- E/3
- File
- 1963
Llythyrau cydymdeimlad ar farwolaeth Griffith John Williams, 1963.
Llythyrau cydymdeimlad ar farwolaeth Griffith John Williams, 1963.
Papurau personol amrywiol, gan gynnwys tystysgrif ac adroddiadau ysgol, 1904-1909; tystysgrif gradd a thyslythyrau'n ymwneud â'i gyrfa, 1914-1922; dyddiadur mis mêl, 1922, a rhestr anrhegion priodas; llyfr llofnodion, 1907-1910; llyfrau ysgrifennu (3) yn cynnwys 'Pert-ddywediadau hen gymeriadau yn ardal Ffestiniog a'r cylch', a ysgrifenwyd ar gyfer Eisteddfod Dydd Gŵyl Dewi, o bosibl gan Elizabeth Williams pan yn yr ysgol; a chardiau coffa, taflenni angladdol a thorion papur yn ymwneud ag aelodau'r teulu.
Cofnodion, gohebiaeth a phapurau amrywiol, 1942-1945, perthynol i Undeb Cymru Fydd, a chysylltiad Elizabeth Williams â'r Undeb. Yn eu plith ceir nodiadau a darlith ar yr Undeb yn llaw G. J. Williams. Ceir hefyd ychydig bapurau, 1957 ac 1963, yn ymwneud ag ymgyrchoedd Cwm Tryweryn a Chlywedog; gohebiaeth, 1967-1969, yn ymwneud â chyflwr capel Bethesda'r Fro; llythyrau, 1972-1974, at Elizabeth Williams yn ymwneud â Chymdeithas Tai Gwynedd; a llyfr ysgrifennu, 1931-1935, yn cynnwys 'Adroddiad o waith Merched Gwaelod-y-Garth yn ystod diweithdra y tri-degau', yn cwiltio, nyddu, gweu, etc.
Ymhlith y gohebwyr amlycaf mae T. Ifor Rees (7), Prosser Rhys, Keidrych Rhys, Brinley Richards, Melville Richards (2), Tom Richards (10), Gomer M. Roberts (5), Kate Roberts (6), Eurys Rowlands (6), R. J. Rowlands ('Meuryn', 3), T. Shankland (2), Alf Sommerfelt.
Ymhlith y gohebwyr amlycaf mae Lewis Valentine (cerdyn Nadolig), Morgan Watkin (4), Harri Webb (2), A. H. Williams (3), D. J. Williams, Abergwaun (16), David Williams (9), Ifor Williams (10), Iolo A. Williams (18, a'i deulu (3), ac un oddi wrth G. J. Williams, 1962, at Elinor Williams), J. E. Caerwyn Williams, J. Lloyd Williams, Morris Williams (2), Stephen J. Williams (4).
Dyddiaduron poced, 1920, 1923, 1925, 1930, 1932, 1934, 1936, 1939, 1939-1940, 1943, 1952, 1956, 1957, 1958, 1959, 1961, yn cynnwys ychydig iawn o gofnodion, ac yn ymwneud yn bennaf â chofnodi dyddiad ac amser darlithoedd a chyfarfodydd pwyllgorau, etc.; ynghyd â llyfr nodiadau yn cynnwys cofnodion manwl am y cyfnod 26 Gorffennaf hyd 2 Awst 1920.
Pasport, ffotograffau, cerdyn adnabod a thrwydded yrru G. J. Williams; ynghyd â phapurau'n ymwneud â'i ymweliad â Rhufain, 1938, a Milan, 1947.
Papurau'n ymwneud â gyrfa G. J. Williams, gan gynnwys ceisiadau am swyddi a thystlythyrau, 1914-1927, 1946; ynghyd â chopi o gais Saunders Lewis am swydd yng Ngholeg Rhydychen, 1947.
Cyfansoddiadau a beirniadaethau
Cyfansoddiadau llenyddol G. J. Williams, [1912x1925], gan gynnwys pryddestau a cherddi yn bennaf; cyfansoddiadau gan eraill, [1870x1963]; a beirniadaethau eisteddfodol amrywiol, 1940-1961.
Darlithoedd a phapurau'n ymwneud â hanes Plaid Cymru, 1924-1967, gan gynnwys cofnodion cyfarfod cyntaf y Blaid yn ne Cymru, 1924; papurau'n ymwneud â gyrfa Saunders Lewis yn sgîl llosgi'r Ysgol Fomio, 1936-1943; cofnodion cangen Dinas Caerdydd o Blaid Cymru, 1932-1936; a deunydd printiedig amrywiol, 1926-1965.
Nodiadau pregeth yn llaw G. J. Williams.
Llyfr nodiadau yn cynnwys calendr printiedig mewn Ffrangeg am y flwyddyn 1823; cyfarwyddiadau llawysgrif ar gymysgu lliwiau paent; a hanes taith o Boulogne i Folkestone, 25 Gorffennaf 1849, y ddau olaf mewn Saesneg.
Llyfr nodiadau yn cynnwys traethawd ar gerddoriaeth a gweithiau diwinyddol, a cherddi rhydd. Roedd y gyfrol yn eiddo i Matthew Thomas yn 1837.
Llythyr oddi wrth Iolo Morganwg
Rhan o lythyr, 2 Hydref [?19]39, yn amgau llythyr arall, 1 Medi 1808, oddi wrth Iolo Morganwg at Robert Dare, Penybont-ar-Ogwr, yn ymwneud â chloddio am fanganîs yn Sully, Morgannwg.
Iolo Morganwg, 1747-1826
Gohebiaeth John Jones ('Tegid')
Pum llythyr, 1845-1850, oddi wrth John Jones ('Tegid') at y Parch. R. P. a Mrs Llewelyn, Llangynwyd, gan amgau dau lythyr at yr Archaiologia Cambrensis; ac un llythyr, 10 Mehefin 1846, oddi wrth y Parch. R. P. Llewelyn at 'Tegid'.
Darlithoedd, yn Gymraeg a Saesneg, yn dwyn y teitl 'Iolo Morganwg'.
Gohebiaeth, 1935-1938, yn cynnig gwybodaeth am Iolo Morganwg, neu'n ymwneud â lleoliad rhai o'i lawysgrifau.
Traddodiad Llenyddol Morgannwg
Drafft llawysgrif o'r gyfrol Traddodiad Llenyddol Morgannwg a gyhoeddwyd yn 1948.
'Beirdd Morgannwg hyd ddiwedd y ddeunawfed ganrif'
Llawysgrif traethawd buddugol G. J. Williams yn Eisteddfod Genedlaethol Castell-Nedd, 1918, dan y ffugenw 'Glascurion', ynghyd â beirniadaeth Lemuel Hopkin-James.
Hopkin-James, Lemuel J. (Lemuel John), b. 1874
'The Literary Tradition of the the Vale of Glamorgan'
Llawysgrifau darlithoedd Saesneg ar draddodiad llenyddol Morgannwg, 'The Literary Tradition of the the Vale of Glamorgan', 'Some Aspects of the Literary Tradition of Glamorgan' a 'The Vale of Glamorgan and the Literary Tradition of the Vale'; ynghyd â phroflen erthygl yn dwyn y teitl 'The Welsh Literary Tradition', gyda phwyslais arbennig ar Forgannwg.