Showing 21 results

Mae'r ffeil yn cynnwys papurau yn ymwneud ag enwebu ac ethol Cymrodyr er Anrhydedd am y tro cyntaf ym 1989. Etholwyd pump, Pennar Davies, Rhydwen Williams, R. S. Thomas, Gwilym Tilsley a Gwilym R. Jones.

Correspondence between John Legonna, figures in the Welsh, Breton and Celtic nationalist, socialist and literary communities, contributors and subscribers to 'Cilmeri', publishers, periodicals, banks, family and friends, concerning a wide range of political, literary and personal matters, especially the production and content of 'Cilmeri' and other publications, the New Nation Group, Plaid Cymru, Welsh republican groups, nationalist and socialist movements in Wales and other Celtic countries, the Celtic League and pan-Celtic politics, and Legonna's personal problems and arrangements at the end of his life, including his intended writing projects, together with articles, poems and reviews intended for publication in 'Cilmeri', including a curriculum vitae of Olier Mordrel, and also related press cuttings and lists of books available from Club Leabhar (the Highland Book Club).

Mae'r ffeil yn cynnwys gohebiaeth yn trafod sefydlu'r Academi Gymreig dan ysgrifenyddiaeth a chadeiryddiaeth dros dro Bobi Jones a Thomas Parry, ac yn cynnwys trafodaeth ar natur ac aelodaeth wreiddiol yr Academi, gwahoddiadau i ymuno â hi ac ymatebion y rhai a wahoddwyd, ynghyd â llungopïau o'r ymateb a fu i'r newyddion yn y wasg. Mae'r llenorion dan sylw yn cynnwys Gwenallt, Gwilym R. Jones, J. Gwyn Griffiths, Waldo Williams, Islwyn Ffowc Elis, Kate Roberts, Euros Bowen, Aneurin Talfan Davies, Alun Llywelyn-Williams, Elis Gwyn Jones, Emyr Humphreys, R. S. Thomas, John Gwilym Jones a Pennar Davies. Ar gefn drafft o lythyr gan Bobi Jones mae copi o eirda a roddwyd iddo gan Griffith John Williams ym 1952.

Mae'r ffeil yn cynnwys gohebiaeth yn trafod sefydlu'r Academi Gymreig dan ysgrifenyddiaeth a chadeiryddiaeth dros dro Bobi Jones a Thomas Parry, ac yn cynnwys, trafodaeth ar natur ac aelodaeth wreiddiol yr Academi, gwahoddiadau i ymuno â hi ac ymatebion y rhai a wahoddwyd, ynghyd â llungopïau o'r ymateb a fu i'r newyddion yn y wasg. Mae'r llenorion dan sylw yn cynnwys Gwilym R. Jones, J. Gwyn Griffiths, Islwyn Ffowc Elis, Kate Roberts, Alun Llywelyn-Williams, Emyr Humphreys, R. Gerallt Jones, T. H. Parry-Williams, R. T. Jenkins, E. Tegla Davies, Cynan, Iorwerth Peate, Saunders Lewis, G. J. Williams, D. J. Williams, J. M. Edwards a Crwys. Yn ogystal â hyn ceir trafodaeth ar gychwyn cylchgrawn yr Academi, y cyfeirir ato fel 'Y Llenor Newydd' a gyhoeddwyd yn ddiweddarach dan yr enw Taliesin.

Mae'r ffeil yn cynnwys gohebiaeth yn trafod cyfarfodydd cynnar yr Academi ac ethol ei swyddogion cyntaf; Yr Athro Griffith John Williams (Llywydd), Iorwerth Peate (Cadeirydd), Bobi Jones (Ysgrifennydd) a Gwilym R. Jones (Trysorydd), ynghyd â llungopïau o'r drafodaeth a fu yn y wasg a sylwadau ar gychwyn cylchgrawn yr Academi, y cyfeirir ato fel 'Y Llenor Newydd' ac a gyhoeddwyd yn ddiweddarach dan yr enw Taliesin. Mae'r ffeil yn cynnwys llythyrau gan, a chyfeiriadau at, nifer fawr o lenorion adnabyddus, yn eu plith; J. Gwyn Griffiths, Islwyn Ffowc Elis, Kate Roberts, John Gwilym Jones, Emyr Humphreys, R. Gerallt Jones, T. H. Parry-Williams, R. T. Jenkins, E. Tegla Davies, Cynan, Saunders Lewis, J. M. Edwards, Thomas Parry, Gwenallt, Waldo Williams, Aneirin Talfan Davies, Pennar Davies, Euros Bowen, D. J. Williams, T. J. Morgan a D. Myrddin Lloyd.

Autograph fair copies of 'Mewn Gward Ysbyty (Mr Michaeliones)' by E. Tegla Davies, 'Cathod mewn ocsiwn' by Kate Roberts, 'Ni Thawodd y Bytheiaid' by D. J. Williams, all published in Taliesin 1 (1961), and 'Darparu Yng Nghymru', an article by Saunders Lewis, with revision and sub-headings by Gwilym R. Jones, published in Baner ac Amserau Cymru, 5 June 1940, under the title 'Dylifiad Noddedigion i Gymru'.

Includes letters to and from Dr Ernst Jackh, Gareth Vaughan Jones, Gwilym R. Jones and Sir Thomas Artemus Jones.

The file contains letters from Aneurin Bevan, 1957, Henry Brooke, 1957, Cynan, 1958, Gwilym Prys Davies (2), 1958, Nan Davies, 1958, David Eccles, 1958, Alun R. Edwards (2), 1957, Huw T. Edwards, 1957, Lady Megan Lloyd George, 1957, D. R. Grenfell, 1957, R. E. Griffith, 1957, James Griffiths (2), 1957, Gwilym R. Jones, 1957, T. W. Jones (Lord Maelor), 1958, D. Tecwyn Lloyd (2), 1957-1958, David Rees Williams (Lord Ogmore), 1957, Bob Owen, Croesor (2), 1958, Cliff Prothero, 1957, Robert Richards MP (2), 1957-1958, Hywel D. Roberts, 1958, Peter Thomas MP, 1958, T. H. Parry-Williams, 1957, Harold Wilson, 1957, and Tom Nefyn Williams, 1958.

Includes letters from Gwilym Prys Davies, Ifor Davies MP, Alun R. Edwards (2), Moses Griffith, Cledwyn Hughes, Bedwyr Lewis Jones, Gwilym R. Jones, J. Emrys Jones, T. Mervyn Jones, D. Elystan Morgan, and Sir David Hughes Parry.

Includes letters from Barbara Castle, Tam Dalyell, Professor D. J. Llewelfryn Davies, Gwyneth Dunwoody, T. I. Ellis, James Griffiths, Cledwyn Hughes, Ben G. Jones (2), Gwilym R. Jones, D. Elystan Morgan, Peter Shore, George Thomas and Eirene White (3).

Includes letters from Barbara Castle, Ifor Davies MP (2), S. O. Davies, Gwyneth Dunwoody, R. E. Griffith, Gwilym R. Jones, Gwynoro Jones, T. Mervyn Jones, Merlyn Rees, Lord Robens, George Thomas, Eirene White (2), and Harold Wilson.

Ymhlith y gohebwyr amlycaf mae A. O. H. Jarman (2), R. T. Jenkins (16), Dilwyn John (5), Bedwyr Lewis Jones (2), Bobi Jones (7), D. Gwenallt Jones (24, rhan o un llythyr yn llaw Waldo Williams), E. D. Jones (32), Gwilym R. Jones (3) a Iorwerth Hughes Jones (5).

Gohebiaeth, 1939-1942, yn ymwneud ag achos Iorwerth Peate yn wrthwynebydd cydwybodol, yn cynnwys llythyrau gan Idris Bell (8); E. N. Bennett (2); Henry Bird; E. G. Bowen; Aneirin Talfan Davies (7); Clement Davies (llythyr at Robert Evans, Llanbrynmair); George M. Ll. Davies (9); Ithel Davies; Leonard Twiston Davies (17); Pennar Davies; Walter Dowding (3); Ifan ab Owen Edwards; T. I. Ellis (7); D. Owen Evans (9); Gwynfor Evans (2); Robert Evans, Llanbrynmair (5, ynghyd â dau lythyr ato gan Clement Davies); H. J. Fleure (10); R. L. Gapper; David Lloyd George; William George (3); Charles Green (3); Ll. Wyn Griffith (7); J. Gwyn Griffiths; Jim Griffiths (6); W. J. Gruffydd; W. F. Grimes (3); I. D. Hooson; D. R. Hughes (3); J. G. Moelwyn Hughes (4); Ronw Moelwyn Hughes (8, yn eu plith mae dau lythyr at 'Mr Jones'); Harold A. Hyde (3); Norah Isaac; R. T. Jenkins (3); William John (3); E. K. Jones (5, ynghyd â thorion o'r wasg yn trafod yr achos); E. P. Jones (19, yn eu plith mae llythyrau gan Jim Griffiths a John Harries (Irlwyn)); Frank Price Jones (4); Gwilym R. Jones; T. Gwynn Jones (3); David Lewis (8); Elena Puw Morgan; Herbert Morgan (2); John Morgan (2); Frank Murphy (2); J. Middleton Murry (2); T. E. Nicholas (10); R. G. Owen (4); R. Williams Parry; Tom Parry (8); T. K. Penniman (28); D. O. Roberts (4); Evan Roberts (10); Hywel D. Roberts; R. U. Sayce (2); Alf Sommerfelt (2); Ben Bowen Thomas (5); Herbert M. Vaughan (2); D. J. Williams (4); Ifor Williams (3); J. L. C. Cecil-Williams (9); a Morris T. Williams. -- Yn ogystal, mae'r ffeil yn cynnwys papurau amrywiol yn ymwneud â'r achos yn cynnwys llythyrau gan Cyril Fox (20); cefnogaeth i achos Iorwerth Peate gan amryw unigolion a sefydliadau, yn eu plith tystlythyrau gan Leonard Twiston-Davies, W. J. Gruffydd a George M. Ll. Davies; datganiadau gan Iorwerth Peate; a deunydd printiedig.

Llythyrau, 1933-1953 a 1970, a gyfeiriwyd at Iorwerth Peate yn yr Adran Ddiwylliant Gwerin, gan gynnwys rhai oddi wrth Alun Oldfield Davies; J. Glyn Davies; Nan Davies (3); D. Owen Evans; Gwynfor Evans (4); J. C. Wynne Finch; R. M. Fleming (2); Ll. Wyn Griffith; W. J. Gruffydd; D. R. Hughes (22); E. K. Jones; Gwilym R. Jones (3); Sam Jones (8); Ceri Lewis; R. Hopkin Morris (2); J. Dyfnallt Owen (3); Tom Parry (4); Ffransis G. Payne; T. K. Penniman; John Petts; Stewart Sanderson; J. Oliver Stephens; John Summerson; J. B. Willans; ac Ifor Williams. Yn eu plith ceir ymholiadau yn ymwneud â diwylliant gwerin a llythyrau ynghylch gweithiau Iorwerth Peate, megis Hen Gapel Llanbrynmair 1739-1939 (Llandysul, 1939), a Diwylliant gwerin Cymru (Lerpwl, 1942).

Llythyrau, [1952]-[1984], yn ymateb i adolygiadau gan Harri Gwynn o weithiau'r gohebwyr, yn Y Cymro yn bennaf. Ymlith y gohebwyr mae Bryan [Martin Davies], Jane [Edwards], Islwyn Ffowc [Elis], Hywel H[arries], Beti Hughes, Isfoel, Bedwyr [Lewis Jones], Bobi [Jones], englyn gan Derwyn [Jones], [R.] Gerallt Jones, Gwilym R. [Jones], J. E. [Jones], John Roderick Rees, Ernest Roberts, Kate Roberts, Selyf [Roberts], Gwilym R. Tilsley, a D. J. Williams (2).

27 o lythyrau yn ymwneud â rhifyn coffa T. Gwynn Jones o'r Llenor, yn cynnwys llythyrau oddi wrth T. H. Parry Williams, E. Morgan Humphreys, Dewi Morgan, David James Jones (Gwenallt), Richard Aaron, J. M. Edwards, J. Lloyd-Jones, John Tudor Jones (John Eilian), Sir Thomas Parry, W. J. Gruffydd, D. Rees Griffiths (Amanwy), E. Tegla Davies, Gwilym R. Jones, Dafydd Jenkins, Geraint Bowen, Idris Bell, 1949.

Llythyrau, 1928-1982, gan gynnwys rhai oddi wrth Kenneth Jackson (3); M. Auronwy James; A. O. H. Jarman (2); David Jenkins (15); J. Geraint Jenkins; R. T. Jenkins (18); Dilwyn John (13); W. Goscombe John (4); Herbert Lloyd-Johnes (25); Cynan (7); Bedwyr Lewis Jones (4); Ben G. Jones (8); Bobi Jones (9); C. C. Lloyd Jones; D. Gwenallt Jones (3); D. Parry-Jones (4); Derwyn Jones; Dic Jones (2); E. K. Jones (2); Evan D. Jones (5); F. Hope-Jones; Frank Llewellyn-Jones (2); Frank Price Jones (6); G. O. Jones (10); Gerallt Jones; Gwilym Arthur Jones (3); Gwilym R. Jones (8); Gwyn Jones (2); Gwyn I. Meirion-Jones (4); Iorwerth Jones (9); J. R. Jones (4); R. Brinley Jones (10); R. Gerallt Jones (2); R. Tudur Jones (6); Sam Jones (5); T. Llew Jones (4); Tegwyn Jones (3); Thomas Jones (1870-1955) (6); a Thomas Jones (1910-1972) (3).

Llythyrau, 1936-1937, a dderbyniodd cyn ac yn ystod cyfnod D. J. Williams yng ngharchar Wormwood Scrubs, gan gynnwys rhai oddi wrth H. T. Jacob (2), Dafydd Jenkins (4), A. Gray Jones (12), ysgrifennydd cynorthwyol gyda undeb athrawon yn ymladd achos D. J. Williams gyda'r awdurdodau addysg, Dr Gwenan Jones (1), Gwilym R. Jones (1), Idwal [Jones] (2), J. E. Jones (13), a [D.] Myrddin Lloyd (2), ynghyd â'i adolygiad o Storïau'r Tir Glas a ymddangosodd yn y Western Telegraph and Times.

Llythyrau, [1948]-[1983], gan gynnwys rhai oddi wrth Bedwyr Lewis Jones, Bobi Jones (2), Dafydd Glyn Jones, E. D. Jones, F. Wynn Jones, Glyn Jones, Gwilym R. Jones, J. E. Jones, John Gwilym Jones (2), Kitty Idwal Jones, Henry Lewis, [D.] Tec[wyn] Lloyd (8), Alan Llwyd (2), Tom Macdonald, Awen Mona, Prys Morgan, T. J. Morgan, James Nicholas (3), a W. Rhys Nicholas.