Eglwys y Garth (Porthmadog, Wales)

Ardal dynodi

Math o endid

Corporate body

Ffurf awdurdodedig enw

Eglwys y Garth (Porthmadog, Wales)

Ffurf(iau) cyfochrog enw

Ffurf(iau) safonol o enw yn ôl rheolau eraill

Ffurf(iau) arall o enw

Dynodwyr ar gyfer cyrff corfforaethol

Ardal disgrifiad

Dyddiadau bodolaeth

Hanes

Agorwyd capel cyntaf y Garth, Moriah, yn 1845. Cyn hyn nid oedd yna gapel Methodistaidd ym Mhorthmadog, ac felly mynychai Methodistiaid y dre yr eglwys Fethodistaidd yn Nhremadog. Tua 1840 sefydlwyd eglwys Sabothol ym Mhorthmadog. I ddechrau y man cyfarfod oedd mewn gweithdy ar y Grisiau Mawr ym Mhencei. Yna symudodd i fod mewn ystafell mewn tŷ ar y ffordd i Benclogwyn. Adnabuwyd hwn fel yr Ysgoldy Bach. Gyda thwf y dre aeth Capel Tremadog yn rhy fach a gwelwyd yr angen i adeiladu capel ym Mhorthmadog. O ganlyniad, adeiladwyd Capel Moriah yn y Garth. Tybir bod tri capel arall wedi tyfu allan o'r Garth, gan nad oedd y capel yn ddigon mawr i'r holl aelodau. Yn 1856 agorwyd capel Morfa Bychan; yn ail, yn rhannol yn sgïl diwygiad 1859, cafwyd capel y Tabernacl, a agorodd yn 1862; ac yn drydydd daeth capel y Borth (capel Borth y Gest a agorwyd yn 1874). Fodd bynnag, ymhen amser cafwyd bod capel y Garth yn parhau i fod yn rhy fach, er gwaethaf gwaith i'w helaethu, a phasiwyd i adeiladu capel newydd yn 1893. Prynwyd darn o dir yn Bank Place yn 1895 ac agorwyd y capel newydd yn 1898.

Lleoedd

Statws cyfreithiol

Ffwythiannau, galwedigaethau a gweithgareddau

Mandadau/ffynonellau awdurdod

Strwythurau/achyddiaeth mewnol

Cyd-destun cyffredinol

Ardal cysylltiadau

Ardal pwyntiau mynediad

Pwyntiau mynediad pwnc

Pwyntiau mynediad lleoedd

Galwedigaethau

Ardal rheoli

Dynodwr cofnod awdurdod

Dynodwr sefydliad

Rheolau a/neu confensiynau a ddefnyddiwyd

Statws

Lefel manylder disgrifiad

Dyddiadau creu, adolygu a dileu

Iaith(ieithoedd)

Sgript(iau)

Ffynonellau

lcnaf

Nodiadau cynnal a chadw

  • Clipfwrdd

  • Allforio

  • EAC

Pynciau cysylltiedig

Lleoedd cysylltiedig