File NLW MS 20062B. - Letters to Kate Roberts from Peggy Eileen Williams (née Whistler) ('Margiad Evans')

Ganwyd Kate Roberts (1891-1985), un o'r ffigurau pwysicaf yn hanes llenyddiaeth Cymru, yn Rhosgadfan, Llanwnda, pentref yn ardal y chwareli yn sir Gaernarfon. Yr oedd yn nofelydd, yn awdur storiâu byrion ac yn newyddiadurwraig lenyddol. Graddiodd mewn Cymraeg yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, lle bu'n astudio o dan Syr John Morris-Jones a Syr Ifor Williams. Wedi hynny bu'n athrawes Gymraeg yn Ystalyfera ac Aberdâr, ac yn 1928 priododd Morris T. Williams a phrynodd y ddau Wasg Gee, cyhoeddwr Baner ac Amserau Cymru. Yn dilyn marwolaeth ei gŵr yn 1946, parhaodd i redeg y busnes ar ei phen ei hun am ddeng mlynedd arall. Cyhoeddodd nifer fawr o nofelau a storiâu byrion o 1925 hyd 1937 ac o 1949 hyd 1981. Yr oedd hefyd yn aelod gweithgar o Blaid Genedlaethol Cymru a chyfrannodd yn rheolaidd i bapur newydd misol y blaid, Y Ddraig Goch. Mae nifer o'i gweithiau yn adlewyrchu cymdeithas y chwarel y magwyd Kate Roberts ynddi. Mae rhai o'i gweithiau yn ymwneud â gwragedd neu hen bobl yn byw ar eu pennau eu hunain. Yr oedd hefyd yn awdures llyfrau ar gyfer ac am blant. Yr oedd themâu ei gwaith cyhoeddedig yn cynnwys pynciau llenyddol, gwleidyddol a theuluol.

Margiad Evans (1909-1958), born Peggy Eileen Whistler (later Williams), was a novelist, poet and artist, from Uxbridge, London. She moved to Bridstow, near Ross-on-Wye in 1920, where she lived until 1936. In 1940 she married Michael Williams and moved to Llangarron, staying there for eight years. She then moved to Gloucestershire and later to Sussex. Her first novel, published in 1932, was Country Dance, she then had three further novels published, The Wooden Doctor (1932), Turf or Stone (1934) and Creed (1936). She also published two autobiographical works, Autobiography (1943) and A Ray of Darkness (1952); a collection of short stories The Old and the Young (1948); and two volumes of poetry, Poems from Obscurity (1947) and A Candle Ahead (1956). She died in 1958.