel Dafydd ab Ieuan ap Rhys, Mr Harri (Cydweli) [Harri ap Hywel ('Mastr Harri')], Hywel Llwyd ap y Gof, Hywel Swrdwal, Ieuan Deulwyn, Ieuan ap Rhydderch ab Ieuan Llwyd, Ieuan ap Tudur Penllyn, Ieuan Du'r Bilwg, Ieuan Gethin ab Ieuan ap Lleision, Ieuan Tew, Iolo Goch, Lewis ap Richard alias Morgannwg, Llywelyn ap Maredudd ab Ednyfed, Llywelyn ap Owain, Madog Benfras, Rhys Nanmor, Siôn Cent, Siôn Mawddwy, Thomas Vychan [Vaughan], Taliesin ('yr awdl fraith'), and Tudur Aled. The principal items of Welsh prose are anecdotes relating to Coch y Powtsh, Christopher Mathew of Glamorgan, and Tudur Aled, under the title 'Geiriau digri yr hwnn ny ellir y hadrodd mewn Iayth arall'; a text entitled 'Kyngor y wr ddwyn y vuchedd yn galh ac yn gymedrol'; and a bardic grammar.

Welsh proverbs, &c.

A manuscript, in two parts, in the hand of Evan Evans (Ieuan Fardd). The first part (old foliation 1-56) contains a dedication to Sir Watkin Williams Wynn of Wynnstay and a dedicatory preface in which it is stated that this transcript was made from the exemplar of William Maurice of Cefn y Braich 'in tua Bibliotheca Lanvordaviana' (pp. 3-12), and an address to the reader which relates to the sources of the collection (pp. 17-95); Gruffudd Hiraethog's 'Lloegr-drigiant Ddifyrrwch Brytannaidd Gymro' (pp. 97-109; cf. Peniarth MS 155); and a copy of the Latin and Welsh prefaces as printed before the Proverbs in the Dictionarium Duplex of Dr John Davies, 1632 (pp. 110-112). The second part (old foliation 1-316) contains 'Adagia Britannica' or Welsh proverbs collected by 'yr Hên Gyrys o Jal', with translations into Latin and some illustrative notes by Dr John Davies, Mallwyd, copied from the transcript made by William Maurice of Llansilin 'ex prototypo' in 1675 (this collection is fuller than that printed at the end of Dr Davies's Dictionary) (pp. 113-654); followed by 'Cas bethau gwyr Rhufain' and 'Cas ddynion Selyf Ddoeth', etc. (pp. 655-680); further material from the 'Lloegr-drigiant Ddifyrrwch Brytannaidd Gymro' of Gruffudd Hiraethog (pp. 689-733); etc.

Llyfr cywyddau,

A seventeenth century collection of 'cywyddau' including poems by Bedo Aeldrem [sic], Dafydd ab Edmwnt, Dafydd ab Gwilym, Dafydd Nanmor, Dafydd Nanconwy, Deio ab Ieuan Du, Edmwnd Prys, Gruffydd ap Ieuan ap Llywelyn Fychan, Gruffudd ap Dafydd ap Hywel, Gruffudd Gryg, Gruffudd Hiraethog, Guto' r Glyn, Huw Dafydd Llwyd o Gynfal, Huw Arwystli, Huw ap Rhys Wyn, Huw Pennant, Hywel ap Rheinallt, Hywel Cilan, Ieuan Dyfi, Ieuan Llwyd Brydydd, Ieuan Gethin ap Ieuan ap Lleision, Ieuan Brydydd Hir, Inco Brydydd, Iolo Goch, Iorwerth Fynglwyd, Lewys Daron, Lewis Glyn Cothi, Lewys Môn, Lewis Menai, Maredudd ap Rhys, Morgan ap Huw Lewys, Morys ab Ieuan ab Eigan, Morus Dwyfech, Owain Waed Da, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Rhys Goch Eryri, Rhys Pennardd, Rhisiart Gruffudd ap Huw, Rhisiart ap Hywel Dafydd, Robert Leiaf, Simwnt Fychan, Siôn Brwynog, Siôn Cent, Siôn Phylip, Siôn Mawddwy, Siôn Tudur, Sypyn Cyfeiliog, Syr Dafydd Trefor, Syr Huw Jones, Tudur Aled, and William Llŷn; 'cywyddau' and 'englynion' on the psalms; 'cywydd byr hanes . . . Crickieth'; an englyn by John Lloyd, Llysfasi. The manuscript belonged at one time to Lewis Morris, who filled in gaps, adding notes and some new material.

Lewis Morris and others.

Barddoniaeth

Cywyddau and other poetry by Robin Ddu, Sion Ceri, Gronw Ddu o Fôn, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Maredudd ap Rhys, Guto'r Glyn, Iorwerth Fynglwyd, Rhys Goch Eryri, Wiliam Llŷn, Dafydd ap Gwilym, Tudur Aled, Owain ap Llywelyn ap Moel y Pantri, Lew[y]s Morganwg, Dafydd Nanmor, Gruffudd Gryg, Iolo Goch, Sion ap Hywel, Lew[y]s Môn, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, Ieuan Deulwyn, Gruffudd Llwyd ab Ieuan, Siôn Tudur, Ieuan ap Rhydderch, Tudur Penllyn, Gruffudd Llwyd ap Dafydd, Siôn Cent, Gruffudd ab yr Ynad Coch, [Sir] Rhys ap Thomas, Hywel Swrdwal, Aneirin [Gwawdrydd], Lew[y]s Glyn Cothi, Ieuan Du'r Bilwg, Robert Leiaf, Gruffudd Hiraethog, Deio ab Ieuan Du, Dafydd ab Edmwnd, Ieuan ap Gruffudd Leiaf, William Cynwal, Llawdden, Ieuan Gethin ab Ieuan ap Lleision, Llywelyn ap Maredudd ab Ednyfed, Hywel Aeddren, Hywel ap Dafydd ab Ieuan ap Rhys, Morgan ap Huw Lewis, Sion Brwynog, 'Huw Llwyd', Roger [C]yffin, Daniel ap Llosgwrn Mew, Bleddyn Fardd, Dafydd Baentiwr, Gruffudd ab Ieuan ap Rhys Llwyd, Sion ap Hywel [ap Llywelyn] Fychan, Siôn Phylip, S[i]r Owain ap Gwilym, Syr Hywel o Fuellt, Rhys ap Hywel ap Dafydd and Ieuan Castell.

'Llyfr Bychan Mowddwy',

A volume containing transcripts of cywyddau and other poetry by Huw Arwystli, 'Mastr' Hywel Hir, Gruffudd Gryg, Dafydd ap Gwilym, Dafydd Nanmor, Morys ap Hywel, Robin Clidro, Guto'r Glyn, Sion Phylip, Dafydd ab Edmwnd, Gruffudd Hiraethog, Sion Brwynog, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, Edmwnd Prys, Simwnt Fychan, Wiliam Cynwal, Wiliam Llŷn, Ieuan Dew Brydydd, Hywel Ceiriog, Huw Llŷn, Owain Gwynedd, Rhys Goch Glyndyfrdwy, Tudur Penllyn, Bedo Brwynllys, Richard o'r Hengaer, Sion Cent, Raff ap Robert, Richard [Rhisiart] Gruffudd and Tudur Aled.

Barddoniaeth,

Transcripts by Ioan Pedr from manuscripts of Robert Jones (Tydu, Cwmglanllafar) and John Jones ('Myrddin Fardd') of 'cerddi' and 'cywyddau' by David Jones ('Dafydd Sion Siams'), Elis Roberts, Thomas Edwards ('Twm o'r Nant'), Hugh Jones (Llangwm), John Thomas (Pentrefoelas), Rice Hughes ('o Ddinam'), Owen Gruffydd, Robin Ddu, Dafydd Gorlech, John Roger, Mor[y]s ab Ieuan ab Einion, Thomas Prys, Gruffudd Hiraethog, Siôn Tudur, Guto'r Glyn, Llywelyn Goch ap Meurig Hen, Gruffudd Gryg and Dafydd ap Gwilym.

Barddoniaeth, etc.,

Transcripts from manuscript sources, with copious variant readings, of 'cywyddau' by Ifan ap Gruffudd leiaf, Tudur Penllyn, Gruffydd Hiraethog, [Lewis Glyn Cothi], Guttor Glyn, Tvdvr Pennllynn, Thomas Kelli, Ho'll Rinallt, Howel Kilan, Dafydd Llwyd Lle'n ap Gruffudd, Robin Ddu ap Siankyn Bledrydd, Hugh Roberts Llên, Ll'n ap Guttyn, Rhys Cain, etc. At the beginning is a list of contents. Also included in the volume are a few extracts from the tale of Owein a Lunet, and notes on 'The Mediaeval Church & Monasticism'.

Barddoniaeth, &c.

  • NLW MS 11816B.
  • Ffeil
  • [17 cent.]-[19 cent.]

An incomplete volume (ff. 1-85, 176-243) consisting largely of cywyddau and englynion by Sion Kent, Sion Tudvr, Grvffydd Grvg, Meredith ap Rees, Will'm ap Sion ap D'd, Gruff' Hiraethog, Will'm Llynn, Huw Arwistl, D'd ap Edmwnd, D'd ap Gwilim, Rob't Leiaf, Rys Goch or Yri, Mastr Hari, Ifan Tew Brydydd, Gytto Glyn, Sion Philipp, Roger Kyffyn, Ievan Fychan, Sr. Davydd Trevor, Tudur Penllyn, Rowland Fychan, Tomas Prys, Evan Tudvr Owen, Ievan Brydydd Hir, William Elias, Tudur Aled, Gruff' ap Ievan, Rys Pennarth, Bedo Aerdrem, Bedo Brwynllys, Iolo Goch, Ellis Rowland, Howel ap D'd ap Ievan ap Rys, D'd Namor, D'd Ddv o Hiraddvc, Lewys Glyn Kothi, Howel ap Ievan ap Rys, Owen Gruffydd, Michael Prichard, Edmwnd Price, Hughe ap Ed'd Lloyd, Rice Kain, Richard Hughes, [Richard Davies] 'Escob Dewi', Ed'd Maelor, Ievan ap Tudvr Penllyn, Harrie Howell, Sion Kain, and Robin Ddv. Towards the end of the volume there are short texts such as englynion in Latin, 'llyma gas bethav Owain Kyveiliog', 'xxiiij gwell', 'Geirie gwir Taliesin', triads, proverbs, the nine grades of kinship, medical recipes, 'Llyma henwau y pedair Caingc ar ddeg Cydwgan a Cyhelyn', and 'Henwau'r pedwar Gosdeg Cerdd dannau'. The greater part of the manuscript was written in the seventeenth century; but there are additions and marginal notes to the nineteenth century. There is an index ('Tabl y llyfr') to ff. 1--76, in a seventeenth century hand. Between ff. 4 and 6 are inserted two leaves (pp. 129-30, 135-6) of David Jones (Trefriw) (ed.): Cydymaith Diddan (Caer Lleon [1766]).

Canlyniadau 41 i 55 o 55