Ardal dynodi
Cod cyfeirnod
Teitl
Dyddiad(au)
- 1933 (Creation)
Lefel y disgrifiad
Ffeil
Maint a chyfrwng
237 ff.; 132 ff.; 57 ff. ; 330 x 200 mm.
Cloth over boards.
Ardal cyd-destun
Enw'r crëwr
Hanes bywgraffyddol
Ganwyd Edgar Phillips (Trefin, 1889-1962) ar 8 Hydref 1889 yn Nhre-fin, sir Benfro, ond symudodd y teulu i Gaerdydd pan oedd Trefin yn un ar ddeg mlwydd oed, a mynychodd Ysgol Sloper Road yn y ddinas, lle cafodd gyfle i ddysgu elfennau sylfaenol y Gymraeg. Pedair blynedd yn ddiweddarach dychwelodd i Dre-fin yn brentis i deiliwr, ac yn ddiweddarach bu'n gweithio fel teiliwr yn Nhreletert a Hendy Gwyn ar Daf. Ar yr un pryd meistrolodd gymhlethdodau astrus y gynghanedd. Yn 1912 aeth i weithio fel teiliwr yn Llundain cyn dychwelyd yn fuan i Gaerdydd i weithio fel prif deiliwr yn un o siopau mwyaf y ddinas, ac wedyn agorodd ei siop ei hun yn Awst 1914. Ymunodd Trefin â'r Royal Garrison Artillery yn 1915, daeth yn fagnelwr, ond cafodd ei glwyfo'n ddrwg iawn a threuliodd gyfnodau hir yn yr ysbyty. Yn 1921 aeth i Goleg Caerllion ar Wysg lle enillodd dystysgrif athro gydag anrhydedd. Bu'n athro Cymraeg yn ysgol gynradd Pengam o 1923 i 1924 pan gafodd ei benodi'n athro Cymraeg yn Ysgol Eilradd Pontllanfraith ac arhosodd yno weddill ei yrfa tan iddo ymddeol yn 1954. Yr oedd yn un o arloeswyr darlledu yn y Gymraeg. Yr oedd Trefin yn cystadlu'n rheolaidd mewn gwahanol eisteddfodau lleol a chenedlaethol. Yn 1933, ac yntau eisoes wedi ennill 33 cadair a choron, enillodd y Gadair yn yr Eisteddfod Genedlaethol, a bu'n gwasanaethu fel Ceidwad y Cledd yng Ngorsedd y Beirdd o 1947 hyd 1960 pan gafodd ei benodi'n archdderwydd. Cyhoeddodd sawl cyfrol o'i farddoniaeth a bu farw ar 30 Awst 1962. Bu'n briod dair gwaith. Ei drydedd wraig, a briododd yn Hydref 1951, oedd Maxwell Fraser (Dorothy May Phillips (1902-1980)), yr awdures llyfrau taith adnabyddus. Cyhoeddwyd Cofiant Trefin gan Brinley Richards yn 1963.
Hanes archifol
Previously at Wrecsam Library.
Ffynhonnell
Donated by Clwyd Library and Information Service per Marian Roberts, 1992.
Ardal cynnwys a strwythur
Natur a chynnwys
Compositions submitted to the crown competition (MS 23052D), the chair competition (MS 23053D) and the other poetry competitions (MS 23054D) at the National Eisteddfod of Wales, Wrecsam, 1933. MS 23052D includes a letter from J. Gwili Jenkins, one of the adjudicators (f. 1) and the winning pryddest by Simon B. Jones (ff. 2-12); MS 23053D includes letters from the three adjudicators, T. Gwynn Jones, R. Williams Parry and J. J. Williams, together with copies of the latter two's adjudications (ff. 1-25) and the winning awdl by Edgar Phillips ('Trefin') (ff. 26-34).
Gwerthuso, dinistrio ac amserlennu
Croniadau
System o drefniant
Ardal amodau mynediad a defnydd
Amodau rheoli mynediad
Amodau rheoli atgynhyrchu
Iaith y deunydd
- Cymraeg
Sgript o ddeunydd
Nodiadau iaith a sgript
Welsh.
Cyflwr ac anghenion technegol
MSS 23052-3 affected by damp.
Cymhorthion chwilio
Ardal deunyddiau perthynol
Bodolaeth a lleoliad y gwreiddiol
Bodolaeth a lleoliad copïau
Unedau o ddisgrifiad cysylltiedig
Ardal nodiadau
Nodiadau
Preferred citation: NLW MSS 23052-4D.