Showing 247 results

Cyfrol, 1829-[1830au], o bosib yn llaw un Richard Prichard, yn cynnwys copïau o farddoniaeth Gymraeg (ff. 1-6 verso) a Saesneg (ff. 18 verso-22 verso). = A volume, 1829-[1830s], possibly in the hand of one Richard Prichard, containing copies of poetry in Welsh (ff. 1-6 verso) and English (ff. 18 verso-22 verso).
Mae'r farddoniaeth Gymraeg yn cynnwys tua phedwar deg tri o benillion telyn, ynghyd ag un englyn (f. 1) a hwiangerdd (f. 6 recto-verso); maent yn hysbys o ffynnonellau llawysgrif a phrintiedig eraill heblaw am dri, y rhai sy'n cychwyn 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) a 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), sydd heb eu canfod. Mae'r farddoniaeth Saesneg yn cynnwys penillion a dernynnau eraill o gerddi gan nifer o feirdd, gan fwyaf o'r unfed ganrif ar bymtheg a'r ail ganrif ar bymtheg, gan gynnwys Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) a Michael Drayton (f. 18 verso). = The Welsh poetry consists of some forty-three 'penillion telyn', along with a single englyn (f. 1) and a lullaby (ff. 6 recto-verso). These are known from other manuscript or printed sources with the exception of three, those beginning 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) and 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), which have not been traced. The English poetry consists of verses and fragments from the works of various poets, mostly of the sixteenth and seventeenth centuries, including Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) and Michael Drayton (f. 18 verso).

Copi o'r cyhoeddiad Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr : Grŵp Ysgrifennu Rhiwfawr, 2004), wedi ei lofnodi gan y cyfranwyr, ac eraill. = A copy of Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr Writers' Group, 2004), autographed by the contributors and others.

Adysgrif deipysgrif gan Marian Elias Roberts o ddyddiaduron, 1889-1897 â bylchau, William T Williams, Y Gaiman, Chubut, yn disgrifio teithiau ymchwil yng ngodre’r Andes (gweler NLW MSS 23551-8A); ynghyd ag adysgrif o ddau ddyddiadur tebyg (a ddychwelwyd at Fred Green, Chubut) am y cyfnod 8-26 Medi, 16 Hydref-21 Tachwedd 1889, a 27 Tachwedd 1889-4 Chwefror 1890. = A typescript transcript by Marian Elias Roberts of the diaries, in Welsh, 1889-97 with gaps, of William T. Williams, Gaiman, Chubut, Patagonia, describing expeditions to the Andes (now NLW MSS 23551-8A); together with a transcript of two similar diaries (returned to Fred Green, Chubut) for the period 8-26 September, 16 October-21 November 1889, and 27 November 1889-4 February 1890.

Gosodiadau cerdd dant gan Gareth Mitford Williams (1951-1982) ar gyfer cystadlaethau unawdau a deuawdau mewn gwyliau cerdd dant; gosodiad o 'Y Pensaer' gan Gwenallt ar gyfer ymweliad â Brest, Llydaw, yn 1980; gosodiadau ar gyfer Parti’r Graig, Llangefni, yn Eisteddfodau Cenedlaethol Caerfyrddin 1974 a Chaernarfon 1979, ynghyd â llungopi o ysgythriad o’i daid yr artist W. Mitford Davies, 1935.

Papurau’r Parch. T. Alban Davies (1892-1972), gweinidog gyda’r Annibynwyr yn Eglwys Bethesda, Ton Pentre, Rhondda, gan gynnwys dau ddyddiadur, 1915 ac 1949, sgriptiau a sgyrsiau radio a luniwyd ganddo, 1955-1959, llyfr cofnodion Pwyllgor Sir Dwyrain Morgannwg o'r Urdd, 1940-1945, a thorion o'r wasg, 1938-1965.

Copi o sgwrs a luniwyd yn wreiddiol gan Glenys Jones ar achlysur dathlu canmlwyddiant sefydlu'r Wladfa yn 1965 ond a addaswyd ar ôl ei marwolaeth yn 2004. Ymfudodd i Lerpwl o Batagonia a bu'n siarad gyda gwahanol gymdeithasau yng Nglannau Mersi am ei hatgofion o'i mamwlad.

Papurau William Andreas Jones, [1935]-[1988], gohebydd y wasg i Bwyllgor Etholaeth Arfon o Blaid Cymru a llythyrwr cyson i'r wasg, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Anthony Wedgwood Benn (2), Neil Kinnock, John Morris a Dafydd Iwan (2), torion o'r wasg yn ymwneud â Phlaid Cymru a'r Bedwaredd Sianel, a'i atgofion cynnar.

Copi anghyflawn o gyfrol William Middelton, 'Psalmae y brenhinol brophwyd Dafydh' (Llunden, 1603) [Libri Walliae 466-9, ESTC S90848], gyda'r chwe dalen gyntaf, a dalennau 1-30, 229-30, 233-87 ar goll (awgryma nodyn ar f. 118 verso iddynt gael eu colli cyn y ddeunawfed ganrif). Ceir yn y gyfrol nifer o fân nodiadau mewn inc yn dyddio o'r ail ganrif ar bymtheg (y mwyafrif wedi gwisgo neu wedi eu tocio), gan gynnwys enwau Richard Jones (ff. 45, 65 passim), Kadwalad[r] Wynn (f. 55), Hugh Jones (ff. 88 verso, 89 passim), ac Owen Parry, 1690 (f. 63). = Incomplete copy of William Middelton's 'Psalmae y brenhinol brophwyd Dafydh' (Llunden, 1603) [Libri Walliae 466-9, ESTC S90848], lacking the six preliminary leaves and ff. 1-30, 229-30, 233-87 (the note on f. 118 verso suggests that they were lost before the eighteenth century). The volume bears a number of minor annotations in ink of the seventeenth century (most faded or cropped), including the names of Richard Jones (ff. 45, 65 passim), Kadwalad[r] Wynn (f. 55), Hugh Jones (ff. 88 verso, 89 passim), and Owen Parry, 1690 (f. 63).
Yn gynnar yn y ddeunawfed ganrif, roedd y gyfrol yng ngogledd Môn, fel y tystia enwau Richard Owen, Llanfihangel-yn-Nhywyn, 1711 (ff. 81, 85 verso) a John Hughes o Lanfair-yn-neubwll (ff. 26, 36, a ddarlunnir efallai ar f. 112 verso). Bu wedyn ym Mhentreiriannell, Môn, lle'r ysgrifennwyd arno enwau Lewis Morris, 1721 (f. 62), Siôn Morris, 1721/2 (f. 49) a Rhisiart Morris, 1725 (f. 17), ac ychwanegodd Lewis Morris nifer o ddarnau o farddoniaeth, yn Gymraeg a Saesneg, ar ff. 90, 91, 111 verso, 114, 115 verso, a 116 verso. Wedi ei chludo i Benbryn, Ceredigion, cyflwynodd Lewis y gyfrol ym Medi 1759 i Siôn Bradford o Fetws Tir Iarll, Morgannwg (f. 17 verso). = Early in the eighteenth century, the volume was in the north of Anglesey, as witness the names of Richard Owen, Llanfihangel-yn-Nhywyn, 1711 (ff. 81, 85 verso) and John Hughes of Llanfair-yn-neubwll (ff. 26, 36, and possibly pictured on f. 112 verso). Subsequently at Pentreiriannell, Anglesey, it was inscribed with the names of Lewis Morris, 1721 (f. 62), John Morris, 1721/2 (f. 49) and Richard Morris, 1725 (f. 17), and Lewis Morris added numerous fragments of verse, in both Welsh and English, on ff. 90, 91, 111 verso, 114, 115 verso, and 116 verso. Having been transported to Penbryn, Cardiganshire, the volume was in September 1759 presented by Lewis to John Bradford, of Betws Tir Iarll, Glamorgan (f. 17 verso).

Llyfr tonau, 1860, o eiddo Lewis Evans, Maesllwyni, Darowen, sir Drefaldwyn, yn cynnwys emyn-donau yn bennaf. Mae mynegai i'r tonau ar y dudalen rwymo a t. 243. = Tune book, 1860, of Lewis Evans, Maesllwyni, Darowen, Montgomeryshire, containing mainly hymn tunes. There is an index to the tunes on the fly-leaf and p. 243.

Llawysgrif gerddorol anthem 'Hollalluog Dduw' gan J. Raymond Williams, Rhiwabon, i eiriau Colect Dydd Gŵyl Dewi Sant, ar gyfer baritôn, côr ac organ. Fe'i perfformiwyd gan Gôr Coleg Sant Ioan, Caergrawnt, dan arweiniad George Guest, adeg dathlu pedwarcanmlwyddiant cyfieithu’r Beibl yn 1988, ynghyd â rhaglen o’r daith a drefnwyd. = Music manuscript of the anthem 'Hollalluog Dduw' [Almighty God] by J. Raymond Williams, Ruabon, set for baritone solo, choir and organ, performed by the Choir of St John’s College, Cambridge, conducted by George Guest, to celebrate the four hundredth centenary of the translation of the Bible into Welsh (1588-1988), together with a programme of the tour.

Cofnodion yn ymwneud ag Eglwys yr Woodlands, Penbedw, yn cynnwys llyfrau cofnodion, 1936-1983, llyfrau yn ymwneud â chasgliadau tuag at y genhadaeth, 1937-1982, ynghyd â rhestr deipiedig o'r rhai gafodd eu bedyddio, 1870-1957. = Records relating to the Welsh Baptist Church, the Woodlands, Birkenhead, comprising three minute books 1936-1983, two collectiont books of the Baptist Missionary Society, 1937-1982, together with a typescript list of baptisms, 1870-1957.

Copiau teipiedig o ugain o benillion gan J. Glyn Davies yn dwyn y teitl 'Cwyn Men am ei Llyfr (neu Delynegion Bâs a Dwfn)', ac un ar bymtheg o benillion gan C. Bryner-Jones yn dwyn y teitl 'Rhai o Bobol Dolgella'. = Typewritten copies of twenty poems by J. Glyn Davies and sixteen by C. Bryner-Jones.

Taflenni amrywiol yn ymwneud â Phlaid Cymru yn bennaf, 1964-2008, gan gynnwys gohebiaeth etholiadol y rhoddwr Llŷr Hughes Griffiths fel ymgeisydd mewn etholiadau cyffredinol a'r Cynulliad Cenedlaethol. = Miscellaneous printed material, 1964-2008, relating mainly to Plaid Cymru including election communications of the donor Llŷr Hughes Griffiths as a candidate in general elections and Assembly elections.

Sgriptiau dramâu'r BBC, c. 1948-1963, y bu Richard Hughes, awdur adroddiadau a sgriptiau doniol, yn cymryd rhan ynddynt, gan gynnwys y sgriptiau radio 'Llywelyn Fawr', 1951, 'Gŵr Pen y Bryn', 1952, a 'Traed mewn cyffion, 1953, a sgript deledu, 1963, ynghyd â darnau a luniwyd ganddo yn iaith y Cofi (gweler Gruffudd Parry, Co Bach a Hen Fodan a Wil (Llanrwst, 2002)).

Papurau amrywiol gan gynnwys llyfr nodiadau yn cynnwys ymdriniaeth yn dwyn y teitl 'Cymeriad Hamlet' a chreder mai llaw Emrys ap Iwan ydyw; traethawd llawysgrif ar John Bunyan; anerchiad anghyflawn 'UCAC ac argyfwng yr iaith', yn llaw yr Athro Griffith John Williams (1892-1963); a phapurau amrywiol o’r 19 ganrif, gan gynnwys llythyr, 1864, yn llaw William Skene (1809-1892). = Miscellaneous papers including a notebook relating to the character of Hamlet believed to be in the hand of Emrys ap Iwan; a manuscript essay on John Bunyan; an incomplete address on UCAC, the Welsh teachers union, and the language crisis in the hand of Professor Griffith John Williams; and various papers from the 19 century, including a manuscript letter, 1864, by William Skene (1809-1892).

Copi llawysgrif yn llaw D. Tecwyn Lloyd (1914-1992) o 'Y Cythreuliaid' sef ei drosiad o ddrama The Devils [1961] gan John Whiting (1917-1963), a luniwyd ar gyfer Gŵyl Ddrama Llangefni, 1965, ynghyd â llythyr ganddo at y rhoddwr Anne Loveland, 11 Hydref 1965. = A manuscript copy in the hand of D. Tecwyn Lloyd (1914-1992) of 'Y Cythreuliaid', his adaptation of The Devils by John Whiting (1917-1963) [1961], for the Llangefni Drama Festival, 1965, together with a letter from him to the donor Anne Loveland, 11 October 1965.

Papurau amrywiol, 2010-2011, yn ymwneud â'r digwyddiadau a drefnwyd i ddathlu daucanmlwyddiant y Cob, Porthmadog (1811-2011), 2011. = Various papers, 2010-2011, relating to the events held to celebrate the bicentenary of the Cob (1811-2011), Porthmadog.

Copi o restr testunau Eisteddfod Genedlaethol yr Wyddgrug, 1873, wedi'i argraffu ar sidan glas. = List of competition subjects for the Mold National Eisteddfod, 1873, printed on blue silk.
Rhestrir hefyd enwau y Pwyllgor Gwaith (f. 1), yr amodau cystadlu a'r asiantau lleol (f. 2 verso). = Also listed are the Executive Committee members (f. 1), competition conditions and local agents (f. 2 verso).

Nifer o benillion amrywiol mewn teipysgrif, gan gynnwys 'Tua Chaeo' gan Abiah Roderick (1898-1977), bardd gwerinol a digrifwr o Gwm Tawe, a luniodd y penillion (heb eu cyhoeddi) yn arbennig ar gyfer mam Mrs Elsa Davies, y rhoddwr.

Papurau, 1981-1986, yn ymwneud â'r Colegiwm Cymraeg, pan oedd y diweddar J. I. Daniel [Siôn Daniel] yn ysgrifennydd y Colegiwm. Ceir gohebiaeth ynglŷn â llunio'r cyfansoddiad, aelodaeth, a thefnu cyfarfodydd a chynadleddau.