Showing 2 results

An imperfect composite volume largely in the hand of David Rowland, Bala, and begun by him probably in 1757. It includes 'cywyddau' and other poems in strict metres by Owen Griffith (Gruffudd), Gwerfil Vachan ('Gwyrfyl merch Howel Vaughan o flodwal', 1590), Tudur Aled, Mr William Wynne, David ab Gwilim, Edward Maurice, Owen Gwynedd, Ned Rowland, Rowland Hughes 'or Graienun' (1758, 1776), Taliesin, Sr Roger, John David, Meredyth ap Reec, Humphrey Dafydd ab Evan, Dafudd Nanmor, Robert Lewis (1767), Robert William(s) (1768), Rice Jones 'or Blaene' (1774), etc.; poems in free metres ('carolau', 'dyriau', 'tribannau', etc.) by Maurice Richard, Robert Sion Evan (1668), Rowland Hughes, Lewis Morris ['Llywelyn Ddu o Fôn'], Hugh Hughes ['Y Bardd Coch o Fôn'], Gwilim ab Ierwerth (William Edwards 'o Lanfawr'), John Dafudd lâs ('pan oedd yn gwisgo Lifre Hugh Nanau Esqr.'), Ellis Roberts, William Pirs Dafydd, and Hugh Jones (Llangwm), together with several anonymous 'cerddi'; and prose texts comprising an extract from the parish register of 'Tre Gwayan', Anglesey, 2 March 1581[/2] ('Fe fu farw hen wr ymhlwu Tregauan yn Sir Fôn un William ab Howel ab Dafydd ab Ierwerth, ai oed yn : 105 : o flynyddoedd, ag fe fu yn briod dair gwaith ...'), traditional lore in connection with two lakes in Snowdonia ('yn yr Ryri') called 'y Dulyn' and 'ffynnon y llyffaint' (... 'allan o hên lyfre Thomas Price o Blâs Iolyn Esqr'), 'Rhinwedd y Ceiliog', 'Dyma hanes Peilatus ap Jerus' ('medd llyfr Antwn o Went'), 'Dyma Hannes yn dangos fel yr aeth Joseph i brynu lliain gan Sydonia I amdoi Corph Crist', 'Dechreu Araeth Wgan', and an anecdote testified by Richard ap John 'o Llanganhafal yn nyffryn Clwyd' concerning a five years' old boy of Llanfachreth in Merioneth who in 1615 could play the harp 'yn Gynghaneddol Gowir Dane'. There is also a list, in a later hand, of preachers and their texts at a [Methodist Association, c. 1800, and an inset of 12 pp. in the hand of 'Huw ap Huw' [i.e. Hugh Hughes, 'Y Bardd Coch o Fôn' containing elegies to Lewis Morys ['Llywelyn Ddu o Fôn'] by Gronwy Owen and the scribe. The volume is lettered 'Cerddi Cymraeg'.

A manuscript in the hand of Edward Williams, 'Iolo Morganwg', entitled 'Gwersi Doethineb yr, Hen Gymry. a gasglwyd o'r Hên Lyfrau Ysgrifen, Gan Iolo Morganwg B.B.D. Yn y Flwyddyn 1800'. The contents include: p. 2, an announcement ('Ysbysiad') by 'Iolo Morganwg' in which he outlines his intentions in preparing the manuscript; pp. 3-26, 'Chwedlau'r Doethion (o Lyfr Tre Brynn)', being 160 'englynion milwr' (cf. Iolo MSS (1888), pp. 251-9); pp. 27-32, another series of 34 'englynion milwr' entitled 'Llyma chwedlau Doethion eraill, i ddoeth a'u deallo', (cf. Iolo MSS, pp. 260-1); pp. 32-34, 'Llyma Gynghorion y Bardd Glâs o'r Gadair i bob Gwr doeth a ddymunai rengu bodd Duw a Dynlon yn y Byd yma ac yn y byd arall . . .'; pp. 35-36, 'Llyma eraill o gynghorion Y Bardd Glas o'r Gadair' (end missing); pp. 37-41, [Cyfarddodau'r Bardd Glas o'r Gadair] being linked sequences of aphorisms (beginning missing); p. 42, 'Gnodiau y Bardd Glâs o'r Gadair', being six stanzas beginning 'Gnawd hir ofal i bob geuawg . . .'; pp. 43-47, 'Amryw Bethau gwiw eu dal ar gov. O Lyfr Rhys Thomas Argraphydd, a dynnawdd efe, meddai, o Lyfr y Parchedig Evan Evans', beginning 'Pump peth nid doeth ymddiried iddynt. . .'; pp. 48-56, 'Llyma Drioedd am a weddant fod ar ddyn ac ar Ddoethineb', beginning 'Tri pheth anhawdd eu cael . . .', said to be 'O Lyfr Edwd. Lewys, Yswain, O Ben Llin ym Morganwg'; pp. 57-58, 'Llyma rai drioedd eraill oddiar ddalen friw yn yr un llyfr', beginning 'Tri pheth a wnant wraig yn anniweir . . .'; pp. 58-60, 'Y to arall it ddalen y mae a ganlyn', beginning 'Tri pheth a attaliant wahoddedigaeth i wr . . .'; p. 60, 'ar ddarn arall o ddalen', beginning 'Tri pheth a wnant wr yn ddysgedig . . .'; p. 61, 'Llyma'r Naw celfyddyd Wladaidd - Y Naw Celfyddyd Dinesig', said to be 'O Lyfr y Parch. Evan Evans pan oedd ef yn y Caerau yn sir Fynwy'; pp. 62-66, 'Llyma Englynion Cain Cynwyre. (O Lyfr Joseph Jones)', being thirty stanzas purporting to be the work of Ystyffan Bardd Teilaw; pp. 66-70, 'Englynion Dead Fardd. (O Lyfr Sion Philip o Dre Os.)', beginning 'Bid goch crib ceiliawg yniawl ei lef . . . '; pp. 70-72, 'Trioedd', said to be from '(Llyfr Twm Robert)'; pp. 72-74, 'Llyma Ddewis bethau Bardd Ifor Hael. (O Lyfyr Mr. Cobb o Gaer Dydd.)', followed by a note by 'Iolo Morganwg' concerning the text; pp. 75-76, 'Casbethau Owain Cyfeiliawg. (O Lyfyr Mr. Cobb)', followed by a note on the text by 'Iolo Morganwg'; pp. 77-81, 'Dewisbethau yr Hen Fardd Llwyd o Forganwg'; pp. 81- 83, 'Dewisbethau Gwr doeth . . .', said to be 'O Lyfr Mr. Edward Sanders o Lansanffraid Fawr'; pp. 83-84, 'Dewis bethau Gwr. o Lyfr y Bardd Côch o Fôn, 1771'; pp. 84-85, 'Dewisav Gwr Taliesin', said to be from 'Llyfyr y Bardd Côch o Fôn'; pp. 85-87, 'Dewis Bethau Hywel Bwr Bach (LI. Mr. Sanders)'; pp. 87-89, 'Dewis Bethau Deio Maelinydd', '(Ll. Mr. Sanders)'; pp. 90-91, 'Casbethau Sion Goch o'r Hendref', '(Llyfyr Mr. Sanders)'; pp. 91-96, 'Dewis Bethau Sion Cwm Tridwr. (Ll. Sanders.)', followed by extensive notes on Sioni Cwm Tridwr by 'Iolo Morganwg'; pp. 97-98, 'Dewis Bethau yr hen Gap Du, (Llyfr Sanders.)', said to be by Wiliam Cap Du; pp. 98-103, 'Llyma Awdl y Gwaeau a gant Taliesin Ben Beirdd', beginning 'Gwae a gymmerth Fedydd . . . '; pp. 103-04, 'Casbethau Hen Goch y Dant'; p. 104, an 'englyn' by 'Iolo Morganwg' beginning 'Doethineb Da y'th enau yn siarad . . .'; pp. 105-07, 'Cerdd y Bardd Glas o'r Gadair, o Lyfyr Joseph Jones o Gaer Dydd, a ysgrifenwyd ynghylch y flwyddyn 1590', beginning 'Deg gormes caredforion . . .', followed by a note on Y Bardd Glas o'r Gadair; pp. 108-09, 'Llyma Englynion a fuant rwng Caradawg LlanCarfan a Gwgan Farfawg o Landathan (O lyvyr Joseph Jones o Gaer Dyv, 1590)', beginning 'Gwgan Farfawc, hanpyll gwell . . . '; and pp. 109-111, 'Atteb Gwgan Farfawg', beginning 'Hanpyll Gwell, ti Garadawg . . .'.