Showing 59941 results

Llungopïau o dorion papur newydd o'r 1920au a gymerwyd o'r Narberth, Whitland & Clynderwen Weekly News, y deunydd yn bennaf o ddiddordeb gwleidyddol, llenyddol neu lleol.

Deunydd gan Waldo Williams, un ai'n ddeunydd gwreiddiol yn ei law neu'n lungopïau o ddeunydd gwreiddiol, gan gynnwys barddoniaeth; rhyddiaith; deunydd darlithio/dysgu ar gyfer ysgolion haf a dosbarthiadau nos; nodiadau a wnaethpwyd gan Waldo Williams tra'n fyfyriwr prifysgol; gohebiaeth; ac amrywiol nodiadau a manion eraill.

Barddoniaeth gan, neu ddeunydd sy'n ymdrin â barddoniaeth gan, Waldo Williams, gyda nifer o'r cerddi yn ei law ei hun. Mae'r eitemau'n cynnwys ei gerddi adnabyddus Eirlysiau a Mewn Dau Gae, ei awdl Tŷ Ddewi, ei gywydd Y Tŵr a'r Graig a'i gywydd coffa i'w wraig Linda, ynghyd â cherddi cynnar megis Hiraeth a Y Duw Unig.

Copïau llawysgrif drafft a llungopïau o ran o gywydd Waldo Williams Y Tŵr a'r Graig (yma'n dwyn y teitl [?gwreiddiol] 'Rhwng y Ddwy Garn'), y copïau llawysgrif a chopïau gwreiddiol y llungopïau yn llaw Waldo Williams. Cyhoeddwyd y cywydd am y tro cyntaf yn rhifyn Tachwedd 1938 o'r cylchgrawn Heddiw.

Llungopi o'r gerdd Plentyn y Ddaear gan Waldo Williams, y copi gwreiddiol yn ei law. Cyhoeddwyd y gerdd am y tro cyntaf yn rhifyn 17 Mai 1939 o'r Faner.

Llungopi o nodyn (neu, o bosib, ran o lythyr) oddi wrth 'Hefin' at dderbynnydd anhysbys yn cynnwys copi o englyn gan Waldo Williams sy'n cychwyn 'O baradwys ddibryder ...'. Crybwyllir yn y nodyn y gwas ffarm a'r gwrthwynebwr cydwybodol Percy Ogwen Jones, ynghyd a'i fab, Geraint Percy Jones.

Darnau rhyddiaith gan, neu eitemau'n ymdrin â darnau rhyddiaith gan, Waldo Williams, gan gynnwys ei 'Ddatganiad' ('Statement') yn erbyn gorfodaeth milwrol; pamffledyn yn seiliedig ar y sgwrs radio wreiddiol Paham yr wyf yn Grynwr; adolygiadau llenyddol o'r wasg; ac ysgrifau drafft ar y bardd a'r llenor D. J. Williams, ar y gynghanedd ac ar emynwyr y ddeunawfed ganrif.

Llungopi o ddatganiad Waldo Williams yn erbyn rhyfel a wnaeth gerbron tribiwnlys Caerfyrddin ar 12fed o Chwefror 1942.

Llungopïau o lythyrau, [1943], a anfonwyd at Waldo Williams gan ei wraig Linda (née Llewellyn) tra 'roedd yn yr ysbyty yn ystod ei chystudd olaf. Ymddengys un llungopi fel petai'n cynnwys rhannau o sawl llythyr/nodyn wedi'u gludo at ei gilydd ac nad yw'r un o'r rhannau yn gyflawn ynddoi'i hun.

Llungopi o lythyr, 24 Medi 1967, at Waldo Williams oddi wrth Dewi Thomas. Nid yw'n eglur pa un ai'r un Dewi Thomas sydd yma â'r Parch Dewi W. Thomas a ddisgrifir gan Alan Llwyd (Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 229-230, 339).

Llungopi o lythyr, 20 Medi 1970, at Waldo Williams oddi wrth George Evans, a oedd yn wreiddiol o Glunderwen, Sir Benfro (gweler nodyn [?yn llaw Dilys Williams, chwaer Waldo] ar frig y llythyr). Ysgrifennwyd y llythyr tra 'roedd Waldo dan ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd.

Deunydd yn ymwneud â Waldo Williams, gan gynnwys peth o hanes ei ddyddiau ysgol, ei wrthodiad i dalu'r dreth incwm, a'i ddedfryd a'i garchariad o ganlyniad i hynny; ysgrifau coffa a theyrngedau a luniwyd iddo yn dilyn ei farwolaeth; a dathliadau canmlwyddiant ei eni.

Llungopïau o farddoniaeth gan blant, o bosib plant yn un o ddosbarthiadau ysgol Waldo Williams.

Llungopi o doriad a gymerwyd o rifyn 27 Rhagfyr 1923 o'r Narberth, Whitland & Clynderwen Weekly News yn adrodd am ddiwrnod gwobrwyo Ysgol Sir Arberth, achlysur a oedd yn cyd-ddigwydd ag ymddeoliad y prifathro, John Morgan. Ceir cyfeiriadau at lwyddiannau academaidd Waldo Williams tra bu'n ddisgybl yn yr ysgol a hefyd at yr araith a draddododd er clod am John Morgan ar ddiwrnod y gwobrwyo. Fe ymddengys mai ysgrifen Albert Lewis (gweler Canmlwyddiant geni Waldo Williams dan bennawd Deunydd yn ymwneud â Waldo Williams) a geir ar gefn yr eitem.

Llungopi o dudalennau llyfr nodiadau yn cynnwys araith yn llaw John Edwal Williams wedi'i chyfeirio at blant Ysgol Gynradd Brynconin, Mynachlog-ddu oedd yn mynd ymlaen i Ysgol Sir Arberth ym mis Medi 1917. Yr oedd John Edwal yn brifathro Ysgol Brynconin ar y pryd. Ar gefn y ddalen olaf ceir arysgrif o bosib yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai John Edwal (gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams), sy'n darllen 'Oedd llety personol i bob un o blant ysgol Blaen [sic - am Brynconin] oedd yn mynd ml'an i ysgol Arberth'; ynghyd â llungopi o'r araith fel yr ymddangosodd yn The Baptist Record.

Llungopïau o erthyglau gan John Edwal Williams a gyhoeddwyd yn y Narberth, Whitland & Clynderwen Weekly News yn ystod y 1920au, yn bennaf dan y ffugenw 'John Dewsland', ynghyd â llythyr i'r wasg yn ymateb i'r erthyglau.

Coeden deulu Syr Henry Jones, brawd John Jones, tad Angharad Williams (née Jones), a luniwyd - yn ôl nodyn [yn llaw David Williams, nai Waldo a gor-nai Angharad] ar ymyl y ddalen gefn - gan Jean Ware (bellach Hunt, ganed Jones) (a oedd, yn ôl tystiolaeth y goeden deulu, yn wyres i Syr Henry Jones); ynghyd â gwybodaeth bellach ynghylch ŵyrion, gor-ŵyrion a gor-gor-ŵyrion Syr Henry Jones yn llaw Jean Ware (am Jean Ware, gweler Llythyr at Dilys Williams oddi wrth Jean Hunt dan bennawd Dilys Williams - Gohebiaeth at Dilys Williams).

Erthygl a llun wedi'u llungopïo yn ymwneud ag Amgueddfa Syr Henry Jones yn Llangernyw, Conwy. Addaswyd Cwm, cartref teuluol Syr Henry Jones, yn amgueddfa er mwyn olrhain ei fywyd a'i waith cyntaf fel prentis i'w dad Elias Jones, a oedd yn grydd wrth ei alwedigaeth. Ceir arysgrif [yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai Angharad] ar frig yr erthygl, sy'n cynnwys cyfeiriad at Jean Ware (bellach Hunt, ganed Jones).

Llungopi o erthygl am Syr Henry Jones a ymddangosodd yn Y Glannau, papur bro ardal Y Rhyl a'r cylch, gwaelod Dyffryn Clwyd a Llanelwy, Sir Ddinbych. Sonnir am rai aelodau o deulu Angharad, a hefyd am y cywydd coffa ysgrifennodd ei mab, Waldo Williaims, iddi (am y cywydd coffa, gweler hefyd Llythyrau at Dilys Williams oddi wrth Elias, Bont Faen, Llangernyw a Llythyr at Dilys Williams oddi wrth Jean Hunt, ill dau dan bennawd Dilys Williams - Gohebiaeth at Dilys Williams). Cynhwysir y cywydd coffa 'Angharad' yn Dail Pren (1956), unig gyfrol farddoniaeth gyhoeddiedig Waldo Williams.

Rhaglen ddigwyddiadau i ddathlu Ail-Agor Amgueddfa'r Cwm a lansio'r gyfrol Yr Athro Alltud dan nawdd Ymddiriedolaeth Cofeb Syr Henry Jones.

Copi o arysgrif carreg fedd John a Margaret Jones, rhieni Angharad Williams (née Jones).

Gohebiaeth wedi'i gyfeirio at Dilys Williams, yn bennaf oddi wrth aelodau teuluol a chyfeillion, yn ogystal â chan sefydliadau megis aelodau pwyllgor Gŵyl y Sir, Abergwaun (1957), a'r Academi Gymreig yn eu paratoadau ar gyfer Gŵyl Waldo (1986).

Llungopi o lythyr, 16 Hydref 1975, at Dilys Williams oddi wrth ei hewythr, William Price Jones (brawd ei mam, Angharad Williams (née Jones)), yn diolch iddi am ei chydymdeimlad wedi marwolaeth gwraig William Price Jones (gweler William Price Jones dan bennawd Angharad Williams (née Jones)).