Dangos 14977 canlyniad

Cyfrol yn cynnwys telegramau a llythyrau at Gwynfor Evans yn ei longyfarch ar ennill is-etholiad Caerfyrddin, Gorffennaf 1966.

Cerddi'r bardd Enoc Evans, Llanfihangel Ystrad, mewn teipysgrif, wedi'u casglu ynghyd gan Meredudd Daniels, [2011].

Copi holograff o erthygl Dr Glyn Ashton, 'Thomas Jones, Caerfyrddin, Yr Esboniwr (1761-1831)' a gyhoeddwyd yn Y Traethodydd, Ebrill 1980, tt. 97-112. = Holograph copy of article on 'Thomas Jones, Caerfyrddin, Yr Esboniwr (1761-1831)' by Glyn Ashton, published in Y Traethodydd, April 1980, pp. 97-112.

Papurau Evan Williams Llanfrothen, sir Feirionnydd, neu rai a ddaeth i'w feddiant, 1865-1909, gan gynnwys ystadegau Ysgol Sul y Rhyd,1896-1902; cofnodion cyhoeddi Suliau yn Rhyd, 1892-1907; nodiadau pregethau David Mathias Williams,1905-1908; cyfriflyfrau groser, 1884-1909; a llythyrau at Evan Williams, 1890-1905 = Papers of, or acquired by, Evan Williams of Llanfrothen, Merionethshire, 1865-1909, including statistics of Rhyd Sunday School, 1896-1902; records of Sunday publications at Rhyd, 1892-1907; sermon notes by David Mathias Williams, 1905-1908; grocers' account books, 1884-1909; and letters to Evan Williams, 1890-1905.

Llungopi o ddau bennill a ysgrifennwyd yn llaw Saunders Lewis mewn copi o'i ddrama Blodeuwedd yn cyfeirio at Dad y rhoddwr 'Tom' yn chwyrnu. = A photocopy of two verses containing a cheerful reference to the donor's father 'Tom' snoring written on the endpapers of Saunders Lewis's copy of his drama Blodeuwedd.

Llyfr nodiadau, dyfrnod 1856, yn cynnwys sylwadau ar golectau eglwysig yn dwyn y teitl 'Gofyniadau ac Attebion ar Y Colectau, yn nghyd a Nodiadau Hanesyddol byrion gan John Flint diweddar Arolygwr Cynorthwyol Ysgolion yn Archddeoniaeth Derby. Wedi ei Gymreigio gan Thomas Evans. Sul Cyntaf yn Advent hyd y Trydydd Sul gwedir Ystwyll' (f. 2). Ymddengys fod hwn yn gyfieithiad o waith John Flint, Questions and Answers on the Collects; with brief historical notes (London; [1860]). Mae ffurf y dudalen deitl yn awgrymu ei fod yn gopi o waith cyhoeddedig cynharach heb ei adnabod. = Notebook, watermark 1856, containing observations on ecclesiastical collects, which appears to be a translation, by Thomas Evans, of Questions and Answers on the Collects; with brief historical notes by John Flint (London; [1860]). The form of the title page suggests that this may be a copy of an earlier, unidentified, printed work.

Llungopïau o ohebiaeth, 1956-1957, y Barnwr Dewi Watkin Powell ac E. M. Watkin Jones, ysgrifenyddes Pwyllgor Amddiffyn Capel Celyn, yn ymweud â’r ymgyrch yn erbyn boddi Cwm Tryweryn, gan gynnwys rhestr o gynghorau cefnogol, cefnogwyr eraill ac eglwysi ac achosion crefyddol . = Photocopies of the correspondence, 1956-1957, of Judge Dewi Watkin Powell and E. M. Watkin Jones, secretary of the Capel Celyn Defence Committee, relating to the campaign against drowning the Tryweryn Valley, including a list of supportive councils, other supporters and churches and religious causes.

Gohebiaeth Dr Mari Ellis, 1947-1998, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Catrin Puw Davies dros gyfnod o dri deg o flynyddoedd.

Gohebiaeth, Mawrth-Mai 1924, rhwng Beriah Gwynfe Evans a Iorwerth C. Peate yn amlygu ffrae rhyngddynt ynglŷn â golygu Colofn Bobl Ieuainc yn y Tyst. = Correspondence, March-May 1924, between Beriah Gwynfe Evans and Iorwerth C. Peate revealing a quarrel between them regarding the editing of a youth column in the Tyst.
Ymddiswyddodd Peate fel is-olygydd y golofn ar ôl i Evans, y golygydd, wrthod cyhoeddi darn ganddo yn beirniadu adolygiad (yn y Tyst, 6 Mawrth 1924, Atodlen Llen, t. i) o act gyntaf Blodeuwedd, drama Saunders Lewis (a gyhoeddwyd yn y Llenor, 2 (1924), 231-244). Cyhoeddwyd eglurhad gan Peate o'r digwyddiadau (ff. 14-17) yn Baner ac Amserau Cymru, 5 Mehefin 1924, t. 5. Ceir fersiwn arall o'r eglurhad ar ff. 20-34. Ceir hefyd lythyr, 5 Mehefin 1924, i Evans oddiwrth H. M. Hughes, awdur yr adolygiad gwreiddiol (f. 35). = Peate resigned as sub-editor of the column after Evans, the editor, refused to print a piece by him criticizing a review (in the Tyst, 6 March 1924, Literature Supplement, p. i) of the first act of Saunders Lewis' play Blodeuwedd (as published in Llenor, 2 (1924), 231-244). Peate's explanation of events (ff. 14-17) was published in Baner ac Amserau Cymru, 5 June 1924, p. 5. Another version of the explanation is ff. 20-34. There is also a letter, 5 June 1924, to Evans from H. M. Hughes, author of the initial review (f. 35).

Gosodiadau cerdd dant gan Gareth Mitford Williams (1951-1982) ar gyfer cystadlaethau unawdau a deuawdau mewn gwyliau cerdd dant; gosodiad o 'Y Pensaer' gan Gwenallt ar gyfer ymweliad â Brest, Llydaw, yn 1980; gosodiadau ar gyfer Parti’r Graig, Llangefni, yn Eisteddfodau Cenedlaethol Caerfyrddin 1974 a Chaernarfon 1979, ynghyd â llungopi o ysgythriad o’i daid yr artist W. Mitford Davies, 1935.

Tystysgrif Doethur mewn Llên er anrhydedd a dderbyniodd yr artist John Elwyn gan Brifysgol Cymru mewn cynulliad o'r Brifysgol, 20 Ebrill 1996, ynghyd â chyfieithiad i'r Saesneg. = Certificate awarded to the artist John Elwyn as Honorary Doctor of Letters at a congregation of the University of Wales held on 20 April 1996, together with an English translation.

Papers, 1868-1965, of the Reverend Griffith John who served as a missionary in China, including his journal, 1855-1870, letters sent by him to his family, 1886-1907, together with letters, 1961-1965, relating to his commemorative garden in Swansea.

Adysgrif, 1897, yn llaw Annie Jane Davies, Llundain, o ail argraffiad Gwaedd yng Nghymru, yn wyneb pob cydwybod gan Morgan Llwyd (Caerfyrddin, 1767). Mae'n debygol i'r copi hwn gael ei ddarparu ar gyfer golygiad ei darpar ŵr, T. E. Ellis, Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899). = Transcript, 1897, in the hand of Annie Jane Davies, London, of the second edition of Gwaedd yng Nghymru, yn wyneb pob cydwybod by Morgan Llwyd (Carmarthen, 1767). This copy was probably made for her future husband, T. E. Ellis, who edited Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899).

Sgriptiau gwersi dysgu Cymraeg fel ail iaith. [Mae'n bosib eu bod i gyd-fynd gyda recordiau]

Papurau, 1915-1918, a drosglwyddwyd o Gasgliad Llyfrau LlGC (gynt Ystafell Summers A96) yn deillio o gyfnod David Evans yn garcharor sifil yng ngwerysll Ruhleben ger Berlin. Maent yn cynnwys taflenni a gyhoeddwyd yn y gwersyll yn hysbysebu gwersi, darlithiau a gweithgareddau cymdeithasol. Sefydlwyd ysgol y gwersyll yn 1915 a David Evans oedd pennaeth Astudiaethau Celtaidd. Cyhoeddwyd erthygl 'Y Gymraeg ym 'Mhrifysgol Ruhleben'' gan David Thorne yng Nghylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Gweler hefyd NLW ex 2495 sy'n cynnwys papurau'n ymwneud â chyfnod y Capten Rowland Humphreys (ganwyd yn 1879) yn y gwersyll. = Papers, 1915-1918, transferred from NLW's Book Collection (formerly Summers Room A96) deriving from the time David Evans spent in Ruhleben camp near Berlin as a civilian prisoner. The papers include leaflets printed by the camp’s press advertising Welsh lessons taught by him, lectures and social events. The camp school was established in 1915 and David Evans was the head of Celtic studies. An article in Welsh has been written by David Thorne on the Welsh language in the 'University of Ruhleben' which was published in the National Library of Wales journal, Summer 1999. See also NLW ex 2495 which relates to the period Captain Rowland Humphreys (born 1879) spent in the camp.

Drafft, [1909], yn llaw T. Gwynn Jones o'i awdl 'Gwlad y Bryniau', awdl fuddugol Eisteddfod Genedlaethol 1909, Llundain. = A holograph draft, [1909], of 'Gwlad y Bryniau' by T. Gwynn Jones, the winning awdl at the 1909 National Eisteddfod in London.
Mae'r llawysgrif yn gyfrol gyfansawdd, gyda nifer fawr o ddalennau (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) wedi eu tynnu allan o lyfr poced (LlGC, Papurau Thomas Gwynn Jones D320 erbyn hyn) sydd yn cynnwys drafft cynharach o rannau o'r awdl. Mae'r gweddill yn ddalennau newydd yn cynnwys rhannau diwygiedig o'r gerdd (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). Mae'r testun yn cynnwys nifer fawr o newidiadau a diddymiadau, ac yn y ffurf ddiwygiedig yma mae'n cyfateb yn agos iawn i'r fersiwn orffenedig (gw. LlGC, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). Cyhoeddwyd yr awdl gyntaf yng Nghofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), gol. gan E. Vincent Evans (Llundain, 1910), tt. 25-36, a'i ail-argraffu yn T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Y Drenewydd], 1926), tt. 20-44. = The manuscript is a composite volume, with many folios (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) being leaves removed from a pocket book (now NLW, Papurau Thomas Gwynn Jones D320) which contains an earlier draft of parts of the awdl. The remaining folios are new leaves containing revised sections of the poem (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). The text contains many emendations and deletions and in this revised form corresponds very closely to the submitted version (see NLW, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). It was first published in Cofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), ed. by E. Vincent Evans (London, 1910), pp. 25-36, and re-printed in T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Newtown], 1926), pp. 20-44.

Casgliad o naw deg dau o halsingod o ardal Llandysul, Dyffryn Teifi, wedi eu copïo gan John Evan rhwng 1730 a 1733. Cyfansoddwyd y mwyafrif o'r halsingod rhwng 1654 a 1722 gydag ychydig o enghreifftiau cyfoes ar ddiwedd y gyfrol. = A collection of ninety-two carols of a religious or moral nature ('halsingod') from the Llandysul, Teifi Valley, area, transcribed by John Evan between 1730 and 1733. The majority of the poems were composed between 1654 and 1722 with a few contemporary examples included at the end of the volume.
Priodolir y cerddi i'r awduron canlynol: David Davies [?ficer Bridell, sir Benfro], James Richard, David Lewis [?Llanllawddog], Sampson Lloyd, Evan Griffith, Syr John Owen, David Jones, David Evanes [sic], John Hughes, John Evan, a'r 'hen Glark Einion' (ceir cyfeiriadau at rai o'r unigolion hyn, ynghyd â rhestr o halsingod eraill a gyfansoddwyd ganddynt, yn Geraint Bowen, 'Yr Halsingod', Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion, (1945), 83-108). = The poems are attributed to the following authors: David Davies [?vicar of Bridell, Pembrokeshire], James Richard, David Lewis [?Llanllawddog], Sampson Lloyd, Evan Griffith, Sir John Owen, David Jones, David Evanes [sic], John Hughes, John Evan, and 'yr hen Glark Einion' (references to some of these individuals, together with a list of other 'halsingod' composed by them, are in Geraint Bowen, 'Yr Halsingod', Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion, (1945), 83-108).

Typescript copy of the history of Penrheol Independent Church, Llandeilo, by Edgar Jones.

Traethawd ar hanes Cwm Manwledd, ger Llanidloes, sir Drefaldwyn, yn ystod y cyfnod 1843-1883. = An essay, in Welsh, on the history of Cwm Manwledd, near Llanidloes, Montgomeryshire, during the period 1843-1883.

Llyfr nodiadau, 1905-1933, y Parch. J. Roberts-Evans, Birmingham, yn cynnwys nifer o ysgrifau yn ymwneud a hanes y Cymry, ac yn benodol y Methodistiaid Calfinaidd, yn ardal Birmingham. = Notebook, 1905-1933, of the Rev. J. Roberts-Evans, Birmingham, containing various texts relating to the history of the Welsh, in particular the Calvinistic Methodist causes, in the Birmingham area.
Mae'r gyfrol yn cynnwys adysgrif, [1906], o hanes y Methodistiaid Calfinaidd Cymreig ym Mirmingham gan Evan Thomas, Handsworth (gweler NLW MS 18151A am y llawysgrif gwreiddiol) (ff. 1-92, rectos yn unig); darlith gan J. Roberts-Evans, 1906, ar y pwnc 'Birmingham Cymreig o 1800 i 1850' (ff. 5 verso-40 verso, versos yn unig); ac adysgrifau, [?1920au], o gofnodion cyfarfodydd Dosbarth y Trefi Seisnig o Gyfarfod Misol Trefaldwyn Isaf, 1885-1915 (ff. 41 verso-58 verso, versos yn unig). Ceir hefyd ddeunydd yn ymwneud â Dr John Birt Davies, [c. 1905] (tu mewn i'r clawr blaen), Humphrey Lloyd, Bala, 1905 (f. 106 verso, tu mewn i'r clawr cefn), a'r Methodistiaid Calfinaidd yn Walsall, 1926-1933 (ff. 58 verso-63 verso, versos yn unig). = The volume contains a transcript, [1906], of a history of the Welsh Calvinistic Methodists in Birmingham by Evan Thomas, Handsworth (see NLW MS 18151A for the original manuscript) (ff. 1-92, rectos only); a lecture by J. Roberts-Evans, 1906, entitled 'Birmingham Cymreig o 1800 i 1850' (ff. 5 verso-40 verso, versos only); and transcripts, [?1920s], of minutes of meetings of the English Towns District of the Lower Montgomeryshire Presbytery, 1885-1915 (ff. 41 verso-58 verso, versos only). Also included is material relating to Dr John Birt Davies, [c. 1905] (inside front cover), Humphrey Lloyd, Bala, 1905 (f. 106 verso, inside back cover), and the Calvinistic Methodists in Walsall, 1926-1933 (ff. 58 verso-63 verso, versos only).