Showing 25 results

1/6/1: Cyfrol o bregethau a nodiadau, 1887-92. i, 115 ff.; 1/6/2: Cyfrol o bregethau, 1892-1918. i, ll0 ff.; 1/6/3: Cyfrol o bregethau, 1913-17, traean ohonynt mewn llaw-fer. i, 140 ff.

Cerddi gan R.E.W. ac amryw nodiadau. 2/17/1: 'Grawnwin y Bardd neu Weithiau Barddonol R. E. Williams (Titus) Penyffridd' (llyfryn bychan o gerddi); 2/17/2: 'The Academic Exercise Book, Richard Williams, Nat. School, Llanuwchllyn'; f. 1: Dacw ddeilen fechan hawddgar; f. 2: englyn Griffith Edward i'r Twrchyn; a 'Galargan ar ôl Jane Ellis fy nain a fu farw Ebrill 1af .. 1858; f. 3: Bedd y Dyn Tylawd; f. 4: Am Siôn Evans Penyrhiw; f. 5: Chrysostom ar Ymherawdr; Llosg Eira; pregethwyr yn Ainon, Llanuwchllyn, a'u testunau, 1873-5; f. 7: enwau Williamsiaid y Bryniau a'u dyddiadau geni, 1813-34, nodyn am fedydd R.E.W., 1875, a gwreiddeiriau yr iaith Gymraeg; f. 8: pregethwyr yng nghyfarfod blynyddol Ainon, Llanuwchllyn, a'u testunau, 1876, englynion Dewi Wyn o Eifion i Grist a Pheilat, rhestr o gyfraniadau aelodau [?Ainon]; f. 10: Y diddanwch sydd yn Nuw ... cyf. R.E.W.; f. 11: ymarferiad llaw-fer; 2/17/3: 'The Universal Memorandum Book'; f. 1: Y Disgyblion yn y Dymhestl; f. 6: Daniel yn ffau'r llewod; 2/17/4: Tair dalen rydd: penillion yn gwawdio dyn sydd yn llawn o'i hunan.

2/19/1: Ffotograff o wr ifanc a llyfr yn ei law (Thos Forrest, photographer, Cambrian Studio, Pontypridd); 2/19/2: Drafft o lythyr R.E.W. at olygydd Seren Gomer ynghylch dillad gweinidogion - y siaced gwta, a'r dorch glerigol neu goler ci (ar gefn taflenni printiedig yn hysbysebu Cyfarfodydd Hanner-Blynyddol Tabernacl, Burry Port, Medi 1921); 2/19/3: Casgliad o erthyglau T. Shankland ar awduriaeth emynau, wedi eu torri o Seren Cymru [tua 1921] a'u glynu ar gefn taflenni printiedig Saesneg Cymdeithas Hanes Bedyddwyr Cymru yn hold am ffeithiau ynglyn a Diwygiad 1904-5. 7 ff. [gweler hefyd 1/3/24].

2/22/1: Llyfr ysgrifennu, clawr du, ff. i, 85: 2-5 atgofion R.E.W. am ei ddau ymweliad cyntaf ag Eglwys Heol-y-Castell, Llundain, cyn ei sefydlu yn weinidog yno - Ionawr 1884 a Gorffennaf 1889; 6-13,17-20,65-82 notes by R.A.E.W. re India; 2/22/2: A notebook, 193 ff. plus a few loose papers: anecdotes, quotations about famous people, definitions, and other memoranda collected by R.A.E.W.; 2/22/3: Map 6 from The Cambridge History of India, vol. 1: The Indian Empire and Ceylon.

Papurau'r Parch. Richard Ellis Williams, rhai eglwysig yn bennaf, 1802-1950, yn cynnwys cyfrolau o nodiadau pregethau, 1887-1918; pregethau, 1883-1926; gohebiaeth R. A. Ellis Williams yn ymwneud â Chymdeithas Hanes Bedyddwyr Cymru a Gwobr Goffa Richard Ellis Williams, 1947-1950; a phregethau Humphrey Ellis, Salem, Cwmfelin, [1860]-1870. = Papers of the Rev. Richard Ellis Williams, mainly ecclesiastical, 1802-1950, including volumes of sermon notes, 1887-1918; sermons, 1883-1926; correspondence of R. A. Ellis Williams relating to Cymdeithas Hanes Bedyddwyr Cymru and Y Gwobr Goffa Richard Ellis Williams, 1947-1950; and sermons of Humphrey Ellis, Salem, Cwmyfelin, [1860]-1870.

1/5/1: Tystysgrif geni/birth certificate of Richard [Ellis] Williams, 1 Medi/Sept. 1862; 1/5/2: Dyddiadur R.E.W. 1890: ei ddyddiau cyntaf yn Llundain; 1/5/3: Dyddiadur R.E.W. 1897: hanes ei daith i'r Unol Daleithiau, Ebrill-Medi; 1/5/4: Tudalennau olaf dyddiaduron R.E.W., 1899-1902, gyda'i sylwadau ar ei hynt a'i helynt yn ystod y blynyddoedd hynny.

Bwndel o bregethau, c. 1883-1925. Yr oedd yn arfer gan R.E.W. ddefnyddio hen lythyron a phapurau eraill ar gyfer ei nodiadau, ac, ymhlith y 33 o eitemau yn y bwndel hwn, ceir: 1-2: Llangollen Baptist College printed circulars re student visits to the churches of that denomination; 10: pregeth deyrnged i Robert Green, Llundain, ynghyd a drafft o farwgofiant R.E.W. i'r gwr hwnnw; 18: printed testimonials and circulars re Baptist appeal to enable Herbert Morgan to go up to Oxford; circulars advertising the availability of seats on balconies outside the Borough Road Baptist Chapel to view the coronation procession of Edward VII; 24: f. l5 penillion gan R.E.W. i Eisteddfod Pembre, 1914; 26: ff. 1 & 8 printed circular urging the Free Church ministers of the county to promote recruitment to the new Carmarthenshire Battalion, Dec. 1914; 30: llythyr H. Ifor James, Llanymddyfri, 3 Mehefin 1921, yn erfyn am gefnogaeth R.E.W. ynglyn a'i gais am is-gadeiryddiaeth Cymanfa Bedyddwyr Caerfyrddin a Cheredigion.

Seren Gomer: rhifynnau yn cynnwys erthyglau gan R.E.W. (neu amdano). 2/14/1-2: Ionawr 1909, Mai 1909: 'Seren Gomer 1814-1909'; 2/14/3: Gorff. 1909: adolygiad o Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd, cyf. 2; 2/14/4-6: Ionawr, Mawrth, Mai 1913: 'Cronicl yr Eglwys'; 2/14/7: Medi 1923: 'Beirniadaeth Ddiweddar a'r Hen Destament'; 2/14/8: Medi 1925: 'Y Parch. Joseff Harris (Gomer): ei gyfoedion (1773-1825); 2/14/9: Ionawr 1926: 'Y Parch B. Humphreys, Felin-foel, portread'; 2/14/10: Tachwedd 1926: portread o'r diweddar R.E.W.; 2/14/11: Gorffennaf 1929: 'Y Bedyddwyr Cymreig yn Llundain'; 2/14/12: Drafft o erthygl ar gyfer S.G. ar 'Fy Mhregeth Gyntaf', yn cynnwys stori am Cynddelw yn sglefrio gyda'r plant yn Llanuwchllyn.

1/2/1: Llythyr Cymanfa Bedyddwyr Siroedd Caerfyrddin ac Aberteifi, 1921, yn cynnwys teyrnged i R.E.W. gan W. R. W[atkin], a llythyr R.E.W. at yr eglwysi yn gosod allan agweddau ar hanes y Gymanfa honno 1833-1921. [Gweler hefyd 2/18/5]; 1/2/2: Seren yr Ysgol Sul, Rhagfyr 1927, yn cynnwys teyrnged i fywyd a gwaith R.E.W. gan W. R. Watkin; 1/2/3: Trafodion Cymdeithas Hanes Bedyddwyr Cymru 1926, yn cynnwys erthygl er cof am R.E.W.; 1/2/4: Adroddiadau printiedig eglwys Tabernacl, Pen-bre, 1903-16. Yn rhifyn 1904 ceir llun o R.E.W.

1/3/1: Cart achau R.E.W. (ar gefn apêl printiedig, 'The British Council of the Associated Councils of Churches in the British and German Empires for Fostering Friendly Relations between the Two Peoples', 12 June 1913]; 1/3/2: Castle Street Mutual Improvement Society's Magazine, no. 4, January 1894, yn cynnwys adroddiad gan R.E.W. ar weithgareddau'r eglwys yn ystod 1893; 1/3/3: Seren Cymru, 19 Chwefror 1897, t. 4 yn cynnwys ysgrif R.E.W. er cof am Robert Green, Llundain (a Sir Ddinbych). [gweler 1/7/10]; 1/3/4-6: Tri thoriad bychan ynghylch ymweliad R.E.W. â'r Unol Daleithiau yn 1897; 1/3/7-8: Dau doriad yn ymwneud â dychweliad R.E.W. i Heol-y-Castell o'r U.D.A. yn 1897; 1/3/9: Baptist Times, 18 May 1900, p. 401 : an article on Welsh Baptists in London, which includes an interview with R.E.W.; 1/3/10: Cymdeithas Ddiwylliadol Heol y Castell: rhaglen y tymor 1900-1, yn cynnwys cyfeiriad at ddarlith i'w thraddodi gan R.E.W. ar rai o enwogion Bedyddwyr Cymru yn y 19eg ganrif; 1/3/11: Seren Cymru, 10 Mai 1901, t. 7 : marwgofiant Richard Williams, Pen-y-ffridd, Llanuwchllyn, tad R.E.W.; 1/3/12: Seren Cymru, 28 Hydref 1904, tt. 3-6: ymadawiad R.E.W. â Llundain; 1/3/13: The London Welshman, 15 Oct. 1904, pp. 1-2: ymadawiad R.E.W. â Llundain; 1/3/14: Seren Cymru, 2 Rhagfyr 1904, t. 4: cwrdd sefydlu R.E.W. yn y Tabernacl, Pen-bre; 1/3/15: Llanelly Mercury, 24 Nov. 1904, p. 8: croesawu R.E.W. i Dabernacl, Pen-bre; 1/3/16: [Llanelly Mercury]: adroddiad am wasanaeth arbennig yn Nhabernacl, Pen-bre, 4 Rhagfyr 1904, pan fedyddiwyd 27 gan R.E.W.; 1/3/17: Llanelly Mercury, 29 June 1905, p. 8: Tabernacl, Pen-bre: pregeth R.E.W. yng ngwasanaeth y bobl ieuainc, 25 Mehefin; 1/3/18: Tudalennau o hen lyfr toriadau/Loose pages from an old album of news cuttings: p. lr - some remarkable earthquakes; Rev. Wm Wyatt Gill on serpent subtlety; House of Commons divisions; Post Office annual report 1882; an angry acacia tree in Nevada; Clifton suspension bridge; whirlpools; shooting fish; restoring writing made illegible by age; derivation of the word 'farm', and origin of 'Conservative'; how to loosen a glass stopper; Gottingen's Bible written on palm leaves; p. lv - how to restore the drowned; Mrs Browning's 'Not to be Won That Way'; the longest canal in the world; the author of 'How To Get On in the World'; two verses on mitching school; composition of the oyster; Robert Walker, vicar of Leathwaite, died 1802; Joseph Ebert's struggle to escape the Niagara Falls; p. 2r - Queen Victoria's fortune; the bishop of Sodor and Man; two deaths at Niagara Falls; Dr Stukely's visit to Sir Isaac [Newton]; A. U. (Maenhir), 'Till the Last Day': the failings of Henry Arthur Jones's play, 'The Tempter'; p. 2v - Diogelwch y balot; Eglwyswyr ac Ymneilltuwyr Llanuwchllyn [un llythyr o eiddo R.E.W. a gyhoeddwyd tua 1880]; 'solitude is sweet' (Cowper); p. 3r - R.E.W. (Rhisiart Meirion) ar Ymneilltuwyr Llanuwchllyn, Cyfarfod Llenyddol Carmel ac Eisteddfod Meirion, a Choleg Bala. Paragraff ar briodi er cariad, cyfoeth, neu sefyllfa; pp. 3v-4r - R.E.W. ar Sion Cent, Thomas Edward y naturiaethwr (1814- ), a Dadsefydliad yr Eglwys; p. 4v - cwrdd ordeinio R.E.W. ym Mhenuel, Cwmafon [Chwef. 1886]; rhifau mynychu'r eglwysi yng Nghwmafon ar ryw Sul arbennig tua 1885-90; cyfarfod ffarwelio â R.E.W. ar ei symudiad o Gwmafon i Heol-y-Castell, Llundain [1890]; a Cincinatti postcard from a little girl pining for her dead mother: social meeting to welcome R.E.W. to London; dau englyn i R.E.W. gan H. M. gyda chais am gopi o'r Alwad [llsgr.]; p. 5r - [llsgr.] pregeth gan R.E.W. oddi ar Esaiah 41:10 gyda'r dyddiad arno, 21 July 1878; braslun o bregeth ar Heb 2:1 wedi ei arwyddo gan R.E.W., gyda nodyn 'Cyfarfod Chwarter Dolgellau, 22 Mawrth 1880; llythyr at R.E.W., 6 Chwefror 1886, oddi wrth Thomas Davies, Glantegid, Llanuwchllyn (yn dymuno'n dda iddo ar ei ordeinio yn weinidog); p. 5v - llun o Susie Spurgeon; speeches by McLaren and Brown at Spurgeon's funeral; p. 6r - llun o Spurgeon yn ei bulpud; p. 6v - darn o lythyr Ellis Evans, Cefnmawr, at [?R.E.W.] yn ei gymell i fynd gydag ef i Gymanfa Lerpwl yn Ebrill [ ]; llythyr Hugh Jones, Coleg y Bedyddwyr Llangollen, at R.E.W., 27 Ebrill 1881, (yn trafod ei gais am fynediad i'r athrofa?); p. 7r - 'braslun o waith Dr [Hugh] Jones fel ei feirniadaeth ar fy mhregeth yn y dosbarth'; the last letter of Dr Jones to the students [at Llangollen] - written on his death-bed - re ensuring the accuracy of their collection accounts, 23 May [18]83; p. 7v - letter of Thos Armitage, Barmouth, 18 July 1888, to [?R.E.W.] naming three Baptist pastors at Chicago; letter of S. H. Booth, Baptist Union, Bradford, 4 Oct. 1884, to R.E.W. re R.E.W.'s classes at [Llangollen College]; p. 8r - llythyr y Parch. J. Jones, Felin-foel, at [R.E.W.], 22 Tachwedd 1879, ynghylch perchnogaeth capel Ainon, Llanuwchllyn: teulu Wynnstay, Roberts Rhyd-y-fen, Morgans Dolgellau; letter of Thos Davies, The College, Haverfordwest, 15 April [18]92 to R.E.W. re supporting the college's work - '... My work is nearly done. It is a serious matter to be half way through one's 80th year ...'; p. 8v - letter of Richard Hughes, Maesteg, 29 August 1881 to [R.E.W.]; unable to supply him at Castle Street, [R.E.W.]'s efforts to purchase the lease of [Ainon, Llanuwchllyn] and renovate the chapel, Hughes's book [Y Pulpud yn Bethania]; letter of W. V. Harcourt, Whitehall, to [R.E.W.] re an invitation to attend a [? London ministers'] conversezione, 8 March [18]98; p. 9r - Wm Hayward of Harpinger, near Folkestone, an 8-year old who survived a landslide; Disestablishment; sunspots (1896); p. 9v - 'My Name on the Snow' by Gethin Dulais (Rev. Gethin Davies, D.D.], The College, Llangollen, 20 May 1887; p. 10r - llythyr Edward Humphreys o Remsen, Iowa, 3 Hydref 1851, at Richard a Gwen Williams [tad a mam R.E.W.], yn sôn am y bywyd bras yn America a chyfarfod mawr gan y Bedyddwyr yn Remsen, ynghyd a llu o negeseuon at rai o drigolion [Llanuwchllyn]; p. 10v - 'the last note written by Gethin Davies Bangor College on his death-bed a few minutes before undergoing the operation which proved fatal March 13th 1896. He died 7.15 p.m. March 17th': re the Rhosneigr business; 1/3/19: 'Interesting poetry and englynion': (i) englyn beddargraff i'r diweddar John Williams, Cutiau, Rhyd-y-main, gan Hugh Jones, Cross Foxes; (ii) englyn i Master Aelwyn Williams, mab R.E.W., Pembre, gan Llifon [Wm Griffith Owen (1857-1922)]; (iii) 'Aelwyn ar y traeth, 3 Chwefror 1908', gan C. Rees; (iv) 'Trugaredd Iesu', a 'Cyflymdra Bywyd' gan Ieuan Uwchllyn [ ]; 1/3/20: Rhan o lythyr [?Aelwyn] at [?R.E.W.] o Lanwrtyd, 27 Awst [19]17, yn ystod ei ymweliad â'i famgu a'i dadcu; 1/3/21: Ffotograff: afon, rheilffordd, tai, caeau, bryniau [yn ardal Pen-bre?]; 1/3/22: Ffotograff o W. E. Gladstone; 1/3/23: Ysgrythlun o'r Parch. Thomas Thomas, D.D., llywydd Coleg y Bedyddwyr, Pont-y-pwl. 2 gopi; 1/3/24: Miscellaneous news cuttings: i) Henry George and Cardinal Manning; ii) Lorenzo Dow's wooing of his second wife - "I am a candidate for matrimony; and if there is any woman in this audience who is willing to marry me, I would thank her to rise..."; iii) A new giant sunspot; iv) Memorials cast from captured guns; v) Rev. Dr Robert Lowry and the composition of 'Shall we gather at the river"; vi) "Calling forth what is best in others"; vii) In the Garden: difficulties in seed selection; viii) Darn heb atalnodau gan W. Hopkins (Mab Medi), Llanelli; ix) Courtship and marriage in Fiji / 'Enwadaeth Cymru' gan Gwili (S. W[ales] W[eekly] N[ews], 2 Feb. 1895); x) Y Parch. T. Shankland ar emynau (Seren Cymru, 1921). Gweler 2/19/3 hefyd; xi) Millionaires and how they became so: Rothschild, Stephen Girard, Sir Wm Armstrong, Warren Hastings.

Bwndel o bregethau a nodiadau, 1915+. [Gweler y nodyn ynglyn a 1/7]. Ymhlith y 22 o eitemau ceir: 8: ff. 3-7 papurau printiedig perthynol i ymgais William Rees Edmunds, Merthyr Tudful, am swydd cyfreithiwr i Drysorfa Adeiladu Undeb Bedyddwyr Cymru, Awst 1906; ff. 8-9 llythyr T. J. Evans, Llundain, 21 Gorff. 1906, ynghylch yr ysgrif goffa a ddanfonwyd gan R.E.W. at Celt Llundain; 7: anerchiad etholiadol R. T. Hammond, Burry Port, yn etholiad Cyngor Sir Gaerfyrddin, Mai 1906; 18: cerdyn M. Jones a Maggie, Ferndale, yn dymuno 'Blwyddyn newydd dda i'r teulu, Blwyddyn newydd dda i Gymru. Uned calon, llaw, ac awen I roi i Gymru flwyddyn lawen.'.

Anerchiadau: hanes Bedyddwyr Cymreig. 2/12/1: Stori Bedyddwyr Cymru i'r Ifanc. (Pwll, Chwef. 1926). 51 ff.; 2/12/2: Rhai o Enwogion y Bedyddwyr yng Nghymru, neu ymchwiliad i wasanaeth yr enwad i Gymru yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg [ar gefn ffurflenni Trysorfa Goffadwriaethol y diweddar Barch. Gethin Davies, D.D., 1896]. 69 ff.; 2/12/3: Pennod o hanes Bedyddwyr Cymreig Caerludd, 1817-59. [gweler hefyd 2/14/11]; 2/12/4: Nodiadau ar gyfer anerchiad adeg corffoli eglwys Tottenham 1904; 2/12/5: Nodiadau o Seren Gomer, 1830-8; 2/12/6: The history of the Moorfields Welsh Baptist Church, London. 31 ff.

Anerchiadau: hanesyddol a llenyddol. 2/13/1: Alun Mabon, Helyntion Mab y Mynydd neu Y Gwladwr Cymraeg yn ôl portread; 2/13/2: Thomas Carlyle. 12 Chwefror 1891. 58 ff.; 2/13/3: Ceiriog; 2/13/4: Glanygors a'i gydoeswyr Cymreig yn Llundain. 44 ff.; 2/13/5: Michael D. Jones: 'Un o weithwyr y bore, neu Arwr y Werin'. l f.; 2/13/6: "Tri o'r Hen Blwy'" neu "Tri o'r Un Plwy'": Ap Vychan, Michael D. Jones, O. M. Edwards, Ellis Evans o blwyf Llanuwchllyn [ceir sawl fersiwn o'r ddarlith hon]; 2/13/7: Tro yng ngwlad f'ewyrth Sam. [1910]. 40 ff. [gweler 1/5/3]; 2/13/8: Trem ar Gymry Llundain yn niwedd y 18fed ganrif. 25 ff. Cymry Llundain gan mlynedd yn ôl (30 Mawrth 1894. 37 ff.) / Notes for a lecture on London Welshmen at the end of the last century (a booklet. 24 ff.).

2/18/1: Llyfryn nodiadau, 16 ff.: y tu mewn i'r clawr-englynion am Y Greadigaeth, Angau Crist, a'r Gwlithyn; f. 1: nodiadau pregethwrol am Y Bywyd Cristionogol, cyfrif R.E.W. am weithio'r cynhaeaf gwair i R. Jones, Llwyngwern, Gorff.-Awst 1877; f. 3: ymarferiadau Saesneg; f. 4: pregeth ... "Ac ystyried pob peth mae y bregeth flaenorol yn un ryfedd iawn, fe ddengys allu rhyfedd ag ystyried fod yr awdwr mor ieuanc 12 oed fan bellaf E. Williams"; f. 6: traethawd 'Gogoniant yr Arglwydd'... 11 Mehefin 1875, R.E.W.; a thraethawd arall ar 'Creadigaeth, Cwymp, ac Adferiad Dyn' ... ''R. E. William Titus (15 oed), Penyffridd''; f. 7: Gweddiau y Beibl; f. 8: Yr Holwyddoreg Deuluol; f. 10: mapiau amlinell o'r Ynysoedd Prydeinig; f. 12: ymarferiad Saesneg; f. 13: drafft o lythyr, Ionawr 1878, at Mr D. Williams, Castle View, Llangollen-" wedi dyfod i'r ysgol ... Mr Roberts yn ddysgwr campus ..."; ff. 14-16: blanc; 2/18/2: Llyfr nodiadau â chlawr du, 60 ff: Summer School of Theology at Mansfield College, Oxford, 1892; ff. 1-40: notes of lectures on the teaching of Jesus by the Rev. Prof. Marcus Dods, D.D.; ff. 41-60 notes of lectures on the theology of St Paul by the Rev. Prof. W. Sanday, D.D.; 2/18/3: Ymgais i ysgrifennu nofel, 3 ff.: 'Menna Vychan, neu Priodaf y neb wyf yn ei garu': pennod 1 a dechrau pennod 2; 2/18/4: Clawr blaen Parry's Educational Copy Books (Parry & Son, Chester), gyda phennill o emyn - "Chwenych cofio rwyf o hyd Am Galfaria ..." a phennill gwerinol ei naws: "Haleliwia lonydd / Bu farw Sion Trawsfynydd / A chladdwyd ef o den y sgreen / A thwll ei din i fyny". Ceir hefyd restr glaslanc o eiriau rhywiol eu nature; 2/18/5: 'The Strand Exercise Book', 25 ff.: answers to set questions on the Israelites in captivity in Babylon; cyfeiriadau at amgylchiadau yn hanes Cymanfa Caerfyrddin ac Aberteifi, 11 Awst 1920, ynghyd â nodiadau am yr un Gymanfa ar bapurau rhyddion, copïau glân o lythyron â phennawd printiedig 'The Y.M.C.A. with H.M. Troops on Active Service', a llythyr anorffenedig y Parch. Wm Griffith, Holloway, 30.9.[19]16, yn hold am lety mis mêl yn Torquay.

Beibl Almaeneg a gyflwynwyd i R.E.W. ar adeg ei ordeinio yn weinidog yng Nghwmafon, Chwefror 1886: Die Bibel oder die ganze Heilige Schrift des alten und neuen Testaments nach der deutschen Uebersetsung Dr Martin Luther's (Cöln, 1869). Ceir arno stamp Coleg Bedyddwyr Gogledd Cymru, Llangollen, llofnod Gethin Davies, 3 Ebrill 1880, a nodyn am gyflwyno'r gyfrol i R.E.W.. Yn rhydd y tu mewn i'r clawr y mae 'Booklet 15' o Hugo's German Self-Tuition Course.

Pregethau Humphrey Ellis, Salem, Cwmyfelin, perthynas i R.E.W. a phregethwr cynorthwyol yn Seion, Merthyr, c. 1860-70; 2/23/1-11: pregethau; 2/23/12:. Llythyr Humphrey ac Ellinor Ellis, Cwmbargod, 9 Awst 1862, yn sôn am farwolaeth eu merch hynaf, Mary, trwy ddamwain; 2/23/13: llythyr Robert Ellis, ['Ap Cynddelw'] o Goleg y Bedyddwyr, Hwlffordd, 29 Ionawr 1864, at (Humphrey Ellis, Cwmbargod], ynglyn a'i yrfa golegol, ac am ei frawd Benjamin yn cadw ysgol ym Mhontlotyn.

Llyfrau nodiadau a dyddiaduron Richard Williams, tad R.E.W.: 1/4/1: Llyfr nodiadau, 1849-c. l900; 1/4/2-3: Llyfrau cyfrifon cario mawn, etc., 1854-61; 1860-79; 1/4/4-13: Dyddiaduron, 1873-4, 1880-1, 1883-4, 1886-9; 1/4/14: Cerdd pedwar pennill: 'Yr Haf'; 1/4/15: Nodyn am fedydd? 20 Rhagfyr 1868; 1/4/16-19: Llyfrau cyfrifon perthynol i eglwys Bedyddwyr Ainon, Llanuwchllyn: 1865-73; 1865-74; 1875-85; 1885-97; 1/4/20-21: Pregethwyr a'u testunau yn Ainon, Llanuwchllyn: 1860-5; 1866-73 (a chyfrifon).