Showing 96 results

Archival description
Only top-level descriptions File
Print preview View:

Llythyr gan Carneddog

  • NLW MS 24012D.
  • File
  • 1902-1929

Llythyr, dyddiedig 6 Mehefin 1929, gan Richard Griffith (Carneddog) at ei chwaer-yng-nghyfraith Elin Griffith a'i nith Jane, yng Nghicieth, yn cynnwys yn bennaf newyddion teuluol (ff. 1-20). Mae'r llythyr yn cynnwys englynion ganddo er cof am deulu a chyfeillion (ff. 12-20), englynion a oedd i'w cyhoeddi yn O Greigiau'r Grug (Dinbych, 1930), tt. 25-32. = A letter, dated 6 June 1929, from Richard Griffith (Carneddog) to his sister-in-law Elin Griffith and his niece Jane in Cricieth, containing mainly family news (ff. 1-20). The letter includes englynion composed by him in memory of family and friends (ff. 12-20), which were to be published in his forthcoming book O Greigiau'r Grug (Denbigh, 1930), pp. 25-32.
Ceir hefyd yn y llawysgrif ddau hysbysiad rhent stad Hafodgarregog, 1902-1903, yn ôl pob golwg ar gyfer William Griffith, Tylyrni, brawd Carneddog a gŵr Elin (ff. 21-22), a theipysgrif o ddyfyniad byr o araith a draddodwyd gan David Lloyd George ym 1925 (f. 23). = The manuscript also contains two Hafodgarregog estate rent notices, 1902-1903, apparently for Carneddog's brother and Elin's husband, William Griffith, Tylyrni (ff. 21-22), and a short typed extract from a 1925 speech by David Lloyd George (f. 23).

Carneddog, 1861-1947.

Cardiau post Cylch yr Orsedd, Eisteddfod Y Rhyl, 1904, ac arysgrif yn ymwneud â'r arwisgiad, 1911,

  • NLW Misc. Records 466.
  • File
  • 1904-1959.

Ceir hefyd tri cherdyn post yn dangos lluniau fel a ganlyn - (1) grŵp, yn cynnwys Olwen Silvester ar achlysur dathlu hanner canmlwyddiant Cymdeithas Cymmrodorion y Rhyl, 1959, (2) y Parchedig Rowland Williams ('Hwfa Mon; 1823-1905), a (3) golygfa yn ninas Caeredin, 1905 (gyda darn o farddoniaeth Gymraeg wedi ei ysgrifennu ar y cefn). Rhaglen gwasanaeth a gynhaliwyd yng Nghapel Clwyd Street, Rhyl, 22 Mehefin 1911, ar achlysur coroniad Sior V. Llythyr, 1931, oddi wrth Ifan ab Owen Edwards at y rhodddwr ynglŷn â phenillion a gynigiodd i'w cyhoeddi yn Cymru'r Plant.

Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym

  • NLW MS 24070C
  • File
  • 1863

Adysgrif, 1863, yn bennaf yn llaw D[aniel] L[ewis] Moses, gynt o Lanbedr Pont Steffan, o'r gyfrol Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym, gol. gan Owen Jones a William Owen (Llundain, 1789). = Transcript, 1863, mainly in the hand of D[aniel] L[ewis] Moses, formerly of Lampeter, of the volume Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym, ed. by Owen Jones and William Owen (London, 1789).
Mae'r llawysgrif yn cynnwys y cyfan o gerddi Dafydd ap Gwilym yn y gyfrol, heblaw am ambell i fwlch, damweiniol mae'n debyg, ar tt. 67, 354 a 423 ac eraill o bosib (tt. 1-210, 249-492). Mae hefyd yn cynnwys cerddi ffug Iolo Morganwg o'r atodiad (tt. 211-243); crynodeb, yng Nghymraeg, o hanes Dafydd (yn Saesneg) gan Owen Jones (ff. vi-xii); y marwnadau i Dafydd (ff. xii verso-xv verso); a chychwyn (Abermaw-Gwdion ab Don) yr eirfa Saesneg o bobol a llefydd yn y cerddi (tt. 493-502). Heblaw am Moses, ysgrifennwyd y llawysgrif mewn dwy law ychwanegol (tt. 249-279 a 297-328 yn eu tro). = The manuscript contains all the Dafydd ap Gwilym poems, except for a few apparently unintentional lacunae on pp. 67, 354 and 423 and possibly elsewhere (pp. 1-210, 249-492). It also includes Iolo Morganwg’s forgeries from the appendix (pp. 211-243); a precis, in Welsh, of Owen Jones's (English) biography of Dafydd (ff. vi-xii); the elegies to Dafydd (ff. xii verso-xv verso); and the beginning (Abermaw-Gwdion ab Don) of the English glossary of people and places mentioned in the poems (pp. 493-502). Besides Moses, parts of the manuscript are written in two additional hands (pp. 249-279 and 297-328 respectively).

Moses, D. L. (Daniel Lewis), 1822-1893

Cwestiynau gan Dewi Z. Phillipps,

  • NLW Misc. Records 279.
  • File
  • 1974.

Cwestiynau a luniwyd yn Saesneg gan yr Athro Dewi Z. Phillipps, Coleg Prifysgol Cymru, Abertawe, mewn ateb i ddarlith ar y testun 'Beth yw pwrpas llenydda?' a draddodwyd gan y Dr. R. M. Jones, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, yn yr Eisteddfod Genedlaethol yng Nghaerfyrddin, Awst 1974. Am fersiwn Gymraeg o'r cwestiynau gan yr Athro Bedwyr Lewis Jones gweler Y Traethodydd, Ionawr 1975, tt. 10-44.

Cerddi, traethawd, a beirniadaethau H. Griffiths ('Hywel Myrddin'), Caerfyrddin,

  • NLW Misc. Records 274.
  • File
  • [1925-1943].

Copïau o gerddi ac o draethawd gan H. Griffiths ('Hywel Myrddin'), Caerfyrddin, ynghyd â llyfr nodiadau yn cynnwys ei feirniadaethau ar gyfansoddiadau llenyddol yn Eisteddfod Beulah, a llythyr ato oddi wrth J. Iorwerth Roberts, Llangollen. = Copies of poems and an essay by H. Griffiths ('Hywel Myrddin'), Carmarthen; a note-book containing his adjudications on literary compositions at Beulah Eisteddfod; and a letter to him from. J. Iorwerth Roberts, Llangollen.

Clifford Dyment printed material and personalia

  • NLW ex 2927
  • File
  • 1929-1978

Five printed volumes and a proof copy, 1935-1956, of poetry by Clifford Dyment, all containing annotations, emendations or inscriptions in his hand; together with a small bundle of miscellaneous personal items, 1929-1978.

Dyment, Clifford, 1914-1971

Dyddiadur Evan Isaac Thomas, Llandysul

  • NLW MS 24130A.
  • File
  • 1876-1885

Dyddiadur Evan Isaac Thomas, Llandysul, sir Aberteifi, ar gyfer 1 Ionawr 1876-31 Rhagfyr 1885, yn cynnwys cofnodion byr (dwy dudalen y mis) yn bennaf ynglŷn â'i waith fel saer dodrefn, trefnydd angladdau a ffermwr, ei ddyletswyddau fel ysgrifennydd a thrysorydd y Llandyssul Benefit Society a'i aelodaeth o Gapel y Bedyddwyr Penybont, [Pont Tyweli]. = Diary of Evan Isaac Thomas, Llandysul, Cardiganshire, for 1 January 1876-31 December 1885, containing brief entries (two pages per month) mainly relating to his work as cabinet maker, undertaker and farmer, his duties as secretary and treasurer of the Llandyssul Benefit Society and his membership of Penybont Baptist Chapel, [Pont Tyweli].

Thomas, Evan Isaac, 1823-1908

Pregethau Griffith Jones, Llanddowror

  • NLW MS 24057B
  • File
  • 1760

Y gyfrol gyntaf mewn cyfres o chwech yn cynnwys adysgrifau o bregethau ar y Testament Newydd gan y Parch. Griffith Jones, Llanddowror, wedi eu copïo yn nhrefn y Beibl. Mae'r gyfrol hon yn cynnwys pregethau ar Efengyl Mathew ac fe'i cwblhawyd ar 5 Tachwedd 1760 (t. 1244). = The first volume in a series of six containing transcripts of sermons on the New Testament by the Rev. Griffith Jones of Llanddowror, transcribed in Bible order. This volume contains sermons on the Gospel of St Matthew and was completed on 5 November 1760 (p. 1244).
Mae'r gyfrol wedi ei ysgrifennu mewn dwy law: mae'r rhestr cynnwys anghyflawn (ff. ii-iii) a nifer o gywiriadau ac arnodiadau yn y testun yn llaw'r Parch. Thomas Evans, curad Llanddowror a rheithor Walton, sir Benfro; ni adnabuwyd copïwr y prif destun (tt. 35-1244) gan y catalogydd. O'r 93 pregeth a gopïwyd i'r gyfrol yn wreiddiol (gw. y nodyn y tu mewn i'r clawr blaen) erbyn hyn mae pump, gan gynnwys y cyntaf, yn anghyflawn, ac mae un ar goll yn gyfan gwbl (tt. 476-[486]). = The volume is in two hands: the incomplete table of contents (ff. ii-iii) and a number of corrections and annotations to the text are in the hand of the Rev. Thomas Evans, curate of Llanddowror and rector of Walton, Pembrokeshire; the scribe of the main body of the text (pp. 35-1244) has not been identified by the cataloguer. Of the 93 sermons originally transcribed in the volume (see note inside front cover) five are now incomplete, including the first, and one is missing in its entirety (pp. 476-[486]).

Jones, Griffith, 1683-1761

Articles by Rev. Brynmor Davies,

  • NLW Misc. Records 558.
  • File
  • 1979-1980.

Cuttings, 1979-1980, from the South Wales Guardian of articles by Rev. Brynmor Davies. = Toriadau, 1979-1980, o'r South Wales Guardian o ysgrifau gan y Parch. Brynmor Davies.

Boxing contract of Jimmy Wilde

  • NLW ex 3080
  • File
  • 1923

An agreement with American manager and promoter, Tom O'Rourke, the contract dated 1923 and relating to Jimmy Wilde's defeated challenge against Pancho Villa (or Frankie Genaro. The bout was Jimmy Wilde's unsuccessful return from retirement, held in New York. Former ownership of contemporaneous Welsh boxer Stan Roberts, by descent, private collection Caerphilly.

O'Rourke, Tom, 1856-1936

Sgript ffilm Un Nos Ola Leuad

  • NLW ex 3083
  • File
  • 1990

Sgript y ffilm Un Nos Ola Leuad (1991), addasiad Gwenlyn Parry ac Endaf Emlyn o nofel Caradog Prichard. Mae'r sgript yn cynnwys nodiadau a darluniau o waith y cyfarwyddwr, Endaf Emlyn, sy'n ymwneud â'r cynhyrchiad.

Emlyn, Endaf, 1944-

David Blamires papers

  • NLW ex 3081
  • File
  • 1981-1996

Miscellaneous papers, 1981-96, belonging to Professor David Blamires, author of David Jones: Artist and Writer (1971), who established the David Jones Society in 1975. The collection includes exhibition notes, research papers, conference programmes, postcards, and correspondence. A separate file within the box contains a set of David Jones Society Newsletters, nos.1-38 (1976-84).

Blamires, David, 1936-

Saunders Lewis letters to T. Charles Edwards

  • NLW MS 24189E.
  • File
  • 1918, 1935-1976

Papers of Thomas Charles Edwards, Ampleforth, 1918, 1935-1976, including fifty-seven letters, in Welsh and English, from Saunders Lewis to him, 1935-1976 (ff. 1-5, 7-11, 13-15, 18, 20-45, 47-48, 50-55, 58-69), to his wife Imelda, 1940-1941, 1950 (ff. 16-17, 19, 49), or to both, 1939 (f. 12), containing personal news and discussing politics, current affairs, the Catholic Church and articles by TCE.
Also included are letters to TCE from David Jones, 17 June 1937, seeking to send Lewis a copy of his 'In Parenthesis' (f. 6), G[riffith] J[ohn] Williams, 16 July 1948, concerning an R. W[illiams] Parry englyn (f. 46) and John B[arrett] Davies, St Dogmaels, 22 October 1962 (ff. 56-57); together with a letter, 19 May 1918, from TCE, Shrewsbury, to his mother (ff. 70-73); a script for Lewis's radio talk 'A Prospect of Wales: 7. Welsh Writers of Today', as transmitted on the Welsh Home Service, 25 April 1961, being the copy sent by Lewis to TCE (ff. 74-84); and seven press cuttings, 1935-1936, mainly relating to Lewis and the burning of the bombing school at Penyberth (ff. 85-91).

Lewis, Saunders, 1893-1985

Barddoniaeth Huw Morys

  • NLW MS 14701D.
  • File
  • 1681-2

A volume, 1681-2, in the hand of Huw Morys ('Eos Ceiriog', 1622-1709), poet, Llansilin, co. Denbigh, containing mainly holograph Welsh poetry in strict and free metres, including a poem dated 1681 (ff. 10-11), together with a cywydd by Siôn Tudur (f. 16 verso), prophetic verses, some attributed to Taliesin (ff. 12 verso, 25 verso), and anonymous englynion (ff. 36 verso-37, 42); the original parchment cover, preserved at the beginning, contains copies by H.M. of 'Diarhebion o waith Taliessin', 'Cynghorion Taliessin' (f. i verso) and 'Tri Thlws ar ddeg o Ynys Brydaine' (f. ii). The manuscript was probably written for the poet's brother John Maurice (d. 1699), Bodlith, Llansilin, whose name appears on f. 1; other signatures in the volume suggest it to have remained in the possession of the family until the [mid-18 cent.].

Proflenni Llyfryddiaeth Gymreig o 1801-1810

  • NLW ex 3086
  • File
  • 1908

Copi E. Vincent Evans o broflenni cyfrol Charles Ashton Llyfryddiaeth Gymreig o 1801 i 1810 (Croesoswallt, 1908) gan Charles Ashton, yn cynnwys cywiriadau ac ychwanegiadau ganddo ar gyfer 1811 ac 1812. Ceir nodiadau yn llaw E. Vincent Evans ar y tudalennau drwyddi draw y gyfrol yn awgrymu cywiriadau. Ceir cerdyn mynegai gwreiddiol y gyfrol hefyd tu fewn.

Evans, Vincent, Sir, 1851-1934

Cywyddau

  • NLW MS 16130D.
  • File
  • 1958

Copi ffotostat, 1958, o lawysgrif yng nghasgliad teulu Cotton, Combermere (ZCR 74/190), yn archifdy swydd Caer, yn cynnwys cywyddau a ysgrifennwyd mewn sawl llaw ar ddiwedd yr unfed ganrif-ar-bymtheg. = A photostat facsimile, 1958, of a manuscript held among the Cotton family of Combermere manuscripts (ZCR 74/190) at the Cheshire County Record Office, containing cywyddau written in several hands at the end of the sixteenth century.
Cyfansoddwyd y cywyddau, [1320x?1580], gan Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), a rhai beirdd anhysbys. = The cywyddau were composed, [1320x?1580], by Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), and a few unidentified poets.

Documents of Kanonier Obergefreiter Kurt Kruger, P.O.W.

  • NLW ex 3093
  • File
  • 1946-1973

A binder containing various documents relating to Kanonier Obergefreiter Kurt Kruger, a WWII Luftwaffe P.O.W held at Camp 70 in Henllan, Pembrokeshire, 1946-1948. Includes Kruger's 'Soldbuch', the standard identity document in the German military. Also includes December 1947 issue of 'Der Wegweiser' (The Signpost) from Henllan Camp, as well as Kruger's certificate of discharge, certificate of registration, ID document for foreigners in Britain, work permit, and passport (1968-1973).

Kruger, Kurt, 1922-2014

Barddoniaeth John Jones, Glanygors

  • NLW MS 23942B.
  • File
  • [1795]-[1811]

Llawysgrif yn cynnwys pump cerdd ar hugain, [1795]-[1811] (dyfrnod 1795), yn llaw John Jones (Jac Glan-y-Gors), gan gynnwys tair cerdd ar ddeg nad ydynt, fe ymddengys, wedi eu cyhoeddi (ff. 1-39 verso); dyddiwyd y cerddi 1790-1811. = A volume containing twenty-five autograph poems, [1795]-[1811] (watermark 1795), by John Jones (Jac Glan-y-gors), thirteen of which are apparently unpublished (ff. 1-39 verso); the poems are dated 1790-1811.
Cyhoeddwyd naw o'r cerddi (ff. 6 verso-8, 16-18, 22-25, 31 verso-35 verso, 36 verso-39 verso) yn Cerddi Jac Glan-y-gors, gol. gan E. G. Millward (Llandybïe, 2003), tt. 26-30, 45-51, 57-58, 69-70, 76-81, 95-97, 137-138; cyhoeddwyd 'Litani Newydd...' (f. 15 recto-verso) ac 'Englynion er coffadwriaeth am Mr David Samwell...' (ff. 20 verso-21 verso) yn y Chester Chronicle, 5 Awst 1796 a 28 Rhagfyr 1798 yn eu tro (gw. Marion Löffler, 'Cerddi newydd gan John Jones, "Jac Glan-y-Gors"', Llên Cymru, 33 (2010), 143-150); cyhoeddwyd 'Cerdd o ymddiddan rhwng J. J. Glan y Gors a Daniel Davies o Gorwen y ngylch Tref Lundain' (ff. 10-12 verso) mewn pamffled, Dwy o Gerddi Newyddion ([Caer]: Thomas Huxley, [?1791]) (JHD 209bii; heb ei gofnodi yn ESTC). Nodwyd ar f. 8 bod 'Cerdd yn dangos meddyliau Morwyn Ieuangc ddydd ei phriodas' (ff. 8-10) wedi ei gyhoeddi yn Llundain ym 1797 ond ymddengys nad oes copi wedi ei gadw. Ceir cerdd arall [?mewn llaw wahanol] ar ff. 128 verso-129. Mae eitemau a ddarganfyddwyd yn rhydd ar gychwyn y gyfrol wedi eu tipio i mewn ar ff. i-iv; yn eu mysg mae rhestr o gynnwys y llawysgrif (f. i), marwnad brintiedig i William Owen Pughe gan John Jones (Tegid), 1836 (f. iii), a chyfres o englynion gan Siôn ap Morgan (f. iv). = Nine of the poems (ff. 6 verso-8, 16-18, 22-25, 31 verso-35 verso, 36 verso-39 verso) appear in Cerddi Jac Glan-y-gors, ed. by E. G. Millward (Llandybïe, 2003), pp. 26-30, 45-51, 57-58, 69-70, 76-81, 95-97, 137-138; 'Litani Newydd...' (f. 15 recto-verso) and 'Englynion er coffadwriaeth am Mr David Samwell...' (ff. 20 verso-21 verso) were published in The Chester Chronicle, 5 August 1796 and 28 December 1798 respectively (see Marion Löffler, 'Cerddi newydd gan John Jones, "Jac Glan-y-Gors"', Llên Cymru, 33 (2010), 143-150); 'Cerdd o ymddiddan rhwng J. J. Glan y Gors a Daniel Davies o Gorwen y ngylch Tref Lundain' (ff. 10-12 verso) was published in the pamphlet Dwy o Gerddi Newyddion ([Chester]: Thomas Huxley, [?1791]) (JHD 209bii; not recorded in ESTC). A note on f. 8 states that 'Cerdd yn dangos meddyliau Morwyn Ieuangc ddydd ei phriodas' (ff. 8-10) was published in London in 1797 but there are no known copies extant. A further poem [?in a different hand] is on ff. 128 verso-129. Items found loose at the beginning of the volume have been tipped in on ff. i-iv; these include a list of contents of the manuscript (f. i), a printed elegy for William Owen Pughe by John Jones (Tegid), 1836 (f. iii), and a series of englynion by Siôn ap Morgan (f. iv).

Jones, John, 1766-1821

Pregethau y Parch. William Morris, Tyddewi

  • NLW MS 16211C.
  • File
  • 1842

Nodiadau, 1842, gan awdur anhysbys, ar ddwy bregeth gan y Parch. William Morris, Tyddewi, yn Jewin Crescent, Llundain, 21 Awst 1842 (ff. 2-4 verso), a phregeth gan y Parch. Baptist Noel yn St John's, Bedford Row, Llundain, 30 Tachwedd 1842 (f. 4 verso). = Notes, 1842, in an unknown hand, of two sermons by the Rev. William Morris, St Davids, at Jewin Crescent, London, 21 August 1842 (ff. 2-4 verso), and one by the Rev. Baptist Noel at St John's, Bedford Row, London, 30 November 1842 (f. 4 verso).
Ceir hefyd nodiadau ar bregeth (cychwyn yn eisiau), o bosib gan William Morris (ff. 1-2). = Also included are notes of a sermon (start lacking), possibly by William Morris (ff. 1-2).

Results 1 to 20 of 96