Awdl: 'Yr Arwr' gan 'Fleur-de-lis'
Rhan oEisteddfod Genedlaethol Cymru - cyfansoddiadau a beirniadaethau
Awdl: 'Yr Arwr' gan 'Fleur-de-lis' (Ellis Evans, 'Hedd Wyn', Trawsfynydd) ynghyd â beirniadaethau T. Gwynn Jones, 'Dyfed' (teipysgrif) a J. J. Williams [rhif 1 yn y Rhestr Testunau].
O'r dyddiad yr ymunodd David Owen Roberts â'r Fyddin yn 1916 hyd ei farwolaeth yng Ngorffennaf 1917,
Rhan oPapurau Kate Roberts
O'i farwolaeth ym Malta yn 1917 hyd ymweliad Kate Roberts â'r ynys yn 1961,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Soldiers' Small Book a berthynai i David Owen Roberts,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Llun David Owen Roberts yn fachgen.
Rhan oPapurau Kate Roberts
Rhan oPapurau Kate Roberts
Cardiau post, &c., a anfonwyd at David Owen Roberts ac un ganddo pan yn fachgen ac yn was ar fferm Maesincla, Bangor, 1911-15.
Llun David Owen Roberts yn ei wisg milwr,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Dau gerdyn post yn dwyn llun y llong ysbyty "Valdivia".
Rhan oPapurau Kate Roberts
Rhan oPapurau Kate Roberts
Rhan oPapurau Lewis Valentine,
Soldiers' Small Book a berthynai i Evan Owen Roberts, brawd Kate Roberts, ynghyd â phapurau eraill
Rhan oPapurau Kate Roberts
Soldiers' Small Book a berthynai i Evan Owen Roberts, brawd Kate Roberts, ynghyd â phapurau ynglyn â'i glwyfo yn y Rhyfel Byd Cyntaf.
![Llythyr oddi wrth Hughie [Williams] (Cefnder i Kate Roberts), [o'r brwydro yn Fflandrys],](/uploads/r/llyfrgell-genedlaethol-cymru-national-library-of-wales/f/9/7/f972deb4bd8b33d9f62b0250bd3de7a08464286ab77d8aff3849d9a399a37fda/default_142.jpg)
Llythyr oddi wrth Hughie [Williams] (Cefnder i Kate Roberts), [o'r brwydro yn Fflandrys],
Rhan oPapurau Kate Roberts
Diolch am lythyr. Ymddiheuro am ysgrifennu yn Saesneg - nid yw'r sensor yn deall Cymraeg. Maent yn cysgodi mewn hen gwt drafftiog rywle yn Fflandrys ar wely gwellt. Cawsant rai dyddiau o orffwys o'r ffosydd. Mae'n deall bod brawd Kate Roberts drosodd yno yn y rhyfel. Disgrifio'r awch am dderbyn llythyrau. Saesneg/English.
![Llythyr oddi wrth Evan [Roberts], brawd Kate Roberts [Somme, Ffrainc],](/uploads/r/llyfrgell-genedlaethol-cymru-national-library-of-wales/0/e/9/0e9e7a3f4edbcdbc3f9b35c6320ef2cded3a3930508a2e280d42698407b8b141/default_142.jpg)
Llythyr oddi wrth Evan [Roberts], brawd Kate Roberts [Somme, Ffrainc],
Rhan oPapurau Kate Roberts
Cafodd ei glwyfo yn ei frest a'i fraich. Bydd yn dychwelyd i Loegr o fewn yr wythnos a bydd yn cael dod adref gyda hyn. Cerdyn post.
![Llythyr oddi wrth L. Hugh Cecil [Williams], yn Ffrainc,](/uploads/r/llyfrgell-genedlaethol-cymru-national-library-of-wales/0/3/e/03e3ee05c7185908e7470d3416daf7e55b7ec4d24e94c5938a6190c55f6103ff/default_142.jpg)
Llythyr oddi wrth L. Hugh Cecil [Williams], yn Ffrainc,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Cafodd ei glwyfo yn ei ben gan ergyd Almaenig. Nid oes angen iddi boeni na all ysgrifennu'n aml. Mae'n derbyn ei chynnig i anfon ychydig sigarets ato. Saesneg/English.
![Llythyr oddi wrth Evan [Roberts], brawd Kate Roberts, yn Ysbyty'r Brifysgol, Southampton,](/uploads/r/llyfrgell-genedlaethol-cymru-national-library-of-wales/9/2/0/9200c516fc3d810ccbdb85f8ed9dce0a72ebf9661f5f70f102a7a1fd181a1700/default_142.jpg)
Llythyr oddi wrth Evan [Roberts], brawd Kate Roberts, yn Ysbyty'r Brifysgol, Southampton,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Mae'n dal i wella. Mae'n cael codi i'r gadair am awr bob dydd. Disgrifio ei amgylchiadau yn yr ysbyty. Da ganddo glywed iddynt ddod i ben â'r gwair.
Llythyr oddi wrth William H. Jones, yn Ffrainc,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Diolch am barsel. Cyrhaeddodd y cynnwys heb dorri o gwbl. Da ganddo wybod bod Evan yn gwella. Cyfeiriadau at gydnabod. Bydd yn dychwelyd i'r ffosydd gyda hyn. Mae'n deall bod gweddïo ar eu rhan yn Rhosgadfan a Bootle.
![Llythyr oddi wrth Kate [Roberts] at H[ughie] E. Williams, yn Ffrainc,](/uploads/r/llyfrgell-genedlaethol-cymru-national-library-of-wales/6/9/a/69a04d00164d8521d80c7635d9d7cb99a542f7761492d2f6224828a0631f3910/default_142.jpg)
Llythyr oddi wrth Kate [Roberts] at H[ughie] E. Williams, yn Ffrainc,
Rhan oPapurau Kate Roberts
Llythyr a ddychwelwyd "Present Location Uncertain". Ni fu yn Llanberis yn ystod gwyliau'r Nadolig. Cafodd annwyd wrth deithio adre ar hyd reilffordd y Cambrian. Posibilrwydd ei bod am symud o Ystalyfera i ysgol ym Merthyr Tudful. Mae'n ddigalon oherwydd bod ei brawd ieuengaf sy'n ddeunaw oed ar ei ffordd i Salonica ac nid yw yn gryf iawn. Mae ei brawd arall adref ar ôl cael shrapnel yn ei ysgyfaint. Bydd yn meddwl llawer amdano yn yr oerni.