Showing 7 results

Archival description
Rhys ap Harri, of Euas
Print preview View:

'Llyfr Tomas ab Ieuan, Tre'r-bryn',

A manuscript in two volumes containing a corpus of Welsh strict-metre verse consisting almost entirely of 'cywyddau', and a few Welsh prose items. The foliation of the 'text' (original f. 1 missing, original ff. 2-21 renumbered 1-20, a previously unnumbered folio between original ff. 21-2 now f. 21, ff. 22-623 as originally numbered with 75 twice and 265 and 577 missed out) is continuous, and the division into vol. I (ff. 1-300), now NLW MS 13061B, and vol. II (ff. 301-623), now NLW MS 13062B, occurs in the middle of a poem. Unnumbered leaves of later origin than those of the text have been inserted at the beginning and end of each volume. The manuscript, sometimes referred to as 'Y Byrdew Mawr', is in the hand of Thomas ab Ieuan of Tre'r-bryn, parish of Coychurch, co. Glamorgan, the scribe of NLW MSS 13063B, 13069B, and 13085B, and was probably transcribed in the last quarter of the seventeenth century, partly from the manuscripts of an earlier Glamorgan copyist, Llywelyn Siôn (see TLLM, tt. 95, 167-73, 218-19, 268; IM, tt. 87, 154, 264; and IMCY, tt. 81, 175). It was probably presented to Edward Williams ('Iolo Morganwg') by the copyist's grandson also named Thomas ab Ifan (see TLLM, tt. 170, 268). The contents include (revised foliation) :- 1 recto - verso, rules re interpreting the significance of dreams in relation to the phases of the moon (incomplete); 1 verso-8 recto, another set of rules (183) for interpreting dreams ('Deall braiddwydon herwydd Daniel broffwyd'); 8 recto-11 recto, a sequence of forty-eight 'englynion' entitled 'Englynion rhwng Arthur a Liflod i nai' (see The Bulletin of the Board of Celtic Studies, vol. II, pp. 269-86); 11 recto-verso, a poem attributed to 'Taliesin ben bayrdd'; 12 recto-15 verso, prognostications including 'Arwyddion kyn dydd brawd', and four 'englynion'; 16 recto-21 recto, 'Llyma anian diwarnodav y vlwyddyn o gwbl oll'; 21 verso, prognostications re birthdays; and 22 recto-623 verso, poems ('cywyddau' unless otherwise indicated) by Iorwerth Vynglwyd (17), Ieuan Rydd, Tydur Aled (12), Howel ap Rainallt (3), Mathav ap Lle'n Goch, Lewys y Glynn (7), Davydd ap Edmwnt (5), Siôn y kent (24), Davydd llwyd (2), Risiart Iorwerth (4), Llawdden (or Ieuan Llawdden) (6), Davydd Nanmor (5), Iolo Goch (8), Ieuan Daelwyn (13), Lewys Morgannwg ( 18), Thomas Lle'n (5, also 1 'englyn'), Howel ap Davydd ap Ieuan ap Rys (17), Ieuan Tew Bry[dy]dd Ievank (3), Huw Kae Llwyd (8), Ieuan Dyvi (2), Ieuan ap Howel Swrdwal (2), Davydd Llwyd Lle'n ap Gr' (3), Risiart ap Rys Brydydd (3), Tomos Derllysg (4), Gyttyn Kairiog, Ieuan Llwyd ap Gwilym, Ieuan Rydderch ap Ieuan Llwyd (3), Robert Laia, Ieuan Du Bowen Lle'nn ap Howel ap Ieuan ap Gronw (7), Rys Goch 'o Vochgarn', Ieuan Brydydd Hir, Gytto'r Glynn (25), Maredydd Brydydd, Howel Swrdwal (3), Thomas Lle'n Dio Powell (2), William Kynwal, Siôn Tydyr (7), Hyw Davi 'o Wynedd' (3), Huw Davi, Tomas ap Siôn Kati (2), Syr Rys 'o Garno', Syr Lewys Maudw, Syr Phylip Emlyn (2), Huw Lewis, Davydd Ddu Hiraddug, Davydd ap Gwilym (10), Bedo Aurddrem, Morys ap Howel, Ieuan Tew Brydydd (9), Siôn Brwynog, Harri ap Rys ap Gwilym (3), Morys ap Rys, Davydd Benwyn (11), Rydderch Siôn Lle' nn, Sils ap Siôn (3), Lle'n ap Owain, Syr Huw Robert L'en (3), Davydd ap Rys, Thomas Gryffydd, Siôn Phylip, Gwyrfyl verch Howel Vychan, Morgan ap Howel (or Powel) (4), Lle'n Siôn (8), Gryffydd Gryg (5), Maredydd ap Rys, Tydur Penllyn (2), Gronw Wiliam, Bedo Phylip Bach (4), Siôn Mowddwy (11), Rogier Kyffin (4), Wiliam Gryffydd ap Siôn (2), Hyw Dwnn, Lewys Môn (5), Wiliam Egwad (2), Ieuan Du'r Bilwg (2), Rys Brydydd, Daio ap Ieuan Du or Daio Du o Benn Adainiol (3), Gwilim Tew Brydydd (10), Rys Brychan, Maredydd ap Roser, Daio Lliwiel, Lle'nn Goch y Dant, Gryffydd Davydd Ychan (2), Syr Gryffydd Vychan, Lang Lewys, Rys Llwyd Brydydd, Meistr Harri Le'n ( 2), Siôn ap Howel Gwyn (2), William Llvn (5), Ieuan Gethin (ap Ieuan ap Llaison) (3), Gwilim ap Ieuan Hen, Ieuan ap Hyw, Gryffydd Hiraethog (5), Rys Pennarth, Davydd Llwyd Mathav (4), Davydd Emlyn, Davydd Goch Brydydd 'o Vyellt' (2), Rys Nanmor (3), Risiart Vynglwyd (2), Watkin Powel (6), Mairig Davydd (4), Ieuan Rauadr, Owain Gwynedd, Morgan Elfel, Syr Davydd Llwyd (3), Ieuan Thomas (4), Rys Goch 'o Eryri' (3), Lle'n vab Moel y Pantri (2), Syr Davydd ap Phylip Rys, Rys Trem, Siankin y ddyfynog (3), Morys ap Lle'nn, Risiart Thomas, Lle'nn Mairig, Gryffydd Llwyd ap Davydd ap Einon, Gryffydd Llwyd ap Einon Lygliw, Hopgin Thom Phylip, Edward Davydd (4), Ieuan Du Davydd ap Owain, Bedo Brwynllys, Thomas ap Rys 'o Blas Iolyn', Thomas Wiliam Howel, Davydd ap Ieuan Ddu, Syr Owain ap Gwilym, Rys ap Harri 'o Euas' (2), Edwart ap Rys, Davydd Manuel 'o Sir Drefaldwyn', SiamsThomas, Thomas Brwynllys, and Swrdwal. The unnumbered folios at the beginning of each volume contain a list of the contents of the volume giving, in the case of the poems, the name of the poet, in a hand bearing a strong resemblance to that of William Owen Pughe, and the title of the poem, in the hand of Edward Williams. The folios at the end of the first volume contain an index of the bards whose works appear in both volumes. This is possibly in the hand of Hugh Maurice, tanner and copyist. On one of the added folios at the end of the second volume is a poem to the Reverend John Jones, D.D., dean of [the cathedral church of] Bangor. Both volumes contain marginalia in the hand of Edward Williams.

Thomas ab Ieuan, Coychurch

'Llyfr Meyrig Davydd' ,

An imperfect manuscript consisting largely of a collection of Welsh strict-metre poems including a number of 'cywyddau' and 'awdlau', 1534-1593 and undated, by, and possibly in the hand of, Meurig Dafydd [of Llanisien, near Cardiff] (see IMCY, tt. 67-70, 108-10; and TLLM., tt. 72, 76-8), and transcripts of poems by Dafydd Bennwynn, W[i]llia]m Kynwal, Gr[uffydd] ap Ieuan Lle'nn Vychan, William Llun, Sils ap Siôn, Ieuan ap Howel Swrdwal, Davydd Goch, Tyder Alled, Sion Tydyr, Ieuan ap Huw, Deio Dyo Dy Benedeniol, Hari Prys Gwilim Goch ? Domas 'o sir Gaervyrddin', John y Kent, Howel D'd ap Ieuan ap Ris, and Rus ap Hari. Of this second group of poems some appear to be in the same hand as the poems by Meurig Dafydd and some in a different hand or hands of the same or a later period. There are a few marginal notes in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg').

Dafydd, Meurig, 1514-1595

Barddoniaeth, etc.,

A slightly imperfect manuscript consisting mainly of transcripts of Welsh strict- and free-metre poems including poems by, or attributed to, Tal Iesin, [Rhys Prichard, 'Yr Hen Ficer'], Sir Rice ab Richard, John Tydyr, Dauydd Llwyd, Morgan ap Howel, Llywelyn Siôn, Thomas Llywelyn, Ioroeth Fynglwyd, Sieiles ap Siôn a Gwas yr henaynt, Ffylib Emlun, Dafydd Nawmor, Siôn Phelib, Morys ap Howel, Lewys Morganw[g], Llewelyn ap Howell, Robert Leia, Siôn Kent, Gryffydd Llwyd ab Einon Lygwy, Rys ap Hari, Iolo Goch, Dafudd Ddu 'o Euas', Lewys Glyn Kothi, Gwillim ap Ieuan, Ievan Glyn Cothi, Iefan ap Rydderch ap Iefan Llwyd, Dauydd ap Mredydd Tudyr, Thomas Gryffudd, ? Thomas Llewelyn Dd. ap Hyw[e]l 'o Flaengwrach', Thomas Jones, Hopgin Thomas Phulib, Thomas ap Ieuan ap Rhys, and Siôn Lewys Gwyn. Also included are a transcript of the Welsh tale of the birth of Taliesin (ff. 1-4), a few medicinal recipes, and some seventeenth century financial memoranda. The greater part of the volume is written in a number of artificial or contrived copying hands, the scribe in some instances appearing to simulate a gothic script. The initial capitals of some of the poems have elaborate decorative detail sometimes incorporating the outlines of human figures or faces, the latter mostly grotesques. The volume has been attributed to a Glamorgan or Gwentian copyist of the first half of the seventeenth century (see TLLM, t. 44). If this dating is accepted stanzas such as those by Rhys Prichard probably have to be regarded as later insertions. There are marginal annotations in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg').

Llyfr Llywelyn Siôn o Langewydd,

Cywyddau, awdlau and other poetry mainly in the hand of Llywelyn Siôn of Llangewydd, Glamorgan, poet and transcriber of Welsh manuscripts. Among the works included are those of Lewys Morgannwg, Davydd Nanmor, Iorwerth Vynglwyd, Howel Swrdwal, Risiart Iorwerth, Lewys y Glynn, Wiliam Egwad, Gyttor Glynn, Gwili, Tew, Sion Mowddwy, Llywelyn Sion (y copiwr), Risiart Lewys, Sion ap Howel Gwyn, Davydd Benwyn, Sion Tydyr, Meredydd ap Roser, Ieuan Gethin, Ieuan ap Howel Swrdwal, Huw Kae Llwyd, Huw Davi o Wynedd, Ieuan tew brydydd, William Llun, Llawdden, Lewys Mon, Bedo ffylib bach, Tydur Aled, Llywelyn ap Howel ap Ieuan ap Gronw, Rys Pennarth, Howel Davydd ap Ieuan ap Rys, Syr ffylip Emlyn, Syr Gruffydd Vychan, Lang lewys, Gryffydd Gryg, Thomas Derllysg, Rys Brychan, Ieuan ap Huw, Sils ap Sion, Daio du o benn y dainiol, Meistr Harri, Tydur Penllyn, Llywelyn Goch y dant, Gryffydd Davydd ychan, Gryffydd Llwyd ap Einon lygliw, Huw Dwnn, Risiart ap Rys brydydd, Ieuan daelwyn, Iolo Goch, Gwilim ap Ieuan hen, Morgan ap Howel, Thomas Llywelyn, Rys Brydydd, Ieuan ap Rydderch ap Ieuan Llwyd, Sion y Kent, Maredydd ap Rys, Mairig Davydd, Rys Nanmor, Rys Brenn, Ieuan Du'r Bilwg, Syr Davydd ap ffylip ap Rys, Ieuan Llawdden, Thomas Brwynllys, Rys ap Harri, Gronw Wiliam, Deio ap Ieuan Du, Morgan Elfel. Inserted between ff. 196 and 197 are poems in a later hand, mainly to Rowland Gwyn of Glanbran, by Thomas Jones, vicar of Llangamarch, his brother Dafydd Jones, and Thomas Morgan. At the end is a list of the poems and authors in a still later hand.

Llywelyn Siôn and others.

Barddoniaeth; y XXIV brenin cadarnaf,

A small imperfect volume containing Welsh poetry and an item of prose written for the most part c. 1600 in various artificial scripts by the scribe of Peniarth MS 65 [Owen John, R.W.M., I, 454] and NLW MS 13081B (Llanover B. 23), with a few additions of slightly later date in other hands at the end. The contents are as follows: pp. 1-74, a series of 'cywyddau', numbered [4]-7 and 9-23, by John Phelip (beginning wanting), Morys ap Howel, Lewys y morganwg, Robert Leia (beginning wanting), John y kent, Gr. llwyd dap Einion lygwy [sic], Sr Owen ap Gwillim, Rys ap Hari 'o Eas', Iolo Goch, and Dafudd ap Rys 'ofeni' [sic]; 75-96, 'cywyddau' by unnamed poets and by Morgan ap hoell, Llywelyn sion, and Thomas lly'n; 97- 126, 'Llyma henway y Pedwar Brenin Ar higain ofrenhinnoedd ynys Brydayin y rhaini y farnwyd yn Gadarnaf . . . Ac felyma henway y brenhinnoedd awnaeth y Prif Geyrydd Penaf yn yr holl ynys brydayn ay henway Pwy ay Gwnaeth, A nef yddy ynt Os kenad Gan dduw y Erchi pod Gwir Amen'; 127-32, 'owdwl fair a Gant Gwilim I ddysgu or hen fesurau gorchestawl ac Nyd ydynt yw cael and y nti hi am farddoniaeth'; 134, lines beginning 'efo naeth panton . . . ' (? in another hand, incomplete); 136-9, a 'cywydd' by Rys ap hari; 141-60 (pagination confused) 'cywyddau', some imperfect and incomplete, by John y Kent, Sion Tydyr, Sieles ap Sion 'Gwas yr henaynt' and others (unnamed); 161-4 and 169-75, religious stanzas in free metre, the second series perhaps in the autograph of one Edward Watkin; and 1177, an 'englyn' by Siarles Siones [sic]. There is a note (? incomplete) mentioning Mary John, the wife late of Richard Lewys, and others who entered a house in the parish of Mynythusllon (167). The date 1625 occurs on p. 165.

Brithwaith Gwillim Pue, M. B.,

A manuscript written, 1674-1676, by Gwilym Pue [Puw], a member of the Roman Catholic family of Puw of Penrhyn Creuddyn, Caernarvonshire [D.W.B. (1959), p. 819] and containing a miscellany of verse and prose, much of it by Gwilym Pue himself. The title is given as 'Opera et Miscellania Domini Gwiliellmi Pue Cambrbrittanni M.B.' and 'Brithwaith Gwillim Pue M.B. Hefyd Gerdd yr un gwr a beirdd ereill Anno 1674: Pump o Garole Mr White, Hefyd Dau Garol o Fûchedd y Santes Gwenfrewy o waith Gwillim Pue 1674 M.B.,' and the volume is similar in content to, but not identical with, NLW MS 4710B, another volume written by Gwilym Pue but slightly later in date (1676). The contents following after 'Cyfrwyddiad y llyfr. Index libri' (to p. 648), a sketch of a harp ('Lyra' 'Telyn') and 'Trefn Cowair Telyn' are briefly as follows: pp. 1-44, 'Deongliad ar y Miserere', and pp. 45-61, 'Deongliad ar y Magnificat', two series of 'cywyddau' by Gwilym Pue; pp. 62-75, more 'cywyddau', by Gwilym Pue; pp. 76-196, 'Awdwley ag Englynnion', and also 'cywyddau' by Morgan Gwynn (Taliarys), Gwilym Pue, Thomas Williams, Edw. Bach o Dreddfyn [sic], Meredydd ap Prosser, Syppyn Cyfailiog, William Egwad, Siôn Cent, Thomas ap Ieuan Prys, Hugh Min, Howel Dafydd, Gruffydd ap Euan llewelyn Vychan, Dafydd ap Gwilym, Edward Turberuille, Thomas llûn, Taliessyn, Siôn Brwynog, Dafydd Ddu Hir Addig [sic], Iuan Tew Brydydd, Ieuan Daylwyn, Howel Da: ab Iuan ap Rhûs, Llewelyn ap Howel ap Ieuan ap Gronw, Gryffyth llwyd ap Da: ap Einion, Dafydd Nam'or, Dafydd ap Edmund, Syr Dai: llwyd Alijs Deio: Scolhaig, Rhus a [sic] Parry, Sieiles ap Siôn, and Twm Siôn Catti Alias Thomas Jones Esqr.; pp. 203-360, 'Prophwydoliaethay, Brudiay a Daroganay Britannaeg a Gasglodd yn Ghûd Gwilym Pue', 1674-1675, attributed to Taliessyn (Fardd), Rhûs Fardd, Merddyn (Merddyn Emrys, Merddyn ap Morfran, Merddyn Wyllt), Dewi Sant, Gronw Ddu o Fôn, Molwngwl Abad, y Bergam, Robin Ddû o Fôn, Dafydd Gorllech, Iolo Goch, Rhys Nammor, Dafydd Nammor, Edward ap Rhys, Llewelyn ap Owain ap Cynric Moel, Rhys llwyd ab Einion llygwy [sic], Llewelyn ap Ednyfed, Ieuan Brydydd Du, Ieuan leia, Rhys Goch or Yri, Ieuan yr offeiriad, Llewelyn ap Mredydd ap Dywydd, Llewelyn Cetifor, Hugh Pennant, Dafydd llwyd llewelyn ab Gryffydd, and Rhys y lashiwr; pp. 365-430, 'Carmen Euangelicum, Cerdd Efangylawl Gwilym Pue, Buchedd yn Arglwydd Iessu Grist. . . 1675' in the form of a series of 'cywyddau'; pp. 452-47 (inverted text), 'Enwey Brenhinoedd Prudain' and 'Twyssogion Cymry'; pp. 453-5, 'Enway Twysogion Cymry A Gadwodd Ei Braint yn ôl Cadwalader Frenin' . . . and 'Enway Y Brenhinoedd Lloegr o Amser y Cwncwerwr o Normandi' in the form of 'englynion' by Gwilym Pue; pp. 457-91 'Caroley Mr Richiard White, Merthyr', five in number, followed by 'Buchedd Gwenfrewy' and other carols by Gwilym Pue, with one by John Jones; pp. 495-514 'Pllaswyr Iessu A Gyfleuthodd Gwilym Pue or Saesnaeg Ir Gymmraeg'; pp. 515-28, 'Erfynnion neu Littaniau Aur; pp. 529-54, '1676, Panegyris Penryniana, Llwyrwis Penrhyn (Mawl Penrhyn) o waith Gwilym Pue; pp. 563-579, 'Achau Gwilym Pue o rann Tad a Mam a Theidiau a Neiniau' followed by 'Achau Ieirll a Marqwezis Caerfrangon', etc.; pp. [583]-618 (recte 608), 'De Sceletyrbbe uel Stomacace or A Traetice of the Scorbut by William Pue Gentelman [sic] gathered oute of Seuerall Authors . . . 1675'; pp. 619 [609]-624, 'Another Discourse of the Scorbute by William Pue Gentleman, 1675'; pp. 625-48, 'Enchiridium Chatechisticum siue Chatechismus pro Pueris Scolaribus' again by Gwilym Pue, in two parts; pp. 649- 60, 'Execitium Quotidianum, Ymarfer Beunyddawl'; and p. [661], 'Gweddi Foreuawl' and 'Gweddi Brud Gosper'. Some of the pages, particularly the headings, have been embellished by Gwilym Pue.

Gwilym Puw.

Barddoniaeth a rhyddiaith,

An imperfect manuscript, the greater part of the volume being written in one hand of the ? late sixteenth century. The contents include transcripts of Welsh poems in strict and free metres including poems by Siôn y Kent, Davydd Meifod, Ieuan Kydweli, Davydd aprys 'o Veni', Davydd ab Edmwnt, Lewys y Glyn, Lle'n ap Howel, Phylip Ievan 'o Drerydynok', Ieuan Tew, Iolho Gogh, Davydd ap Glm., Ieuan Duy ap Dd. ap Owen, Howel Dauid ap Ieuan aprys, William Meredith, Ievan aprydderch ab Ieuan Llwyd, Hwel Swrdwal, Ifan Daylwyn, Hyw Karllwyd, Mr. Talhai, 'vickar llangadoc vawr', Tomas Derllys, Dd. Nawmor, Lewys Glynn Kothi, Taliesin Benbeirdd, Siôn Davydd, gwndidwr, Llywelyn ap Gwilim Llygliw, Daio Lliwel, Ieuan ap Rys ap Ll'n, Rys aparri, Syr Dauydd Llwyd, Thomas Brwynllis, Rys Duy, and Dd. Ddy Hiraddi[g]; transcripts of prose items with the following headings or incipits - '[ll]ymma saith llywenydd mayr vorwyn', 'llymma y pymp llywenydd y gafas mayr vorwyn am y mab', 'llymma gynghorau Kattwn ddoe[th ]', 'llymma enway y naw gogyfyr', 'llymma gymmraeg o waith Iolho gogh', 'llymma y saith kwestiwn y vy rwng y saithwyr doythion', 'llymma bymp pryder . . . meyr vorwyn o achos y mab', 'llymma y dec prif dri arbennic val y may Taliessin . . yn dywedyd', 'llymma gas ddynion Selyf', '[lly]mma Vychedd y gardawd', 'llymma gynghorau Taliesin yddy vab', 'llymma yr ymrysson . . . yr enaid ar korff', 'Giltas pen proffwydi y Bryttaniait a ddywait . . .', 'llymma gas bethau Owain Kyvailioc', 'llymma beth o gynghorau Kattwn ddoeth ar Bardd glas or gadair', 'llymma Tri achaws arddec y sydd yn dangos paham y mae iawnach ymprydiaid diwgwener no diwarnod arall', 'Gwyl yr hollsaint a gyfoded o dri achos . . .', and 'llyma yr ystori a venic am ystyr y seren wenwynic . . . a elwir seren y kwn'; Welsh triads and aphorisms; etc.