Ardal dynodi
Math o endid
Corporate body
Ffurf awdurdodedig enw
Cronfa Goffa Saunders Lewis
Ffurf(iau) cyfochrog enw
Ffurf(iau) safonol o enw yn ôl rheolau eraill
Ffurf(iau) arall o enw
Dynodwyr ar gyfer cyrff corfforaethol
Ardal disgrifiad
Dyddiadau bodolaeth
Hanes
Ym 1989 ffurfiwyd cronfa genedlaethol i goffáu John Saunders Lewis (1893-1985), ysgolhaig a beirniad llenyddol, ac un o wŷr disgleiriaf Cymru ei gyfnod. Ar Mehefin 3ydd cynhaliwyd cyfarfod cyntaf Pwyllgor Rheoli Cronfa Goffa Saunders Lewis. Yr ymddiriedolwyr, a swyddogion Pwyllgor Rheoli yr Apêl oedd yr Athro R. Geraint Gruffydd (Cadeirydd), Dr Meredydd Evans (Ysgrifennydd), Ms Ann Ffrancon (Ysgrifennydd Cynorthwyol), a Mr Alun Creunant Davies (Trysorydd), ynghyd â Mr Emyr Humphreys a'r Esgob Daniel Mullins. Ar Hydref 18fed y flwyddyn honno, yn Swyddfa'r Comisiwn Ewropeaidd yng Nghaerdydd, cynhaliwyd cynhadledd i'r Wasg a oedd hefyd yn gyfarfod lawnsio'r Apêl Ariannol gyda'i nod o gasglu £150,000 ar gyfer amcanion addysgol y Gronfa. Bwriad penodol Ymddiriedolwyr y Gronfa oedd buddsoddi'r arian a gasglwyd er mwyn defnyddio'r llogau i ariannu ysgoloriaethau, gwerth rhwng £14,000 a £16,000 y flwyddyn, a oedd yn agored i Gymry ifainc o dan bymtheg ar hugain mlwydd oed. Yr oedd yr ysgoloriaethau i'w dal am gyfnod o ddwy flynedd ar gyfer gwaith ymchwil neu waith creadigol yn un o'r meysydd canlynol: cysylltiadau llenyddol, drama, ffilm, y celfyddydau cain ac adeileddau gwleidyddol. Ar gyfer y gwaith hwn yr oedd yn rhaid i'r deiliad dreulio'r cyfan, neu ran, o'r amser yn ymchwilio mewn sefydliadau addysgol neu artistig perthnasol yng ngwledydd Ewrop Gyfandirol. Amod arall oedd i ganlyniadau'r ymchwil gael eu cyflwyno yn Gymraeg. Cyflwynwyd yr ysgoloriaeth gyntaf ym 1993, blwyddyn dathlu canmlwyddiant geni Saunders Lewis.