Dangos 982 canlyniad

Ymddiheuro am beidio â chysylltu'n gynt, bu'n brysur gyda materion yn ymwneud â'r Rhyfel. Mae'n gwerthfawrogi'r anogaeth i gyhoeddi'r erthygl yn Y Llenor ar ffurf llyfryn. Bwriedir cyhoeddi math ar gyfres Penguin yn Gymraeg gan Gymry yn Abertawe. Mae'n bwriadu ateb cyhuddiadau'r Faner yn Y Llenor nesaf. Mae'n ymddiheuro am ansawdd yr ateb ond roedd yn rhaid ysgrifennu felly ar gyfer rhai fel Prosser Rhys sydd ag ymennydd fel 'gwlân Berlin'. Copi teipysgrif.

Mae'n barod i ddarlledu apêl ar ran 'Cofeb Islwyn'. Bu mewn is-bwyllgor [darlledu] y noson flaenorol ac y mae'n feirniadol o gyfansoddiad y pwyllgor. Cred y dylai G. J. Williams a Tom Parry o'r Coleg, Dr Llewelyn Williams o'r Bwrdd Iechyd Cymreig a'r Parch. John Roberts, Pembroke Terrace, fod yn aelodau ohono. Syndod iddo oedd sylwi nad oedd R. T. Jenkins yn aelod ychwaith. Copi teipysgrif.

Mae ei lythyr [rhif 718 uchod] yn gosod W. J. Gruffydd mewn penbleth. Bydd Lerpwl yn gofyn am dystysgrif i ddweud bod ei waith yng Nghaerdydd ar ei gwrs gradd yn ddigonol i arwain at radd M.A. Byddai'n rhaid i W. J. Gruffydd ddweud y byddai'n ofynnol i E. Jones-Roberts eistedd yr M.A. Prelim. yn ôl y rheolau. Byddent hefyd am wybod paham ei fod yn newid prifysgol. Os yw wedi pasio ei B.D. mae W. J. Gruffydd yn ei gynghori i geisio am y radd yn yr Adran Ddiwinyddiaeth. Prin y derbynnid Richard Jones o'r Wern fel testun yn yr Adran Gymraeg. Copi teipysgrif.

Mae'n diolch i Dr Fox am ei eglurhad sef mai'r argraffwyr, William Lewis Cyf., a oedd yn gyfrifol am y cywiriad. Hydera ei fod wedi achwyn yn erbyn y fath hyfdra. Copi teipysgrif.

Roedd y llythyr yngl?n â'i freuddwyd yn ddiddorol iawn. Nid yw'r freuddwyd, fodd bynnag, yn debyg o gael ei gwireddu. Trafferth Anghydffurfwyr yw eu bod yn anghydffurfiol yngl?n ag Eglwys Loegr a'r Deyrnas, ond yn cydymffurfio'n ormodol â chonfensiynau pietistig yr oes. Mae rhai fel W. J. Gruffydd na fedr honni bod yn dduwiol yn darganfod ei bod yn amhosibl iddynt gymryd rhan yn eu gweithgareddau crefyddol er eu bod yn cydymdeimlo hwy. Mae arweinyddiaeth y cylchoedd Anghydffurfiol yng Nghymru yn tueddu cael ei gyfyngu i ddwylo gweinidogion a diaconiaid, yn annheg iawn i Eglwys Rufain, Eglwys Loegr a'r Huguenots. Mae W. J. Gruffydd am drafod y pwyntiau hyn yn gyhoeddus rhyw ddiwrnod. Anghyflawn. Copi teipysgrif.

Y mae wedi ei gythruddo am fod 'Edward' wedi ei newid yn 'Iorwerth' yn y cyfarchiad brenhinol yn adroddiad blynyddol yr Amgueddfa. Gwnaethpwyd hyn ar ôl iddo ddarllen y proflenni olaf. Bydd ei gyfeillion yn ei gysylltu ef gyda'r fath gamgymeriad. Copi teipysgrif.

Roedd yn falch o dderbyn ei lythyr gan ei fod mewn cryn bryder ynghylch y modd y buasai'n derbyn y feirniadaeth. Ni chafodd W. J. Gruffydd neb pan oedd yr un oed ag yw Caradog Prichard i wneud yr un gymwynas ag ef. Mae'n hyderus y bydd cân nesaf Caradog Prichard yn well na dim a ysgrifennodd. Awgrymir ei bod hi'n hawdd i rywun benderfynu ennill coron ac 'iselhau ei waith at safon yr Eisteddfod'. Copi teipysgrif.

Cwyno am dlodi iaith hysbyseb Gymraeg a ymddangosodd yn Y Faner. Mae'n amlwg bod rhywun wedi mynd ati i gyfieithu'r hysbyseb gyda geiriadur. Mae'n hyderu y gellir pwysleisio i'r Weinyddiaeth briodol pa mor ddifrifol yw iaith yr hysbyseb. Mae'n gosod esiampl wael ac yn destun doniolwch i weithiwr cyffredin o Gymro Cymraeg. Copi teipysgrif.

Mae'n rhoi ei farn ar 'yr enwau ar y pared' yn yr Eisteddfod. Nid yw'n gefnogol i'r paneli enwogion. Cam yn ôl i Oes Victoria fyddai llenwi'r pafiliwn â baneri pigfain. Yr oedd yr hen eisteddfodwyr yn credu mewn gwneud y pafiliwn yn debyg i siop printer gwlad. O ddefnyddio baneri pigfain byddai'n debycach i syrcas. Mae'n apelio am foelni a symlrwydd ar furiau'r pafiliwn. Os oes raid cael enwau enwogion yna dylid defnyddio llythrennau Rhufeinig plaen. Copi teipysgrif.

Llythyr sy'n gwrthwynebu'r chwarel ar safle castell Clegyr Voia ger Tyddewi. Mae'n ysgrifennu ar ran Amgueddfa Genedlaethol Cymru i weld beth ellir ei wneud i ddiogelu'r hen safle yn wyneb y tyllu a'r gwaith o gario cerrig oddi yno i greu maes awyr Tyddewi. Mae'n pwysleisio pwysigrwydd y safle ers dros fil o flynyddoedd a'r cysylltiad â Dewi Sant. Gofyn i'r llywodraeth i wrthod hawl i dyllu mwy ar ôl gorffen y maes awyr er mwyn diogelu'r hyn sy'n weddill. Dylid rhoi cymal ymhob cytundeb i dyllu am dywod, calch, etc., yn caniatâu i'r Adran Henebion gael archwilio'r safle cyn i'r gwaith ddechrau. Mae'n deall nad oedd angen agor chwarel Clegyr Voia yn yr achos hwn gan fod digon o chwareli tebyg cyfagos ar gael. Copi teipysgrif.

Diolch am ddarllediad grymus. Mae W. H. Reese yn heddychwr ond y mae hefyd yn sylweddoli'r rheidrwydd o rwystro'r anifail gwyllt ar y Cyfandir rhag difa pawb. Mae'n bwriadu cyhoeddi llyfr bychan o gerddi rhyfel Medi'r Corwynt ymhen rhyw fis. Bydd yn anfon copi at W. J. Gruffydd er mwyn iddo ei adolygu yn Y Llenor.

Cafodd flas ar wrando araith W. J. Gruffydd yn yr Eisteddfod ar y prynhawn Iau. Yr oedd pob gair yn wirionedd. Y mae penodiad Llanbedr yn 'enghraifft ysgeler' o'r sefyllfa. Roedd yn flin ganddo ddarllen beirniadaeth golygydd y Western Mail ar yr araith. Gwnaethpwyd y penodiad yn Llanbedr yn nannedd dymuniadau Cymru gyfan a chorff cyffredinol yr Eglwys. 'Yr oedd tri Sais a bradwr neu ddau o Gymro yn ddigon i herio Cymru gyfan'.

Mae'n deall bod W. J. Gruffydd yn gweithio ar argraffiad newydd o'r Testament Cymraeg. Y mae ef wedi bod yn gweithio ar yr Efengylau ers 30 mlynedd. Mae'n cynnig ei waith at ddefnydd W. J. Gruffydd a'r pwyllgor. Mae'n rhoi crynodeb o'i hanes.

Anfon cyfieithiad Saesneg o gerdd W. J. Gruffydd 'Y Diwygiwr' (Owen Morgan Edwards), a gyhoeddwyd yn Ynys yr Hud gan awgrymu cyhoeddi'r cyfieithiad yn Y Llenor.

Holi hynt ei ysgrif ar 'Achosion y Diwygiad Protestannaidd'. Canmol erthygl W. J. Gruffydd 'Mae'r Gwylliaid ar y ffordd' [Y Llenor, cyf. XIX (1940), tt. 112-26].

Gofyn am genadwri gan W. J. Gruffydd ar gyfer Y Ddraig Goch yn yr argyfwng presennol.

Diolch am erthygl a ddychwelwyd. W. Ambrose Bebb yn cynnig anfon erthygl ar y Diwygiad Protestannaidd. Mae'n amau mai go sych oedd ei erthygl 'Ystyr Maes Bosworth' [Y Llenor, cyf XIX (1940), tt. 78-90.] Sylwadau W. Ambrose Bebb ar adolygiad R. T [Jenkins] ar ei lyfr [Cyfnod y Tuduriaid] yn [Y Llenor, Cyf. XIX (1940), tt. 102-6]. Y mae wedi derbyn nifer o lythyrau diddorol gan berthnasau iddo yn America at eu teuluoedd yng Nghymru. Cynnig eu dangos i W. J. Gruffydd os byth y daw heibio. Gofyn a dderbyniodd Dyddlyfr Pythefnos i'w adolygu.

Mynegi ei siom o dderbyn yr ysgrif ar ei dad yn ôl. Mae'n barod i wella a chwtogi rhywfaint arni. Yn achos yr Etholiad, hoffai W. Ambrose Bebb weld cefnogwyr W. J. Gruffydd yn ymatal rhag gyrru pawb i 'ymlafnio mewn budreddi'. Buasai'n well ganddo weld W. J. Gruffydd a Saunders [Lewis] yn gytun yn hytrach na gweld dau Gymro da yn ymgeisio yn erbyn ei gilydd. Cyhudda W. J. Gruffydd o gael ei ddefnyddio gan y 'myrdd gorachod di-enaid sydd yng Nghymru' er mwyn rhwystro Saunders [Lewis] i ennill y sedd. Ysgrifennodd at Saunders Lewis i ofyn iddo dynnu'n ôl ond yn ofer. Y mae'n rhy hwyr iddo ofyn i W. J. Gruffydd dynnu'n ôl, ond nid yw'n rhy hwyr i gyhoeddi na fynn weld yr etholiad yn cael ei ddefnyddio i bardduo neb. Y mae'n edrych ymlaen i glywed W. J. Gruffydd yn siarad pan ddaw i Fangor.

Canmol Y Llenor. Cytuno â beirniadaeth W. J. Gruffydd ar berfformiad y ddrama 'Llywelyn' yn Eisteddfod Genedlaethol Dinbych. Ar Miss Kate Roberts yr oedd llawer o'r bai am ddiffygion y perfformiad. Yr angen i fod yn barod i amddiffyn etifeddiaeth Cymru yn wyneb dylifiad y noddedigion (evacuees) o Loegr. Parch ymhlith Cymry Bangor at Gymreictod ar gynnydd yn dilyn dyfodiad y Saeson bach lleuog, budr, tlawd. Yn falch o glywed am bwyllgor sydd i'w gynnal yn Amwythig ddydd Gwener [Rhag. 1]. W. Ambrose Bebb yn cynnig nifer o awgrymiadau sut y gellid poblogeiddio llenyddiaeth Gymraeg.

Anfon ysgrif i'r Llenor ['Y Diwygiad Protestannaidd', cyf. XX (1941), tt. 25-30, 77-82]. Sylwadau W. Ambrose Bebb ar adolygiad R. T. [Jenkins] ar ei lyfr [Cyfnod y Tuduriaid] yn [Y Llenor, cyf. XIX (1940), tt. 102-6].