Print preview Close

Showing 25 results

Archival description
Taliesin
Print preview View:

Buchedd Collen, &c.

A manuscript in the hand of Moses Williams containing 'Buchedd Collen' (pp. 25-31), 'Hanes Taliesin' (pp. 33-44), 'Keyryd' (p. 77), transcripts from the Black Book of Carmarthen (pp. 1-20, 98-118) and the Book of Taliesin (pp. 79-97), triads taken from 'Y Cwta Cyfarwydd' (p. 45 (see Peniarth MS 50, p. 149)) and from the work of John Jones, Gellilyfdy (p. 62) and other material, some of which relates to Welsh geographical features (pp. 32 (taken from the work of John Jones, Gellilyfdy), 75-76, 121). P. i contains an index of the contents.
For p. 1 of this manuscript see Peniarth MS 98b, p. 2; for pp. 1-20 see Peniarth MS 98b, p. 49; for p. 45 see Peniarth MS 50, p. 149. At the end of the section at pp. 4-20 is noted 'O'r Llyfr du o Gaerfyrddin hyd yma; ac o hyn allan o law W. Salsburi medd Roesser Moris.'

Moses Williams.

Historia Judas, &c.

A manuscript containing 'Historia Judas', 'Trioedd Taliesin' and a fragment of 'Purdan Padric'.

'Gwersi doethineb yr hen Gymry',

A manuscript in the hand of Edward Williams, 'Iolo Morganwg', entitled 'Gwersi Doethineb yr, Hen Gymry. a gasglwyd o'r Hên Lyfrau Ysgrifen, Gan Iolo Morganwg B.B.D. Yn y Flwyddyn 1800'. The contents include: p. 2, an announcement ('Ysbysiad') by 'Iolo Morganwg' in which he outlines his intentions in preparing the manuscript; pp. 3-26, 'Chwedlau'r Doethion (o Lyfr Tre Brynn)', being 160 'englynion milwr' (cf. Iolo MSS (1888), pp. 251-9); pp. 27-32, another series of 34 'englynion milwr' entitled 'Llyma chwedlau Doethion eraill, i ddoeth a'u deallo', (cf. Iolo MSS, pp. 260-1); pp. 32-34, 'Llyma Gynghorion y Bardd Glâs o'r Gadair i bob Gwr doeth a ddymunai rengu bodd Duw a Dynlon yn y Byd yma ac yn y byd arall . . .'; pp. 35-36, 'Llyma eraill o gynghorion Y Bardd Glas o'r Gadair' (end missing); pp. 37-41, [Cyfarddodau'r Bardd Glas o'r Gadair] being linked sequences of aphorisms (beginning missing); p. 42, 'Gnodiau y Bardd Glâs o'r Gadair', being six stanzas beginning 'Gnawd hir ofal i bob geuawg . . .'; pp. 43-47, 'Amryw Bethau gwiw eu dal ar gov. O Lyfr Rhys Thomas Argraphydd, a dynnawdd efe, meddai, o Lyfr y Parchedig Evan Evans', beginning 'Pump peth nid doeth ymddiried iddynt. . .'; pp. 48-56, 'Llyma Drioedd am a weddant fod ar ddyn ac ar Ddoethineb', beginning 'Tri pheth anhawdd eu cael . . .', said to be 'O Lyfr Edwd. Lewys, Yswain, O Ben Llin ym Morganwg'; pp. 57-58, 'Llyma rai drioedd eraill oddiar ddalen friw yn yr un llyfr', beginning 'Tri pheth a wnant wraig yn anniweir . . .'; pp. 58-60, 'Y to arall it ddalen y mae a ganlyn', beginning 'Tri pheth a attaliant wahoddedigaeth i wr . . .'; p. 60, 'ar ddarn arall o ddalen', beginning 'Tri pheth a wnant wr yn ddysgedig . . .'; p. 61, 'Llyma'r Naw celfyddyd Wladaidd - Y Naw Celfyddyd Dinesig', said to be 'O Lyfr y Parch. Evan Evans pan oedd ef yn y Caerau yn sir Fynwy'; pp. 62-66, 'Llyma Englynion Cain Cynwyre. (O Lyfr Joseph Jones)', being thirty stanzas purporting to be the work of Ystyffan Bardd Teilaw; pp. 66-70, 'Englynion Dead Fardd. (O Lyfr Sion Philip o Dre Os.)', beginning 'Bid goch crib ceiliawg yniawl ei lef . . . '; pp. 70-72, 'Trioedd', said to be from '(Llyfr Twm Robert)'; pp. 72-74, 'Llyma Ddewis bethau Bardd Ifor Hael. (O Lyfyr Mr. Cobb o Gaer Dydd.)', followed by a note by 'Iolo Morganwg' concerning the text; pp. 75-76, 'Casbethau Owain Cyfeiliawg. (O Lyfyr Mr. Cobb)', followed by a note on the text by 'Iolo Morganwg'; pp. 77-81, 'Dewisbethau yr Hen Fardd Llwyd o Forganwg'; pp. 81- 83, 'Dewisbethau Gwr doeth . . .', said to be 'O Lyfr Mr. Edward Sanders o Lansanffraid Fawr'; pp. 83-84, 'Dewis bethau Gwr. o Lyfr y Bardd Côch o Fôn, 1771'; pp. 84-85, 'Dewisav Gwr Taliesin', said to be from 'Llyfyr y Bardd Côch o Fôn'; pp. 85-87, 'Dewis Bethau Hywel Bwr Bach (LI. Mr. Sanders)'; pp. 87-89, 'Dewis Bethau Deio Maelinydd', '(Ll. Mr. Sanders)'; pp. 90-91, 'Casbethau Sion Goch o'r Hendref', '(Llyfyr Mr. Sanders)'; pp. 91-96, 'Dewis Bethau Sion Cwm Tridwr. (Ll. Sanders.)', followed by extensive notes on Sioni Cwm Tridwr by 'Iolo Morganwg'; pp. 97-98, 'Dewis Bethau yr hen Gap Du, (Llyfr Sanders.)', said to be by Wiliam Cap Du; pp. 98-103, 'Llyma Awdl y Gwaeau a gant Taliesin Ben Beirdd', beginning 'Gwae a gymmerth Fedydd . . . '; pp. 103-04, 'Casbethau Hen Goch y Dant'; p. 104, an 'englyn' by 'Iolo Morganwg' beginning 'Doethineb Da y'th enau yn siarad . . .'; pp. 105-07, 'Cerdd y Bardd Glas o'r Gadair, o Lyfyr Joseph Jones o Gaer Dydd, a ysgrifenwyd ynghylch y flwyddyn 1590', beginning 'Deg gormes caredforion . . .', followed by a note on Y Bardd Glas o'r Gadair; pp. 108-09, 'Llyma Englynion a fuant rwng Caradawg LlanCarfan a Gwgan Farfawg o Landathan (O lyvyr Joseph Jones o Gaer Dyv, 1590)', beginning 'Gwgan Farfawc, hanpyll gwell . . . '; and pp. 109-111, 'Atteb Gwgan Farfawg', beginning 'Hanpyll Gwell, ti Garadawg . . .'.

'Amryw',

A manuscript volume with the title 'AMRYW' in gold lettering on the spine. Written throughout by William Owen [-Pughe], the manuscript contains transcripts of parts of two older manuscripts, the one in the hand of Lewis Morris [B.M. Add. MS 14908, ff. 36-58], and the other in the hand of Owen Jones, 'Owain Myfyr' [B.M. Add. MS 15020, pp. 1-5, 7-12, 27-8, 33- 5, 44-5, 52-8, 67-70, 93-107, 109-15, 117-23]. The first item in the present manuscript, pp. 1-39, is a transcript of the Statute of Rhuddlan, 'Ystatus Rhuddlan yw hon. A.D. 1283', copied from Lewis Morris's manuscript, which is in turn a copy of a vellum manuscript in the Hengwrt library, which he transcribed in 1738 [i.e. Peniarth MS 41]. The remainder of the present manuscript is copied from B.M. Add. MS 15020, pp. 49-50, 'Rhif Carennydd'; pp. 50-52, 'Llyma y 24 gore, y rhai sy'n ddysg ac yn siampl dda'; p. 53, 'Tri anrhaith Marx Ynys Prydain Mr. Morris o'r Ll. Dû o Gaerfyrddin, Tri Thrin Eddystir Ynys Prydain, Tri Gohoew Eddystir Ynys Prydain, Tri hoew Eddystir Ynys Prydain'; p. 54, 'Cis ddynion Selyf ddoeth'; p. 55, 'Câs Bethau Owen Cyfeiliog'; pp. 56-9, 'Arthur a'i Farchogion (o Lyfr Lewis Dwnn), 3 Aur dafodiawg Farxawg, 3 Marxog Gwyryf, oedd yn Llys Arthur, 3 Chad Farxog, 3 Lledrithiog Farxog, 3 Brenhinawl Farxog, 3 Chyfion Farxog, 3 Gwrthyniad Farchog, 3 Chynghoriad Farxog'; p. 60, 'Pum maib Cenau ap Coel hen ap Riodawr [sic] o'r Gogledd'; pp. 61-3, 'Plant Llowarx hen o fwy nag un wraig, Plant Owain hael ap Urien, Plant Llew ap Cynfarx, Meibion Cynwyd Cynwydion, Plant Urien Reged, Plant Cynfarx'; pp. 64-6, 'Tri thlws ar ddêg ynys Brydain a roed i Daliesin hen Beirdd'; p. 67, 'Saith Gyneddf Gwr dewisol - Taliesin a'i Dywawd'; p. 67, 'Nattur Meddwdod (allan o Dlysau'r hen Oesoedd gan Lewis Morris Yswain)'; pp. 68- 75, 'Llyma Trioedd Arbennig, Trioedd Serch, Trioedd Taliesin, Trioedd Mab y Crinwas'; p. 76, 'Llymma Leoedd ynghorph Dyn y bydd swrn gyneddfau ynddynt'; p. 76, 'Geiriau Gwir Cattw ddoeth'; p. 77, 'Saith ymofynion saith o wyr doethion, ac atteb pob un i'w gilydd'; p. 78, 'Geiriau Gwir'; pp. 79-88, 'Hanes yr Ymrysongerdd rhwng Edmwnt Prys Arxdiagon Meirionydd a Wiliam Cynwal prydydd ac Arwyddfardd - (Ll. Gwyrdd R. Morris Esq.)' [cf. Y Greal (Llundain, 1805), tt. 9-13]; pp. 89-119, 'Damhegion a 'sgrifenwyd ar Femrwn ynghylch y Flwyddyn 1300 - adgrifenwyd [sic] 1769. O. Jones - a minnau 'sgrifenais o Lyfr O. Jones, 1783 - Gwilym Owain', [cf. Y Greal ( Llundain, 1806-1807), tt. 322-9, 366, 279-80, 366-70, and also in Ifor Williams, Chwedlau Odo (Caerdydd, 1957), tt. 1-8, 11-23]; pp. 120-5, 'Copïau o Gwynion fal y maent yn Ysgrifenedig o law Guttyn Owain, gyd â Mr. Trefor, Tref Alun, Cwyn Camgroes, Cwyn torr Croes, Cwyn Anghyfarx, Cwyn Amobr, Cwyn sarhaed', [cf. Y Greal (Llundain, 1806), tt. 321-2, 281, 322]; pp. 126-8, 'Goleufynag o rai Henwau gan y Parchedig Mr. Dav. Jones 1572 - allan o Lythyrau y Parx. Sion Morgan at Moses Williams - Mai 3. 1714'; p. 128, 'Englynion [3] yn rhagymadrodd Llyfr L. Dwnn', beginning 'Fe ddenfyn Duw gwyn da i gyd - a fo raid . . .', with the ascription 'Lewis Dwnn 1606'; p. 129, five 'englynion' entitled 'I'r Pedwar Gwynt' by 'Simwnt Fyxan. Pencerdd', beginning 'Dwyrain dwymyn syx lle'r ymdeurydd, - llu . . .'; p. 130, an 'englyn' entitled 'I Delyn' ('Dd. Ellis a'i cant Jes. Coll. Oxon from Meirion but qu. Revd. Gro. Owen's hand writing. R.M.') beginning 'Difyrrwx di drwx di drais - tawelaidd . . .'; and pp. 130-33, 'Cywydd o waith y Parxedig Sion Morgan i Moses Williams', beginning 'Moes yn awr, wr mawr, i mi, . . .', followed by the note: 'Danfonodd y Cywydd hwn fal y mae heb ei orphen mewn Llythyr i M. Williams yn Nhy Mr. Thomas, Crane Court Fleet Street London - Dyddiedig Odd. Ionawr 1717'. Tipped in on p. 135 is a note, 17 July 1823, referring to Mrs. Townley and Captain Tuck.

William Owen-Pughe.

The commonplace book of Sir John Price,

  • NLW MS 9048E.
  • File
  • [1901x1961].

A photostat facsimile of Balliol MS 353, a commonplace book of Sir John Price (1502?-1555). The manuscript contains genealogical memoranda relating to the family of John Price (Siôn ap Rhys) and his wife, Johan Williamson, notes on Welsh bardic grammar, proverbs, triads, and miscellaneous memoranda; transcripts of Welsh poetry including eulogies of the compiler and of his ancestors. The poets represented include Bedo Brwynllys, Dafydd ab Edmwnd, Dafydd ap Gwilym, Dafydd Llwyd ab Einion Llygliw, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd [Dafydd Llwyd Mathafarn], Dafydd Nanmor, Gruffudd ap Maredudd, Gruffudd Gryg, Gruffudd Hiraethog, Gwilym ab Ieuan Hen, Huw Pennal, Hywel Dafydd ab Ieuan ap Rhys, Mr Harri (Cydweli) [Harri ap Hywel ('Mastr Harri')], Hywel Llwyd ap y Gof, Hywel Swrdwal, Ieuan Deulwyn, Ieuan ap Rhydderch ab Ieuan Llwyd, Ieuan ap Tudur Penllyn, Ieuan Du'r Bilwg, Ieuan Gethin ab Ieuan ap Lleision, Ieuan Tew, Iolo Goch, Lewis ap Richard alias Morgannwg, Llywelyn ap Maredudd ab Ednyfed, Llywelyn ap Owain, Madog Benfras, Rhys Nanmor, Siôn Cent, Siôn Mawddwy, Thomas Vychan [Vaughan], Taliesin ('yr awdl fraith'), and Tudur Aled. The principal items of Welsh prose are anecdotes relating to Coch y Powtsh, Christopher Mathew of Glamorgan, and Tudur Aled, under the title 'Geiriau digri yr hwnn ny ellir y hadrodd mewn Iayth arall'; a text entitled 'Kyngor y wr ddwyn y vuchedd yn galh ac yn gymedrol'; and a bardic grammar.

Results 21 to 25 of 25