Print preview Close

Showing 50 results

Archival description
Print preview View:

Ysgrif-lyfr Hywel Eryri,

A manuscript.volume (28 ff.) containing poetical compositions ('englynion', 'penillion', hymns and carols, etc.) almost entirely by Hugh Evans ('Hywel Eryri' or 'Hugh Eryri' [?1764-1847]), some dated 1827-8 and 1842-3. It seems doubtful whether the volume is in his autograph as an englyn at the end by Morris Roberts, Melin Llanllyfni, dated 22 June 1847, is headed 'Englyn a gyfansoddwyd ar yr achlysur gladdu yr oedranus Fardd "Hywel Eryri".' A page or pages are missing at both the beginning and the end of the volume.

Barddoniaeth 'Dewi Wyn O Eifion', etc.

Poetical compositions by David Owen ('Dewi Wyn o Eifion'), including 'Cywydd am Fawredd [Jeh[ofa], 'Cywydd Cenfigen a chelwy[dd]', 'Englynion i Robert Davis o Nantglyn', 'Englyn i'r Llyfr A gasglwyd gan yr Unrhyw Robert Dav[ ]', 'Dau Benill ir unrhyw', 'Yr unrhyw Lyfr a Elwid Cnewyllyn Mewn gwisg I ba un y Canwyd fel y Canlyn', '[C]arol plygain yn dangos (?)C[rist yn] D[d]uw ag yn ddyn ...', 'Cerdd yn datgan rhan o gyffes pechadur ...], 'Carol plygain yn dangos mawr gariad crist Tu ag at Ddynion ...', 'Englyn i Dduw', 'Cywydd y Farn', 'Cerdd a gymerwyd allan o'r II Corinth pen V adn 10 ...', ['Awdl ar ryfeddol allu Duw'], 'Englyn i roi ar fedd ...', 'Dau englyn ynghylch Elfan y Bardd', 'Hymn ... yn dangos crist y Siampl i Ddyn', 'Hymn ... yn Dangos bodlondeb y Duwiol', 'Cerdd yn Annog i beidio a phechu ag i Droi yn ol At ras', 'Englyn I'r Iesu', 'Carol plygain yn dangos crist yn Trechu r Llygredd ...', 'Awdl ynghylch ysbrydol gariad', 'Englyn i ofyn maidd', 'Englynion mewn Perthynas i dd[ioddefaint] Ein Iachawdwr', and verses 'Tros Wilym Huw ... 1803'; verses entitled 'Midnight Thoughts' by D. W.; three holograph letters from D. Owen, Pwllhely and Gaerwen, one to John Thomas ['Siôn Wyn o Eifion'], Chwilog (an eisteddfod to be held at Tref Madoc, 20 September 1811), and two to Ebenezer Thomas, ['Eben Fardd'], Schoolmaster, Llanarmon, undated (D. Williams has indicated to John Nichols that he does not mean to finish the translation); holograph lines beginning 'Ow mrawd bach mawr yw dy boen ...' (cf. Cywydd y Bardd i'w anwyl frawd); englynion by [Hugh Evans] 'Hywel Eryri', composed after the death of 'Dewi Wyn o Eifion'; part of a letter from Morris Williams ('Nicander') to Ebenezer Thomas ('Eben Fardd') [13 October 1858]; press-cuttings relating to 'Dewi Wyn'; transcripts by John Jones ('Myrddin Fardd') of some of the foregoing compositions by 'Dewi Wyn' and of some from other sources; and a number of loose items, including a holograph letter from D. Owen ['Dewi Wyn o Eifion'], Gaerwen to the Reverend Thomas Parry, Bangor, 1839, together with a transcript (cf. Cwrtmawr MS 412), a letter from Ellis Anwyl Owen to John Thomas ['Siôn Wyn o Eifion'], Chwilog, 1841 (the date of baptism of David Owen ('Dewi Wyn'), and a request to the addressee with regard to the date of death of '- Parry Bach Solicitor'), a copy of Yr Araith Satanaidd ar Eglwysi Sefydledig a Degymau (Caernarfon: Josiah Thomas Jones, 1835), and a translation into Welsh by R. Ivor Parry of the will of David Owen ['Dewi Wyn o Eifion'], 13 June 1837.

Barddoniaeth Dafydd ap Gwilym, etc.

A volume of transcripts of poetry by Dafydd ap Gwilym, together with a few 'englynion' and 'cywyddau' by Wm Morris, G[ruffudd] Grug, Dafydd ap Edmund, Rhys Gôch Glan Ceiriog, Dafydd Nanmor, Iolo Goch, R[obin] Ddu, and some anonymous 'englynion'. The transcripts are taken from UCNW Bangor MS 6. A note by Mary Richards, Darowen on p. 1 ascribes the volume to John William[s], musician ('Cyfansoddwr Tona'), Dolgelley, probably John Williams ('Ioan Rhagfyr') (see Thomas Parry (gol.): Gwaith Dafydd ap Gwilym (Caerdydd, 1952) pp. c1xviii-clxix). At the end of the volume is a table entitled 'Rhannau Monwent Dar-Owen megis y dosparthwyd ag y cyweiriwyd hwynt ar eiriol David Davies vicar yno, gan ddechrau, o barth dwyrain Ty'r Vicar ag felly diwygio oddi amgylch Mai yr 28 1636' (' ... carefully transcribed out of the original by me Lewis Jones Vicar of Darowen' - a Chopiwyd genyf inneu or Terrier Darowen. M. R. Dar[owen]'). Tipped into the volume are a bond, 14 February 1690/1, from David Jones of Cowarch, Merionethshire, gent. to John Thomas Rees of the same, yeoman for the observance of covenants, and a poem in free metre entitled 'Myfyrdod y Parchedig Mr [Roderick] Lewis Periglor Llanbrynmair Uwchben Bedd ei ddiweddar Wraig', 1829. Among a number of items laid on the inside lower cover is Ychydig o gynghorion buddiol i Bobl Ieuainc, Wrth fyned i wasanaeth (Treffynnon, n.d.).

Barddoniaeth 'Ieuan Glan Geirionydd',

A volume containing holograph poetry by Evan Evans ('Ieuan Glan Geirionydd') written about 1820 and sent for correction to a mentor bearing the initials 'G. W.' [Griffith Williams ('Gutyn Peris')], who has made his amendments and critical remarks in pencil. The titles are 'Awdl ... er Coffadwriaeth am y Diweddar ... Charlotte Augusta, Merch Tywysog Cymru ... ', 'Awdl ... yn goffadwriaeth am Y Parchedig Thomas Charles B.A. o'r Bala ... ', and '[Cywydd] y Bedd'. W. J. Roberts ('G[wilym] Cowlyd') has testified (p. 46) that the contents are in the 'undoubted handwriting of 'Ieuan Glan Geirionydd''.

Barddoniaeth, etc.

A volume written in the same hand and in the same format as Cwrtmawr MS 196. It contains a list of book titles and prices (2 pp.); and poetry, with some annotations, by [William Williams] 'Caledfryn', Dafydd Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'), John Jones (Glan-y-gors), 'H. Dyfed', [John Price] 'Ioan Machno', 'Llewelyn Gwynedd' (Treffynnon), [Thomas Essile Davies] 'Dewi Wyn o Essyllt', [Robert Williams] 'R[obert] ap Gwilym Ddu', [John Evans] 'Ioan Tachwedd', [David Williams] 'Dewi ab Robert', Robert Davies (Llanwyddelan), John Roberts ('Ioan Lleyn'), 'Cymro Ieuanc (Cendl), [? John Williams] 'Ioan Madawg', 'H. Gethin' [Evan Jones] 'I[euan] Ionawr', J. J. (Rhyl), E[llis] Owen (Cefnymeusydd), Richard Pugh, [John Davies] 'Einion Ddu' (Tregeiriog), E. Richardson (Conwy), Ebenezer Morris, John Parry (Llanelian), Ellin Catherine Williams (Bangor), [James Hughes] 'Iago Trichrug', John Cadwalader, [Joseph Griffiths] 'Philomath' (Wyddgrug), T. F. Ll. (Rhos), 'T. Bangor', G. M. (Drefyn), 'Cryg Cellt', W. Jones (Bala), 'Dafydd y Glowr Du' (Glan Rhondda), Parch. Robert Roberts (Rhosllanerchrugog), 'Harri ab Ieuan' (Llundain), [Ellen Evans] 'Elen Egryn', W[illiam] W[illiams] (Pantycelyn), Joseph Harris ['Gomer'], [Evan Evans] 'Ieuan Glan Geirionydd', 'Nona', John William (Tre Sior), 'Owen Glyn-y-Dwr', Edward Jones (Maes-y-plwm), Ann Griffiths, 'Alltud', Robert Thomas (Llidiardeu), J[ohn] Phillips ('Tegidon'), 'Barddonfab' (Ysbytty Ifan), [John Emlyn Jones] 'Ioan Emlyn', T[homas] J[ones] ['Taliesin o Eifion'] (Llangollen), [Robert Williams] 'Trebor Mai' (Llanrwst), [Richard Roberts] 'Bardd Treflys', 'Yr hen Fryn Moel' (Dolwyddelen), W. J. Roberts 'Caersallwg', John Jones ('Ieuan Glan Clidro'), [Richard Foulkes Edwards] 'Risiart Ddu o Wynedd', [William Ellis Jones] 'Cawrdaf', W. Harries (Aberystwyth), 'Gwynfardd Hiraethlyn', 'Ab Nudd', etc., and anonymous poems. Among the titles are 'Ar Farwolaeth y Parch. John Jones (Ioan Tegid) ... ', 'Priodas Hwfa Môn a Mrs Evans (A.D. 1853)', 'Ar farwolaeth Mary Ann, merch Mr W. Edwards, Beaufort Inn, Cendl' (1853), 'Dychweliad Cenhadau Madagascar' (1853), 'Beddargraff [John Roberts] Ioan Twrog' (1853), 'Emyn Jubili y Fibl Gymdeithas, 1853', 'Coffadwriaeth am Mr Daniel Rowlands', 'Englynion i Bont a Hall Llanrwst', 'Ar Briodas Mr John Pugh [Bardd Odyn' a Miss Cath. Jones, Dolgellau' (1855), 'Deigryn ar ôl John Rhys, Pendarren' (1855), 'Coffadwriaeth Mr Robert Ellis, Ty Mawr, Cwmpenaner ... 1853', 'Ar Farwolaeth Miss Frances Simon, Gellifor, ger Rhuthyn ... 1854', 'Robert Owen, Barcer, Llanrwst, a fu farw ... 1852', 'Y Pennillion a ganwyd wrth Fedd Mr Moses Parry, Dinbych ... 1855' and 'On the Grave-Stone of the Rev. Thomas Hughes, Wesleyan Minister at Llanrwst ... 1846'. Much of the poetry appears to be dated within the period 1852-5, and a few items have been extracted from printed sources.

Daearyddiaeth Ysgrythurol, etc.

An uncovered home-made notebook of Morris Davies, Portmadoc (afterwards of Bangor) containing a synopsis of an essay on the topography of the Bible ('Daiaryddiaeth Ysgrythyrol') and a catechism ('Holwyddoreg') in verse by R. D. M. (published in Cronicl yr Oes, Ebrill 1836). The volume is made up of holograph letters, of which some are addressed, and probably all are written, to Morris Davies from D. Breese, Pwllheli, 1841 (a request for assistance for Mr. Row[lands]), Dav[id] W. Breese, Bron Eryri, etc., 1844 and undated (2) (the writer's journey to Carmarthen, personal, an offer to sell his 'Chambers's Information' [for the People] to the Portmadoc Reading Society), Messrs Parry & Son, Chester, [18]46 (an order by the recipient), J. Williams, T. Bwlch, [? John Williams, Tu hwnt i'r bwlch] undated (thanks for an account, a request for assistance), John Jones, Tremadoc, 1845-7 (2) (a request to cancel a preaching service, a request for the services of a preacher) and Griff. Jones, P[ort] Madoc, undated (2) (a request for letters to be sent, personal, suggests recipient cancels the afternoon school to go to Penmorfa fair to see his cousin and as many of the Guardians as would be there); a statement of quarterly tuition fees due from H. Hughes, in respect of Love Hughes and Llewelyn Hughes, to the Committee of the Tre and Port Madoc British School, 1846-7; twelve verses by 'Yr hen gyfaill' entitled 'Deuddeg Penill ar Farwolaeth Mr Morris Davies' (1876).

Coffadwriaeth Thomas Beynon,

(I). Verses entitled 'Coffadwriaeth Y Parch. Archddiacon [Thomas] Beynon' by 'Galaethfardd Gwawdrydd', ie Thomas Lloyd Jones ('Gwenffrwd'), Mobile, Alabama, USA, late of Holywell, Flintshire, and 'Verses' by the Reverend Daniel Evans ('Daniel Ddu o Geredigion'), Fellow of Jesus College, Oxford, composed after having read the poem by 'Galaethfardd Gwawdrydd'. The volume is in the hand of Dd Morgan, Penrhyn Deudraeth and is said to have been transcribed on 16 March 1871, and recopied on 5 December 1879, from Awenyddion Gwent a Dyfed: sef y Cyfansoddiadau Barddoniaidd a ennillasant Dlysau, a Gwobrau eraill yn Eisteddfod Caerdydd ... ar yr 20fed, 21ain, a'r 22ain o Awst 1834. (Ii). Y Dref Amddifad. Y Cerddi Arwrawl a anfonwyd i'r Parch. Archddiacon Beynon erbyn Eisteddfod Cymreigyddion Caerfyrddin, Gwyl Dewi Sant 1829, (Caerfyrddin). Printed.

Barddoniaeth Ieuan Myfyr Uwch Celli,

A volume containing copies (?for publication) of two compositions in strict metres by Evan David ('Ieuan Myfyr Uwch Celli'), Gwernytaraw, Llangrallo, Glamorgan, being an 'awdl' entitled 'Cwymp Goliath Gawr yn yr ornest a fu rhyngddo a Dafydd mab Iesse, wedi hyny, Dafydd Brenin Israel', which was awarded the first prize at Merthyr [Tudful] Eisteddfod, 1825 (printed in Awenyddion Morganwg (Merthyr Tudful [1826]), and 'Marwnad o Goffadwriaeth am y diweddar Fardd Mr William Moses neu Gwilym Tew o Lan Taf, yr hwn a fu farw ar y 30ed o Dachwedd 1824, yn 82 oed', which was adjudged the second best at the same eisteddfod.

Awen Dafydd

A volume containing 'Awen Dafydd', being holograph poetry in strict and free metres by David Evans ('Dewi Glan Llugwy'). The titles include 'Dyffryn Conwy', 'Chwe Phenill i Dalhaiarn', 'Diwygiad 1859', 'Englynion Ar farwolaeth Mr. Lewis Thomas Cyfferiwr Llanrwst bu farw y 9fed dydd o Ebrill 1835 yn 60 mlwydd oed ... mab ydoedd i'r diweddar Fardd Mr. John Thomas o Pentre'r Foelas', 'Anerchiad i Gymdeithas Gymraegyddol Llansantffraid Glan Conwy', 'Englynion i Bont Llanrwst', 'Englynion Ar farwolaeth fy Nain Mrs. Mary Evans o Drawsfynydd bu farw Ion 5 dydd 1838 yn 103 oed!!!', 'Englynion a wnaeth yr awdwr ar ddymuniad Cyfaill iddo yr hwn oedd yn aelod o Gymdeithas y Cleifion yn Machynlleth ... 1850', 'Robert ab Gwilym Ddu a Dewi Wyn o Eifion', 'Englyn i Bwlch y Groes', 'Dau Englyn I Thomas Oldfield Yswain Eryr Moelfre Llywydd Eisteddfod Llanfairtalhaiarn', 'Englynion i Llyn Tegid', 'Dau Benill ... i Robert Owen ('Eos Crwst') ...', 'Marwnad Er parchus goffadwriaeth am y Parch. Lewis Roberts Gweinidog y Bedyddwyr yn Llanrwst bu farw Awst 1861 yn 43 oed', 'Marwnad Er Coffadwriaeth parchus am Mrs. Margaret Roberts ... Llanrwst yr hon a fu farw ar enedigaeth un bychan Rhagfyr 19 1857 yn 31 oed ...', 'Chwe Englyn I Hugh Hughes Ysw Tyn twll ger Llanrwst am y daioni a wnaeth i Lanrwst ai chymydogaethau trwy ei anturiaethau mewn gweithfaoedd ...', 'Yr Herald Cymraeg ar Arweinydd', 'Y Brython', 'Y Sylwedydd', 'Y diweddar Edward Jones Maes y Plwm', 'Thomas Edwards ('Twm y Nant')', 'Dau Englyn I Mr. Samuel Davies Oriadurwr ... Llanrwst', 'Dau Englyn ar rhagoroldeb Tobacco Meistri W. Williams a'i fab Caerlleon', 'Chwe Englyn I Mrs. Oakeley Tan y Bwlch', 'Penill I olygydd yr Hyfforddwr', 'I'w roddi ar fedd y Parch. Evan Evans ('Ieuan Glan Geirionydd')', 'I Ddrws Ardudwy', 'Recabiaid Llanrwst', 'I Rhuadr Parc Mawr ger Llanrwst', 'Golygfa o Ben Bryn Saith', 'Pedwar Englyn Ar farwolaeth ... David Owen Ysw (Dewi Wyn o Eifion) ...', 'Pedwar Englyn Er Cof am Mr. Robert Davies Nantglyn', 'Afon Dyfrdwy', 'Anerchiad i Diliau Meirion sef llyfr barddonol Meirig Ebrill', 'Anerchiad i Pedr Jones ('Pedr Ddu'), Saer a Bardd Llanrwst', 'Ateb i Anerch Dewi Fardd' (by Pedr Ddu), 'Anerchiad i Meirionydd ar ol yr Etholiad', 'Ar farwolaeth Llithrig Arfon', 'Pan glywais am farwolaeth Pyll', 'I'r Organ sydd yn Eglwys Llanrwst', 'I Dewi Arfon', 'I Joseph Roberts ('Llew Coch')', 'I Mr. W. Hughes (Cowlyd) Meddyg', 'Molawd Dyffryn Llanrwst', 'Penillion a wnaethum ar Lan Llyn Geirionydd Mawrth 15 1855', 'Harlech a'i Thrigolion', 'Deg o Englynion i J. Lloyd Davies yswain Blaendyffryn sir Aberteifi ... 1857 ..., etc., etc. Some of the poems, transcribed under a pseudonym, were submitted for competition at local eisteddfodau. There are a few 'englynion' by Robert Owen ('Einion'), Denbigh, [John Jones] ('Pyll Glan Conwy'), and [Owen Roberts] ('Owain Aran'). The manuscript also includes memoranda correspondence, 1863-5, between David Evans, William Morris ('Gwilym Tawe'), secretary of Swansea [National] Eisteddfod (1863), [Morris Williams] ('Nicander'), and John Griffiths, rector of Neath, relating to the inability of David Evans to recover a 'Casgliad ... o Draddodiadau Gwirebau a Diarhebion Cymreig' submitted for competition at the Swansea Eisteddfod; and a catechism or play entitled 'Gwyddorydd neu Holwyddoreg Anudonaidd. A holwyd ac a Attebwyd yn ysgoldy Gonestrwydd Ar ol Alban Hefin'. Inset are a photograph of David Evans and his memorial card, 1883 (died 4 August, buried 8 August).

Blwch Manion,

A miscellany entitled 'Blwch Manion', largely of the period 1855-9, in the hand of Enoch Williams ('Llithrig Arfon'), tailor, Llanrwst. It contains strict- and free-metre poetry by the scribe and others; a copy of part of a letter from the scribe's brother, W. E. Williams, Trenton, New Jersey, to his uncle Richard Jones [Capel Curig], [18]56 (the writer's reminiscences of Capel Curig, the writer's church membership); the scribe's wages accounts and tailoring measurements; memoranda relating to eisteddfodau; an essay on 'Manteision Gwybodaeth'; an extensive collection of Welsh proverbs; etc. The titles of the poems include 'Englyn i Glogwyn yr Ogo. ger Llanrwst', 'Llinellau Ar farwolaeth Miss Margaret Jones, merch Mr R. Jones, Tuhwnt-i'r-Bont, Llanrwst. Bu farw Hytraf [sic] 31 1853', 'Englyn i Mari fy ngwraig', 'Englyn o anerchiad i aelodau y gymdaethas [sic] lenyddol yn Llanrwst', 'Englynion beddargraff....' (to Llewelyn Samuel, Bethesda, William David, Siop y Garreg, Dinas [Glamorgan], William Jones, Pen Rallt, Betws-[y-coed], Hugh Jones, Pen Rallt, and John Jones, 'diweddar Ddeiacon Bettws y Coed'), 'Englyn i Miss Elinor Roberts, merch Mr David Roberts, Tan y Ffordd, Llanbedr ...', 'John Mills ['Ieuan Glan Alarch']', etc.

Results 41 to 50 of 50