Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1936-1959 (Creation)
Level of description
fonds
Extent and medium
0.009 metrau ciwbig (2 gyfrol)
Context area
Name of creator
Administrative history
Cychwynnodd yr achos ym Mhenrhyndeudraeth yn 1770 ac adeiladwyd capel yno yn 1777. Dyma'r ail gapel a adeiladwyd yn Sir Feirionnydd. Saif yr hen gapel gwreiddiol o fewn tafliad carreg i Nazareth. Defnyddiwyd yr hen gapel hyd 1815, pryd adeiladwyd capel newydd o'r enw Bethel mewn lle newydd. Gelwid yr ail gapel yn 'gapel canol' gan yr ardalwyr.
Cynyddodd y gynulleidfa yn dilyn y diwygiad dirwestol a bu'n rhaid adeiladu capel helaethach eto, lle mae'r capel presennol. Agorwyd ef ar 8 Mehefin 1839. Oherwydd bod dirwestaeth mor gryf, galwyd y capel yn Nazareth, oherwydd bwriadau'r holl drigolion fod yn Nasareaid, sef yn llwyrymwrthodwyr. Roedd hwn yn gapel mawr gyda lle i dri chant i eistedd. Rhoddwyd galeri ynddo yn 1860 ac fe'i hadnewyddwyd yn 1880. Yn 1900 codwyd ysgoldy ar gyfer plant yr Ysgol Sul. Mae'r Eglwys yn perthyn i Ddosbarth Gogledd Meirionnydd.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Adneuwyd gan Mr Alun Williams, Cil-y-coed, Ffordd y Bermo, Dolgellau, Mawrth 2000, ymysg casgliad o ddeunydd o Henaduriaeth Gorllewin Meirionnydd.
Content and structure area
Scope and content
Mae'r fonds yn cynnwys cofrestri priodas, 1936-1959.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
Mae ychwanegiadau yn bosibl.
System of arrangement
Trefnwyd yr archif yn LLGC yn ddwy ffeil: cofrestri priodas, 1936-1945, a 1946-1959.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.
Conditions governing reproduction
Amodau hawlfraint arferol.
Language of material
- English
Script of material
Language and script notes
Saesneg
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Ceir copi caled o'r rhestr yn CMA: Cofnodion Capeli Cymru yn LLGC 2001-.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif.
Alternative identifier(s)
Virtua system control number
GEAC system control number
Access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Wrth lunio y disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH.
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Mai 2002
Language(s)
- Welsh
Script(s)
Sources
Archivist's note
Lluniwyd gan Nia Mai Williams.
Archivist's note
Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: Owen, Robert, Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd, cyfrol II, (Dolgellau, 1891); Ellis, Hugh, Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd, cyfrol III, (Dolgellau, 1928).