fonds GB 0210 NAZPEN - CMA: Cofysgrifau Eglwys Nazareth, Penrhyndeudraeth

Ardal dynodi

Cod cyfeirnod

GB 0210 NAZPEN

Teitl

CMA: Cofysgrifau Eglwys Nazareth, Penrhyndeudraeth

Dyddiad(au)

  • 1936-1959 (Creation)

Lefel y disgrifiad

fonds

Maint a chyfrwng

0.009 metrau ciwbig (2 gyfrol)

Ardal cyd-destun

Enw'r crëwr

Hanes gweinyddol

Cychwynnodd yr achos ym Mhenrhyndeudraeth yn 1770 ac adeiladwyd capel yno yn 1777. Dyma'r ail gapel a adeiladwyd yn Sir Feirionnydd. Saif yr hen gapel gwreiddiol o fewn tafliad carreg i Nazareth. Defnyddiwyd yr hen gapel hyd 1815, pryd adeiladwyd capel newydd o'r enw Bethel mewn lle newydd. Gelwid yr ail gapel yn 'gapel canol' gan yr ardalwyr.

Cynyddodd y gynulleidfa yn dilyn y diwygiad dirwestol a bu'n rhaid adeiladu capel helaethach eto, lle mae'r capel presennol. Agorwyd ef ar 8 Mehefin 1839. Oherwydd bod dirwestaeth mor gryf, galwyd y capel yn Nazareth, oherwydd bwriadau'r holl drigolion fod yn Nasareaid, sef yn llwyrymwrthodwyr. Roedd hwn yn gapel mawr gyda lle i dri chant i eistedd. Rhoddwyd galeri ynddo yn 1860 ac fe'i hadnewyddwyd yn 1880. Yn 1900 codwyd ysgoldy ar gyfer plant yr Ysgol Sul. Mae'r Eglwys yn perthyn i Ddosbarth Gogledd Meirionnydd.

Hanes archifol

Ffynhonnell

Adneuwyd gan Mr Alun Williams, Cil-y-coed, Ffordd y Bermo, Dolgellau, Mawrth 2000, ymysg casgliad o ddeunydd o Henaduriaeth Gorllewin Meirionnydd.

Ardal cynnwys a strwythur

Natur a chynnwys

Mae'r fonds yn cynnwys cofrestri priodas, 1936-1959.

Gwerthuso, dinistrio ac amserlennu

Croniadau

Mae ychwanegiadau yn bosibl.

System o drefniant

Trefnwyd yr archif yn LLGC yn ddwy ffeil: cofrestri priodas, 1936-1945, a 1946-1959.

Ardal amodau mynediad a defnydd

Amodau rheoli mynediad

Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.

Amodau rheoli atgynhyrchu

Amodau hawlfraint arferol.

Iaith y deunydd

  • Saesneg

Sgript o ddeunydd

Nodiadau iaith a sgript

Saesneg

Cyflwr ac anghenion technegol

Cymhorthion chwilio

Ceir copi caled o'r rhestr yn CMA: Cofnodion Capeli Cymru yn LLGC 2001-.

Ardal deunyddiau perthynol

Bodolaeth a lleoliad y gwreiddiol

Bodolaeth a lleoliad copïau

Unedau o ddisgrifiad cysylltiedig

Ceir yn LlGC gyfrifon y capel, 1866-1925 (CMA 1/15085-15086); cofnodion yr Ysgol Sul, 1868-1872 (NLW MSS 16311-16312C) a llyfryn yn ymwneud â'r gylchwyl lenyddol (CMA III/JZ/5). Ceir lluniau yn Mortimer PG 4137 a PG 4138, a John Thomas N15 a M51-52; a chynlluniau yn Mortimer PG 3929. Ceir hanes yr achos ym mhapurau Bob Owen Croesor, 25/45, 26/12. Mae adroddiadau blynyddol y Capel, 1909, 1934 a 1971, hefyd yn LLGC.

Disgrifiadau cysylltiedig

Ardal nodiadau

Nodiadau

Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif.

Dynodwr(dynodwyr) eraill

Virtua system control number

vtls004246995

GEAC system control number

(WlAbNL)0000246995

Pwyntiau mynediad

Pwyntiau mynediad lleoedd

Ardal rheolaeth disgrifiad

Dynodwr disgrifiad

Dynodwr sefydliad

Rheolau a/neu confensiynau a ddefnyddiwyd

Wrth lunio y disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH.

Statws

Lefel manylder disgrifiad

Dyddiadau creadigaeth adolygiad dilead

Mai 2002

Iaith(ieithoedd)

  • Cymraeg

Sgript(iau)

Ffynonellau

Nodyn yr archifydd

Lluniwyd gan Nia Mai Williams.

Nodyn yr archifydd

Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: Owen, Robert, Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd, cyfrol II, (Dolgellau, 1891); Ellis, Hugh, Hanes Methodistiaeth Gorllewin Meirionydd, cyfrol III, (Dolgellau, 1928).

Ardal derbyn